محققان یک نانوذره فلورسنت ایجاد کرده‌اند که می‌تواند علم پزشکی قانونی را به ویژه در زمینه تشخیص اثر انگشت غیرقابل مشاهده متحول کند.
تحقیقات انجام شده در آزمایشگاه لب‌ساکس دایاموند (Diamond’s labSAXS) از ترکیبی از مواد (MCM-۴۱، کیتوزان و دانسیل‌گلیسین) برای بررسی اثر انگشت نهفته استفاده کرده است.
این نانوذرات دارای خواص ویژه‌ای هستند که باعث می‌شود به خوبی به باقی‌مانده‌های اثر انگشت حتی قدیمی بچسبند.
این نانوذرات با قابلیت کار بر روی سطوح مختلف از جمله فلز، پلاستیک، شیشه و اجسام پیچیده مانند اسکناس‌های پلیمری، پتانسیل استفاده مستقیم در صحنه‌های جرم و جنایت بدون امکانات آزمایشگاهی را دارند که این مزیت قابل توجهی نسبت به برخی از شناساگر‌های قبلی است.
این ذرات قادر به تولید تصاویر اثر انگشت با کیفیت بالا هستند و اکثریت قریب به اتفاق موارد آزمایش شده استاندارد‌های لازم را برای شناسایی موفقیت آمیز دارند. این روش جدید جزئیات دقیق اثر انگشت را ثبت می‌کند و شناسایی افراد را آسان‌تر می‌کند و انتظار می‌رود در تحقیقات پزشکی قانونی کمک زیادی کند.
این مطالعه که در مقاله انجمن سلطنتی شیمی منتشر شده است، تأکید می‌کند که نانومواد جدید ثابت کرده است که ابزاری همه‌کاره و مؤثر برای تجسم شواهد اثر انگشت است.
به گفته محققان، «تکنیک‌های پراکندگی پرتو ایکس با زاویه تیز» (SAXS) داده‌های مفیدی را برای تأیید این نتایج ارائه کردند.
پروفسور آدریانا ریبیرو (Adriana Ribeiro) می‌گوید: مطالعات کمی در مورد استفاده از کیتوزان برای تشخیص و تقویت اثر انگشت پنهان وجود دارد و تا آنجا که ما می‌دانیم، هیچ گزارشی مبنی بر استفاده از ساختار سلسله مراتبی اصلاح شده با کیتوزان برای چنین کاربرد‌هایی وجود ندارد که استراتژی ما در این زمینه بود.
وی افزود: ما از ویژگی‌های مطلوب ماده MCM-۴۱ برای افزایش تعامل بین ماده شناساگر یا معرف و باقی‌مانده اثر انگشت استفاده کردیم.
این همکاری بین‌المللی از جانب محققان، نانوماده هیبریدی جدیدی به نام MCM-۴۱-کیتوزان-دانسیل‌گلیسین (MCM-۴۱@chitosan@dansylglycine) را برای تجسم اثر انگشت‌های پنهان ایجاد کرد.
به گفته محققان، این ماده نانوذرات سیلیکا مزوپور را با رنگ فلورسنت (دانسیل‌گلیسین) و کیتوزان که پلی‌ساکارید مشتق شده از اسکلت بیرونی میگو‌ها و خرچنگ‌هاست، ترکیب می‌کند.
اثر انگشت‌های پنهان نیاز به تکنیک‌های توسعه فیزیکوشیمیایی دارند تا امکان مشاهده آنها را افزایش داده و برای اهداف پزشکی قانونی قابل تفسیر کنند. براساس این مطالعه، روش‌های سنتی برای ایجاد و نمایش اثر انگشت شامل فرآیند‌های نوری، فیزیکی و شیمیایی است که تعامل بین عامل در حال توسعه (اغلب یک معرف رنگی یا فلورسنت) و باقی‌مانده اثر انگشت را شامل می‌شود.
این روش‌ها محدودیت‌هایی در بازیابی نتایج با کیفیت بالا در شرایط خاص دارند.
پروفسور رابرت هیلمن (Robert Hillman) استاد شیمی-فیزیک دانشگاه لستر می‌گوید: هدف اصلی این مطالعه ایجاد یک ماده تجسم کننده، همه‌کاره و موثر برای اثر انگشت پنهان بود. این نانوذرات به عنوان شناساگر اثر انگشت پنهان با علائم روی سطوح با ترکیب شیمیایی متنوع، توپوگرافی، ویژگی‌های نوری و طبیعت متفاوت فضایی استفاده می‌شوند.
هیلمن اظهار داشت که برای ارزیابی کیفی اثر انگشت‌های کشف شده با این نانوماده، آنها را با تصاویر نرم‌افزار تخصصی پزشکی قانونی در بریتانیا تجزیه و تحلیل و مقایسه کردند.
به گفته هیلمن، در میان مجموعه قابل توجهی از علائم بر روی سطوح مختلف شیمیایی و دارای تاریخ‌های پیچیده محیطی و زمانی، اکثریت قریب به اتفاق تصاویر بهبودیافته جزئیات کافی را ارائه می‌دادند.
پروفسور جیانلوئیجی باتن (Gianluigi Botton) مدیر عامل شرکت دایاموند لایت سورس (Diamond Light Source) نیز گفت: خوشایند است که می‌بینیم ابزار‌های تحلیلی منحصر به فرد ما بار دیگر علم برجسته‌ای را ارائه کرده است.
وی افزود: شبکه کاربران بین‌المللی ما برای اطمینان از اینکه علم ما نتایج خوبی ارائه می‌کند، کلیدی است. این پیشرفت در نانومواد می‌تواند یک تغییر در نحوه استفاده از پزشکی قانونی در آینده باشد.
منبع: ایسنا