در دنیای امروز که تکنولوژی و سرگرمی‌های دیجیتال نقش پررنگی در زندگی نوجوانان ایفا می‌کنند، کمتر پیش می‌آید که کودکان و نوجوانانی که با فضای عجیب و غریب دنیای مجازی خو گرفته‌اند، در جستجوی تجربه‌های فرهنگی و هنری از جمله نمایش باشند. اما نمایش کودک و نوجوان همچنان می‌تواند تأثیر عمیق و سازنده‌ای بر ذهن و روح آنها داشته باشد. این نوع نمایش نه تنها به‌عنوان ابزاری آموزشی برای انتقال مفاهیم اخلاقی و اجتماعی عمل می‌کند، بلکه فرصتی است برای پرورش تفکر انتقادی، خلاقیت و تعامل مستقیم با هنر.
جشنواره‌های نمایش کودک و نوجوان و به ویژه جشنواره بین‌المللی نمایش کودک و نوجوان که در همدان در حال برگزاری است، فرصت‌های خوبی را برای آشنایی نسل جوان و نوجوان با پیچیدگی‌های دنیای نمایش فراهم می‌آورد. در چنین رویداد‌های مهمی که هنرمندان با ارائه نمایش‌هایی که به مسائل روز و دغدغه‌های نوجوانان می‌پردازد، زمینه‌ای برای گفتگو و تفکر در میان آنها ایجاد می‌کنند. نمایش‌هایی که علاوه بر سرگرمی، پیام‌های آموزنده‌ای به مخاطب منتقل می‌کنند و به‌ویژه در این روز‌های پرمشغله، یادآور ضرورت توجه به ارزش‌های انسانی و اخلاقی هستند.
لیدا معتمد، بازیگر نمایش «لوپتو» که به نویسندگی و کارگردانی «آرش شریف‌زاده»، یکی از نمایش‌هایی که به سفارش مرکز امید (حوزه هنری کودک و نوجوان) تولید شده و در جشنوارۀ تئاتر کودک و نوجوان همدان حضور دارد، از این رو به گفت و گو با این هنرمند پرداختیم.
تئاتر می‌تواند راهی خلاقانه برای آموزش و جذب نوجوانان باشد
باشگاه خبرنگاران جوان: حال و هوای تئاتر چطور است؟ به نظرتان آیا تئاتر می‌تواند نوجوانان را جذب کند؟
لیدا معتمد: بله، تئاتر می‌تواند تأثیر زیادی بر مخاطبان نوجوان بگذارد، به‌ویژه از نظر جنبه‌های آموزشی. امروزه بیشتر بچه‌ها شیفته دنیای مجازی، بازی‌های ویدیویی و موبایل هستند و کمتر پیش می‌آید که به جایی بیایند و در سکوت، چیزی را تماشا کنند یا کتاب بخوانند. اما تئاتر کودک و نوجوان می‌تواند راهی خلاقانه باشد برای اینکه آنها را به سالن نمایش بکشاند تا طی یک یا دو ساعت نمایش، نکات آموزشی زیادی را بیاموزند.
خوشبختانه نمایش لوپتو نیز این جنبه آموزشی را دارد؛ چه از لحاظ اشاره به کار‌های خوب و بدی که انجام می‌دهیم و چه استفاده از نماد «فرشته» برای یادآوری این نکته که لازم است در بسیاری از مواقع بر رفتارمان کنترل داشته باشیم، عمل کنیم، مهربان و انسان‌دوست باشیم. به نظر من، این هدف بسیار ارزشمندی است.
باشگاه خبرنگاران جوان: به نظر شما، یک تئاتر خوب برای نوجوانان چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد و آیا کار‌های فاخری در این حوزه وجود دارد؟
لیدا معتمد: معتقدم اگر یک کارگردان برای گروه سنی نوجوانان و کودکان دغدغه تأثیرگذاری واقعی بر مخاطب را داشته باشد، با تمرین‌های مستمر، تمرین‌های طولانی و انتخاب بسیار دقیق داستان یا روایت مناسب، می‌تواند اثری فاخر خلق کند. در این مسیر، عواملی مانند دکور، نورپردازی، صدا و بازی‌های حرفه‌ای بازیگران نیز از بخش‌های کلیدی کار هستند که می‌توانند در جذب مخاطب تأثیر زیادی داشته باشند.
البته در پاسخ به این سؤال، شاید همشهریان همدانی بهترین پاسخ‌دهنده باشند؛ چرا که هر سال در این جشنواره شرکت می‌کنند و تئاتر‌ها را می‌بینند. به نظرم می‌توان نظر آنها را پرسید، چون قطعاً بازخورد‌های عالی خواهند داشت.
«لوپتو» فضایی برای یادآوری هدفمندی و توجه به وجدان ایجاد می‌کند
باشگاه خبرنگاران جوان: نمایش «لوپتو» چه فضای ذهنی را برای نوجوانان ایجاد می‌کند؟
لیدا معتمد: این نمایش فضایی شخصی و تفکربرانگیز برای نوجوانان ایجاد می‌کند. در «لوپتو» از نماد فرشته‌ها استفاده می‌کنیم تا یادآور باشیم که شاید زمانی طولانی از فکر کردن به وجدانمان غافل بوده‌ایم. به‌نوعی، یادآوری هوشمندانه‌ای است برای نوجوانان که با دقت بیشتری به اعمالشان توجه کنند، هدفمند زندگی و فکر کنند و از کار‌های ناپسند دوری کنند.
باشگاه خبرنگاران جوان: گروه سنی مخاطب شما برای این نمایش چه کسانی هستند؟
لیدا معتمد: مخاطبان اصلی ما نوجوانان بین سنین ۱۰ تا ۱۵ سال هستند. راستش دوست دارم که تماشاگران نابینا، ناشنوا یا معلول نیز بتوانند این نمایش‌ها را ببینند. اگر حمایتی صورت بگیرد و فرصت فراهم شود تا این گروه‌ها نیز از نمایش بهره ببرند، بسیار خوشحال خواهم شد.
همچنین خانواده‌های همدانی نیز در این جشنواره حضوری جدی دارند و به تئاتر فرزندانشان اهمیت زیادی می‌دهند که این موضوع واقعاً خوشحال‌کننده است. امیدوارم که در آینده شرایطی ایجاد شود تا بچه‌های دارای نیاز‌های ویژه نیز بتوانند از این برنامه‌ها بهره ببرند؛ زیرا نمایش‌هایی از این دست می‌توانند برای آنها نیز آموزنده و تأثیرگذار باشند.
خبرنگار: زهرابالاور