خلیج فارس با برخورداری از ظرفیت‌های متعدد، یک مزیت بزرگ محسوب می‌شود و دارای قابلیت‌های بسیار زیادی در زمینه‌های انرژی، تجارت، نظامی، تنوع زیستی و… است.
خلیج فارس یکی از غنی‌ترین مناطق جهان از نظر منابع نفت و گاز طبیعی است و یک مسیر حیاتی برای حمل و نقل دریایی محسوب می‌شود و در مجموع منطقه‌ای استراتژیک است.
خلیج فارس دارای اکوسیستم‌های دریایی متنوعی است که شامل مرجان‌ها، ماهی‌ها و سایر موجودات دریایی می‌شود. این تنوع زیستی به حفظ تعادل محیط زیست کمک می‌کند.
ورود آلودگی‌های مختلف به خلیج فارس باعث ایجاد مخاطراتی برای تنوع زیستی آن شده است. آلودگی‌های نفتی از مهمترین آلودگی‌هایی هستند که وارد خلیج فارس می‌شوند و بیشترین خطر را ایجاد می‌کنند.
حمل و نقل نفت از طریق کشتی‌ها می‌تواند منجر به نشت نفت در دریا شود. تصادفات، نقص فنی یا سهل‌انگاری در بارگیری و تخلیه نفت از جمله عوامل این نشت‌ها هستند.
البته ورود آلودگی‌های نفتی دلایل دیگری نیز دارد. فعالیت‌های پالایشگاهی و صنعتی در کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌تواند باعث رهاسازی مواد آلاینده به دریا شود و همچنین خطوط لوله انتقال نفت که در زیر دریا قرار دارند، ممکن است دچار شکستگی یا نشتی شوند و این امر به آلودگی آب منجر می‌شود.
ورود مواد شیمیایی و آفت‌کش‌ها به آب‌های خلیج فارس از طریق رودخانه‌ها و فاضلاب‌های شهری نیز می‌تواند به آلودگی نفتی کمک کند.
اخیراً بار دیگر شاهد ورود آلودگی‌های نفتی به خلیج فارس هستیم که منشأ آن در نزدیکی جزیره خارگ قرار دارد و همین موضوع سبب نگرانی در بین دوست‌داران محیط زیست شده است.
ورود آلودگی نفتی جدید در نزدیکی خارگ
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر اظهار کرد: نشت نفت از خط لوله ۲۶ اینچ میدان نفتی ابوذر باعث ورود آلودگی نفتی به آب‌های ساحلی غرب جزیره خارگ شده است.
عبدالرحمن مرادزاده با ابراز نگرانی از وضعیت آلودگی‌های نفتی در خلیج فارس و آب‌های ساحلی جزیره خارگ بیان کرد: نوسازی و تعویض خط لوله نفت زیر دریایی نقش مهمی در کاهش ورود این آلودگی‌ها خواهد داشت.
وی با اشاره به اقدامات کنترلی و پاکسازی سریع و به موقع این آلودگی بیان کرد: برای جلوگیری از انتشار آلودگی نفتی از شناور دریاپاک اداره‌کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر و ۲ شناور پاکسازی و امحای آلودگی نفتی استفاده شده است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر افزود: نشت نفت به دریا منجر به آسیب جدی و غیرقابل برگشت به زیستگاه‌های حساس آبزیان و سواحل می‌شود و تعویض خط لوله دریایی میدان نفتی ابوذر به خارگ یک ضرورت است.
وی نوسازی و تعویض خط لوله انتقال نفت فرسوده را برای جلوگیری از نشت نفت از خطوط زیردریایی میادین نفتی در غرب جزیره خارگ و آلودگی خلیج فارس ضروری است.
اجرای عملیات پاکسازی
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر نیز با اشاره به نشت نفت از خطوط انتقال نفت در ۴ مایلی جزیره خارگ اظهار کرد: پس از دریافت این گزارش پایش منطقه و اقدامات لازم در سریع‌ترین زمان انجام شد.
محمد شکیبی‌نسب با اشاره به اجرای عملیات پاکسازی آلودگی نفتی برای نخستین بار در آب‌های کشور با روشی نوین و تخصصی (ساید بوم و براش) بیان کرد: شناور ناجی ۲۳ به محل وقوع آلودگی اعزام و در ادامه عملیات ۲ لکه نفتی دیگر در پایش هوایی توسط پهپادها شناسایی شد.
وی افزود: شناور دریاپاک یک عملیات پایش خود را اجرا کرد و با مشاهده آلودگی در منطقه، با توجه به شرایط مناسب جوی، از تجهیزات تخصصی و بازوهای شناور (LORS) برای پاکسازی استفاده کرد.
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر تصریح کرد: تمامی اقدامات برای جلوگیری از گسترش آلودگی و پاکسازی کامل منطقه در حال انجام است و وضعیت منطقه به‌طور مداوم پایش می‌شود.
شکیبی نسب اظهار کرد: پاک سازی با شیوه ساید بوم و براش در مقایسه با دیگر روش‌ها، مؤثرتر، کم‌هزینه‌تر و بدون نیاز به پاشش مواد امحاء کننده لکه‌های نفتی است.
لزوم اقدام پیشگیرانه
به منظور جلوگیری از ورود آلودگی‌های نفتی و کاهش مخاطرات زیست محیطی در خلیج فارس باید اقدامات اساسی صورت گیرد؛ تدوین و تقویت قوانین سختگیرانه برای حمل و نقل و پالایش نفت، به ویژه در مورد نشت‌ها و خسارات زیست‌محیطی یکی از این موارد است.
افزایش نظارت بر فعالیت‌های دریایی و پالایشگاهی، به‌ویژه در نقاط حساس و آموزش کارکنان شرکت‌های نفتی و کشتی‌رانی درباره خطرات آلودگی نفتی و روش‌های پیشگیری باید انجام شود.
استفاده از فناوری‌های نوین برای تشخیص زودهنگام نشت نفت و کاهش خطرات و همکاری کشورهای حاشیه خلیج فارس برای مدیریت منابع طبیعی و حفاظت از محیط زیست دریایی باید در دستور کار باشد.
اجرای برنامه‌های مؤثر برای پاکسازی مناطق آلوده و بازسازی اکوسیستم‌های دریایی آسیب‌دیده از دیگر اقدامات است و با اجرای این راهکارها، می‌توان به کاهش آلودگی‌های نفتی در خلیج فارس کمک کرد و سلامت محیط زیست را حفظ کرد.
منبع: مهر