الگوی کشت جانمایی صحیح تولید بر اساس پتانسیل‌های طبیعی، اصول اقتصادی و سیاست‌های استراتژیک کشور است، به عبارت دیگر این سه هدف فنی، اقتصادی و استراتژیک، الگوی کشت را تشکیل می‌دهد.
با توجه به گستردگی پهنه‌ی مرزی کشور و تنوع اقلیمی مناطق گوناگون رسیدن به الگوی کشت مناسبی که از آن بتوان حداکثر بهره‌برداری را از عوامل و نهادهای تولید به‌ویژه عامل محدود کننده آب به‌دست آورد ضرورتی انکار ناپذیر است،
از الگوی کشت تعاریف بسیار موجود است که به نظر می‌رسد جامع‌ترین آن را این گونه باید بیان کرد: «الگوی کشت عبارت از تعیین یک نظام کشاورزی با مزیت اقتصادی پایدار مبتنی بر سیاست‌های کلان کشور، دانش بومی کشاورزان و بهره‌گیری بهینه از ظرفیت‌های منطقه‌ای با رعایت اصول اکوفیزیولوژیک تولید محصولات کشاورزی در راستای حفظ محیط زیست است»
در واقع برنامه‌ریزی الگوی کشت یک نظام برنامه‌ریزی برای تحقق آمایش سرزمین در بخش کشاورزی است و از الزامات تئوری‌های توسعه این بخش به شمار می‌رود.
مجموع تولیدات کشاورزی استان در سال آبی گذشته (۱۴۰۱ - ۱۴۰۲ ) یک میلیون و ۱۳۳ هزار و ۸۸ تن شامل تولید محصولات زراعی ۹۲۴ هزار و ۷۹۰ تن، باغی ۲۳ هزار و ۲۶۹ تن، دامی ۹۰ هزار و ۴۹۶ تن، آبزیان ۱۱ هزار و ۳۶۶ تن و تولیدات عشایر نیز ۸۳ هزار و ۱۶۷ تن بوده است.
در استان ایلام ۱۰ محصول زراعی شاخص شامل گندم، جو، برنج و شلتوک، ذرت، حبوبات، کنجد، چغندر، کلزا، گیاهان علوفه‌ای، انواع سبزی و صیفی کشت می‌شود که گندم، گیاهان علوفه‌ای، سبزی و صیفی بیشترین تولید را به خود اختصاص داده‌اند که از لحاظ استراتژیکی کشت گندم، کلزا و جو اهمیت دارد و البته تولید گیاهان علوفه‌ای نیز به عنوان نهاده دامی مهم است.
کل اراضی کشاورزی استان ایلام تا سال گذشته ۳۳۶ هزار و ۳۶۵ هکتار است که سهم میزان اراضی آبی ۱۱۷ هزار و ۱۴۴ هکتار، دیم‌زارها ۲۱۹ هزار و ۲۲۰ هکتار، اراضی زیر کشت ۲۳۵ هزار و ۶۹۷ هکتار، باغات پنج هزار و ۸۲۶ هکتار و سطح آیش ۹۴ هزار و ۸۴۱ هکتار است.
مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام روز چهارشنبه در این خصوص با اشاره به برگزاری اعزام و حضور هفتمین کاروان ترویج بهره‌وری کشت پاییزه به شهرستان مرزی مهران، اظهار کرد: طرح الگوی کشت محصولات پاییزه در ۳۲ استان و در ۴۹۳ نقطه از مناطق مختلف کشور اجرا می‌شود.
" حشمت الله سیاهی" با اشاره به اینکه اجرای طرح الگوی کشت در سه سال متوالی با توجه به اهمیت آن در راستای بحث امنیت غذایی در کشور عملیاتی شده است، افزود: برای اجرای این طرح، دوره‌های آموزشی در سطح شهرستان های استان با حضور کشاورزان برگزار می‌شود و در این راستا کاروان ترویج بهره‌وری کشت پاییزه با حضور کارشناسان به مناطق مختلف استان اعزام می‌شود.
وی تصریح کرد: جریان‌سازی اجتماعی برای تشریح برنامه الگوی کشت و طرح ملی کشت محصولات زراعی پاییزه و پاسخگویی به سئوالات و ابهامات کشاورزان در رابطه با الگوی کشت از اهداف حضور این کاروان ترویجی در مناطق مختلف استان است که در چند روز گذشته این کاروان در شهرستان مرزی مهران حضور دارد.
اجرای طرح الگوی کشت موجب افزایش تولید محصولات کشاورزی می‌شود
مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام ابراز کرد: در این دوره‌های آموزشی، استفاده از ارقام جدید و اصلاح شده بوجاری، ضدعفونی کردن بذر مورد استفاده، استفاده از کودهای پایه، تاریخ کشت مناسب و میزان تراکم بذر مورد نیاز در زمین‌های زراعی هنگام کشت، به کشاورزان آموزش داده می‌شود.
سیاهی گفت: اجرای طرح ملی الگوی کشت بر اساس آمایش سرزمینی انجام می‌شود و این اقدام نه تنها به بهبود بهره‌وری و کاهش هزینه‌های کشاورزان منجر شده بلکه زمان و تلاش کشاورزان را نیز برای تولید محصولات کاهش می‌دهد.
وی تصریح کرد: در راستای اجرای طرح ملی الگوی کشت، مزایایی برای بهره‌برداران و کشاورزان از جمله ارائه تسهیلات مناسب و نهادهای کشاورزی به صورت رایگان و همچنین نظارت کارشناسان این سازمان و مبارزه با آفات در نظر گرفته شده تا با اجرای دقیق آن، از مزایای این طرح بهره‌مند شوند.
مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام بیان کرد: در استان ایلام ۴۰۰ کشاورز و تولید کننده محصولات کشت پاییزه در ۱۲ شهرستان در کاروان ترویجی شرکت کردند.
سیاهی بیان کرد: طرح ملی الگوی کشت با حضور ۱۵۰ نفر محقق، کارشناس و مروج کشاورزی در قالب ۱۲ گروه فنی و تخصصی در استان ایلام در حال اجرا است.
پیش بینی تولید ۱۰۰ هزار تن ذرت علوفه‌ای در ایلام
مدیر تعاون روستایی استان ایلام نیز در این خصوص اظهار کرد: اجرای طرح الگوی کشت باعث شده است که استان ایلام به عنوان پیشرو در تولید محصول ذرت علوفه‌ای در کشور شناخته شود.
"حمیدرضا شکری" عنوان کرد: این استان در سال گذشته و امسال در سطح کشور رتبه اول را در اجرای طرح الگوی کشت به ویژه در بخش ذرت علوفه‌ای را به خود اختصاص داده است.
وی بیان کرد: تعاون روستایی استان با هدف عملیاتی کردن الگوی کشت، امسال در قالب کشت دوم با استفاده از ظرفیت تعاونی‌های تولید، کشت ذرت علوفه ای را در دستور کار قرار داده و در همین راستا پس از برداشت محصول کلزا و گندم برای انجام کشت دوم تاکنون ۵۶ تن بذر مرغوب ذرت علوفه‌ای در اختیار کشاورزان طرف قرارداد، قرار داده است.
مدیر تعاون روستایی استان ایلام با اشاره به پیش بینی ۲۲۰۰ هکتار برای کشت ذرت علوفه ای در استان، گفت: سم، کود و ریز مغذی مورد نیاز بر حسب درخواست کشاورزان در اختیار آنان قرار گرفته است و پیش بینی می شود بیش از ۱۰۰هزار تن تولید ذرت علوفه ای برداشت شود.
شکری افزود: اتحادیه تعاونی تولید استان با همکاری اتحایه تولید سازمان مرکزی در اجرای طرح الگوی کشت ذرت علوفه‌ای استان، همچنان در سطح کشور پیشرو است و این جایگاه در سنوات اینده با توان مضاعف حفظ خواهیم کرد.
مدیر کل تعاون روستایی استان ایلام ابراز کرد: حدود ۸۰ هزار هکتار اراضی آبی استان در قالب ۶۶ تشکل تعاونی تولید و چهار شرکت کشت و صنعت ساماندهی شده که این مهم می‌تواند ظرفیت مطلوبی برای اجرای الگوی کشت و به تبع آن افزایش بهره‌وری و ارتقاء تولید در استان باشد.
"علی مرادی" یکی از کشاورزان حاضر در این طرح، گفت: خوشبختانه با اجرای این طرح در سال گذشته و استفاده از مزایای آن، در کشت ذرت و گندم نسبت به روش سنتی چند برابر عملکرد تولید داشته‌ایم.
"محمد احمدی" دیگر کشاورز مهرانی در این خصوص یادآور شد: در روش سنتی در سال های گذشته چندان افزایش تولیدی نداشتیم، اگر روش کشت و الگوی کشت درست نباشد به طور قطع نمیتوانیم درست از منابع آبی نیز استفاده کنیم چرا که آب امروز یکی از چالش های پیش روی بخش کشاورزی است.
یکی از اهداف اجرای طرح ملی الگوی کشت، افزایش میزان تولیدات محصولات زراعی در راستای افزایش امنیت غذایی کشور همراه با بهره‌وری از منابع آب و خاک است.
میزان تولید گندم در استان ایلام در سال زراعی ۱۴۰۲ - ۱۴۰۳ بیش از ۱۰ درصد افزایش داشته است.
سرانه مصرف گندم استان ایلام در طول سال میانگین ۱۰۰ هزار تن است اما به طور متوسط بیش از ۳۰۰ هزار تن گندم در استان تولید و بین ۲۵۰ تا ۲۷۰ هزار تن گندم خرید تضمینی می‌شود که این رقم در سال‌های زراعی مختلف متفاوت و متغییر است.
در سال زراعی جاری ۱۴۰۲ - ۱۴۰۳ سطح زیرکشت گندم آبی و دیم استان ۱۶۰ هزار و ۸۰۰ هکتار شامل ۶۵ هزار هکتار گندم آبی وگندم دیم ۹۵ هزار و ۸۰۰ هکتار بوده است.
منبع: ایرنا