خراسان جنوبی پایتخت انحصاری زرشک ایران و جهان است و کشاورزان استان کم کم آماده می‌شوند تا دسترنج زحمات دوساله شأن را برداشت کنند.
بیش از ۳۸ هزار زرشک کار خراسان جنوبی از اواسط شهریور کار برداشت این محصول را از سطح ۱۹ هزار و ۴۸۵ هکتار از اراضی کشاورزی آغاز خواهند کرد و بیش از تا ۸۴ هزار تن زرشک روانه بازار خواهد شد.
هرساله نزدیک به فصل برداشت که می‌شود زخم مشکلات زرشک کاران سر باز می‌کند و مشکلاتی که سال‌ها مسئولان وعده برای حل آن را می‌دهند همچنان وجود دارد.
ناشناخته بودن این محصول در جهان سبب شده است تا همیشه زرشک کاران برای فروش محصولی که مطابق با اقلیم خراسان جنوبی است به ویژه در این سال‌هایی که نامهربانی آسمان با خراسان جنوبی شدت یافته است و تنها محصولی است که توانسته در برابر قهر طبیعت مقاومت نشان دهد، با فراز و فرودهایی مواجه شوند.
گاهی آن قدر بازار راکد می‌شود که زرشک کاران اگر مجبور نباشند تن به فروش این محصول که با زحمت فراوان برداشت کرده‌اند، نمی‌دهند.
ضرورت تشکیل اتحادیه تخصصی برای کارگاه‌های زرشک پاک کنی در خراسان جنوبی
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند گفت: کارگاه‌های زرشک پاک کنی نیازمند یک صنف و اتحادیه تخصصی با نظارت و هیئت اجرایی درست هستند.
احسان بیکی با اشاره به برگزاری جلسات مختلف و طرح مسائل و مشکلات کارگاه‌های زرشک پاک کنی، اظهار کرد: از آنجایی که کارگاه‌های زرشک پاک کنی ذیل صنف قنادان فعالیت دارد مشکلات و چالش‌های زیادی به وجود آورده که بزرگترین مشکل خروج زرشک بی کیفیت از استان بوده است.
وی با بیان اینکه کارگاه‌های زرشک پاک کنی قلب ارتباط محصول کشاورز با بازار زرشک است، افزود: این کارگاه‌ها در حال حاضر تأمین کننده ۸۰ درصد بازار زرشک کشور هستند.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به اینکه تنها حدود ۸۰ کارگاه زرشک پاک کنی در استان پروانه صنفی دارند، گفت: متأسفانه امروز بازار زرشک وضعیت مطلوبی ندارد.
وی با بیان اینکه باید به گونه‌ای عمل کنیم که محصول زرشک به قیمت واقعی خود برسد، عنوان کرد: با توجه به تولید حجم زیاد زرشک در استان اولین راهکار صادرات محصول است.
بیکی با اشاره به اینکه کمیسیون نظارت موضوع خارج شدن کارگاه‌های زرشک پاک کنی از صنف قنادان و تشکیل صنف جدید ذیل اصناف کشاورزی را رد کرده است، بیان کرد: هر صنفی که بتواند درخواست‌های اولیه این کارگاه‌ها را برطرف کند اکثر چالش‌های این حوزه برطرف خواهد شد.
وی با بیان اینکه خروج زرشک از استان باید با نظارت انجام شود، اظهار داشت: کمیسیون نظارت صنف خواروبار را برای محصول زرشک پیشنهاد داده است و جهت نظارت به این کارگاه‌ها نیز اخذ پروانه اتاق اصناف کشاورزی را ضروری اعلام کرده‌اند.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به اینکه لازمه محصول زرشک برای بحث قیمت گذاری انبار است، افزود: خراسان جنوبی باید سردخانه مرکزی برای محصول زرشک داشته باشد.
سود زرشک در جیب دلالان
وی با بیان اینکه در حال حاضر قیمت زرشک در کشور عربستان حدوداً ۶۸۰ تا ۷۵۰ هزار تومان و در روسیه حدود ۹۰۰ هزار تومان است و سود آن نصیب دلالان می‌شود، گفت: اگر محصول زرشک در مبدا سامان دهی شود حداقل باید هر کیلو ۴۰۰ هزار تومان به فروش برسد.
بیکی با اشاره به اینکه دغدغه کمیسیون کشاورزی سامان دهی و رسیدن محصول زرشک به ارزش واقعی است، عنوان کرد: اتاق اصناف حتی نمی‌تواند یک چارت برای راه اندازی سردخانه تخصصی زرشک ارائه دهد لذا باید از زیرمجموعه صنف قنادان خارج و به صورت تخصصی‌تر مورد بررسی قرار گیرد.
وی با بیان اینکه راه اندازی مجتمع کارگاهی زرشک می‌تواند کمک خوبی به سامان دهی محصول زرشک کند، اظهار داشت: اتاق بازرگانی باید فراخوانی برای تمامی کارگاه‌های زرشک پاک کنی و متقاضیان راه‌اندازی این کارگاه‌ها اعلام و تمامی آموزش‌های لازم را در یک جلسه به آن‌ها ارائه دهد.
بیکی با اشاره به اینکه در ابتدای امر اگر کارگاه‌ها می‌خواهند از خدمات دولتی بهره مند شوند باید پروانه تولیدی اتاق اصناف کشاورزی را اخذ کنند، افزود: اخذ پروانه کسب اتاق اصناف جهت تشکیل اتحادیه تخصصی کارگاه‌های زرشک کنی نیز لازم و ضروری است.
لزوم تشکیل اتحادیه صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی
وی با بیان اینکه تشکیل اتحادیه صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات کشاورزی مرکز استان از اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: بلافاصله پس از تشکیل اتحادیه احداث مجتمع کارگاهی محصول زرشک باید در دستور کار قرار گیرد.
محمود هاشمی زاده، رئیس هیأت مدیره اتاق اصناف کشاورزی خراسان جنوبی هم اظهار کرد: دغدغه کمیسیون کشاورزی و اتاق اصناف کشاورزی برای تغییر صنف کارگاه‌های زرشک پاک کنی تنها سامان دهی و نظارت بر این کارگاه‌ها است.
وی با بیان اینکه محصول زرشک از جهت تولید زیاد می‌تواند برای خراسان جنوبی ایجاد ثروت و اشتغال کند، افزود: عدم نظارت و نبود متولی در حوزه محصول زرشک منجر به صادرات محصول بی کیفیت می‌شود که این موضوع ضربه محکمی به حیثیت کشور به ویژه استان خراسان جنوبی می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در خصوص محصول زرشک باید تصمیمات جدی در کلان کشور صورت پذیرد، گفت: اتاق اصناف اکثراً عرضه و فروش صنوف را بررسی می‌کند و کاری به استانداردهای جزئی و ضروری ندارند لذا نیاز است کارگاه‌های زرشک پاک کنی زیرمجموعه اتاق اصناف کشاورزی قرار گیرد تا جزئیات محصول به صورت کاملاً تخصصی پیگیری شود.
رضا اردنی، رئیس اداره امور اصناف سازمان صمت استان هم اظهار کرد: امروز بر اساس قانون، نیروی انتظامی مکلف شده است واحدهای صنفی و غیر صنفی که در خرید و فروش نقش دارند و فاقد پروانه کسب هستند را جریمه و پلمب کند.
اتحادیه تخصصی تشکیل شود
وی با بیان اینکه زمانی می‌توان بازار را مدیریت کرد که تولید کننده مجوز حضور در بازار را داشته باشد، افزود: در حال حاضر در استان خراسان جنوبی ۲۷ کارگاه زرشک پاک کنی دارای مجوز صنفی هستند.
وی ادامه داد: به محض اینکه تعداد کارگاه‌های زرشک پاک کنی دارای پروانه کسب به ۵۰ مورد برسد اتحادیه تخصصی زرشک در حوزه اصناف تشکیل خواهد شد.
اردنی با اشاره به اینکه پراکندگی و محدودیت توان کار بازار را دچار نوسان می‌کند، گفت: اتاق اصناف بر اساس قانون نمی‌تواند هیچ رسته صنفی دارای پروانه کسب را حذف کند.
وی با بیان اینکه در راستای صدور مجوز انبار و سردخانه برای محصول زرشک هیچ منعی وجود ندارد، عنوان کرد: کارگاه‌های زرشک پاک کنی می‌توانند هم مجوزهای بازار را داشته باشند و هم از حمایت‌های کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استفاده کند.
وی با اشاره به اینکه اتاق اصناف وظیفه شناسایی افراد و واحدهای بدون مجوز را دارد و هیچ دخالتی در حوزه نظارتی ندارد، بیان کرد: برای سامان دهی کارگاه‌های زرشک پاک کنی باید پیگیر تشکیل اتحادیه تخصصی زرشک در اتاق اصناف بود.
علی رحیمی، مدیر امور سرمایه گذاری سازمان جهاد کشاورزی استان با اشاره به اینکه دو محصول زرشک و گوهرسنگ ها در خراسان جنوبی جزو محصولات راهبردی تعریف شده است، اظهار کرد: نیازی به طرح موضوع تشکیل اتحادیه تخصصی زرشک در کمیسیون نظارت نیست.
وی با اشاره به طرح مجتمع کارگاهی زرشک، افزود: در صورت احداث این مجتمع سامان دهی، نظارت‌ها و قیمت گذاری به صورت دقیق‌تر انجام خواهد شد.
مصطفی هاشمی پور، معاون سازمان تعاون روستایی خراسان جنوبی اظهار کرد: در اتاق اصناف کشاورزی ظرفیتی ایجاد و صنوف مختلف حوزه کشاورزی دسته‌بندی شده‌اند تا بتوانند نمایندگانی در سطح کشور داشته باشند و این موضوع هیچ منافاتی با اخذ مجوز از اتاق اصناف ندارد.
وی با بیان اینکه نبود ساختار درست و سیاست قیمت گذاری در استان وجود ندارد باعث می‌شود محصول زرشک بی کیفیت از کشور خارج شود، افزود: اتحادیه تخصصی زرشک می‌تواند ذیل اتاق اصناف کشاورزی تشکیل و مسائل آن به صورت تخصصی بررسی شود.
بورس زرشک
جواد شریف، رئیس اتحادیه صنف خوار و بار فروشان شهرستان بیرجند هم با اشاره به اینکه در حال حاضر ۶۰ درصد کارگاه‌های زرشک پاک کنی خراسان جنوبی در روستاها هستند، اظهار کرد: ساخت سردخانه و انبار مرکزی برای محصول زرشک از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و باید در دستور کار قرار گیرد.
وی با بیان اینکه اتحادیه قنادان هیچ اشرافی به محصول زرشک ندارد، افزود: محصول زرشک جهت تقاضا در تمام دنیا نیاز به تبلیغات گسترده دولتی دارد.
وی ادامه داد: بورس فروش محصول زرشک باید در مرکز استان باشد.
لزوم توجه به بازار یابی
رضا جوهری، مدیر عامل اتحادیه زرشک و زعفران قائنات با اشاره به اینکه متأسفانه محصول زرشک متولی خاصی ندارد، اظهار کرد: بازاریابی محصول زرشک باید مورد توجه ویژه قرار گیرد.
وی با بیان اینکه موضوع بسته بندی محصول زرشک نیاز به بررسی دارد، افزود: باید در حوزه فرآوری اصولی این محصول ورود کرد.
نعمت الله شریف زاده، مدیر صنایع سازمان جهاد کشاورزی استان در این جلسه با اشاره به اینکه علاقمند مشتری باید در توسعه صادرات تعریف شود اظهار کرد: باید تشکلی قانون مند تشکیل و تمامی موضوعات تخصصی محصول زرشک در آن دیده شود.
منبع: مهر