«میدل ایست مانیتور» در گزارشی به اندیشه‌های «دزموند مپیلو توتو» کشیش برجسته و رهبر جنبش ضدآپارتاید آفریقای جنوبی پرداخته است؛ فردی که نقش حیاتی در پیروزی جنبش ضدآپارتاید کشورش ایفا کرد و بعد‌ها رئیس کمیسیون حقیقت و آشتی آفریقای جنوبی (TRC) شد.
توتو سخنان بسیاری را در انتقاد از سیاست‌های رژیم صهیونیستی بیان داشته که در یکی از آنها در سال ۲۰۱۲ طی گفت وگویی با «سر دیوید فراست» انگلیسی، در مورد اشغال کرانه باختری توسط رژیم اسرائیل تاکید کرد که سیاست‌های رژیم صهیونیستی از بسیاری جهات بدتر از آپارتاید در آفریقای جنوبی است.
در این گزارش آمده است: هنگامی که جهان اسقف اعظم دزموند توتو را در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۱ از دست داد، وی جایگاهی فراتر از یک برنده جایزه صلح نوبل یا اسقف اعظم سابق کیپ تاون را داشت. وی منش اخلاقی خود را تغییر نداد و حاضر نشد در برابر بی‌عدالتی، چه در آفریقای جنوبی و چه در اشغال غیرقانونی فلسطین توسط اسرائیل، سکوت اختیار کند. با اینکه او قهرمان جنبش ضدآپارتاید علیه حکومت اقلیت سفید پوست در آفریقای جنوبی و نماد جهانی حقوق بشر به شمار می‌رفت، اما تعهد سازش ناپذیری به عدالت داشت و بدون توجه به عواقب موضعگیری هایش به حمایت صریح از حقوق فلسطینیان می‌پرداخت.
این گزارش میدل ایست مانیتور می‌افزاید: تجربه ریاست کمیسیون حقیقت و آشتی آفریقای جنوبی در کنار شناخت وی از آپارتاید به او دیدگاهی ناب و یگانه را در مورد ماهیت و ریشه‌های اشغال بی‌رحمانه و غیرقانونی اسرائیل در فلسطین داد. از نظر توتو، سلطه اسرائیل بر فلسطین شکل دیگری از آپارتاید بوده است.
این گزارش تصریح دارد: توتو دوراندیشی بی‌مانند بود که بسیاری از چهره‌ها فاقد آن هستند. وی اوایل سال ۲۰۰۲، در مقاله‌ای برای گاردین با عنوان «آپارتاید در سرزمین مقدس»، اسرائیل را یک دولت آپارتاید توصیف کرد. این موضع در زمانی اتخاذ شد که چنین مقایسه‌هایی کاملا نادر بود. «جیمی کارتر» رئیس جمهور سابق ایالات متحده، تنها شخصیت جهانی دیگری بود که در سال ۲۰۰۶ در کتاب «فلسطین: صلح نه آپارتاید» اسرائیل را همین گونه توصیف کرد.
توتو در گفتگو با رسانه‌های آفریقای جنوبی نیز اظهار داشت: «من شاهد تحقیر سیستماتیک مردان، زنان و کودکان فلسطینی توسط نیرو‌های امنیتی اسرائیل بوده ام. تحقیر آنها برای همه سیاهپوستان آفریقای جنوبی که توسط نیرو‌های امنیتی دولت آپارتاید مورد آزار و اذیت و توهین و حمله قرار گرفتند، آشناست.» توتو در مصاحبه‌ای با «دیوید فراست» مجری سرشناس و کهنه‌کار بریتانیایی در سال ۲۰۱۲ تصریح کرد: در بسیاری از موارد [آپارتاید اسرائیل]بدتر از نظام آفریقای جنوبی تحت حکومت اقلیت سفیدپوست است.
طبق این گزارش، توتو در بازدید‌های خود از اراضی اشغالی در جایگاه اسقف اعظم، فلسطین را آینه تمام نمای سرزمین خود دید. حذف اجباری جمعیت بومی، تخریب خانه‌ها، تحقیر در پست‌های بازرسی، سیستم‌های کنترل، مصادره زمین برای شهرک‌های یهودی‌نشین و محصور کردن فلسطینی‌ها در مناطق منزوی همگی یادآور اتفاقات در نظام آپارتاید آفریقای جنوبی بود.
وی در سال ۲۰۱۴، بیانیه محکمی در حمایت از تحریم رژیم اسرائیل نوشت و اظهار داشت: «من از نزدیک می‌دانم که اسرائیل آپارتاید را در داخل مرزهایش از طریق اشغالگری ایجاد کرده است. شباهت‌های آن با آفریقای جنوبی عزیز من واقعاً دردناک است.»
در بخش دیگر این گزارش آمده است: عمق تعهد توتو به آرمان فلسطین را شاید بتوان به بهترین نحو در سخنان او که در سال ۲۰۱۳ در روزنامه واشنگتن پست منتشر شد، مشاهده کرد که گفت: «ای کاش می‌توانستم در مورد مصیبت فلسطینی‌ها سکوت کنم. من نمی‌توانم!»