نرخ هر دلار آمریکا روز چهارشنبه در بازار غیررسمی به حدود ۶۱ هزارتومان رسید اما بررسی خبرنگار ما ازوضعیت بازار ارز حوالی چهارراه استانبول و میدان فردوسی نشان دهنده این بودکه دلالان نقش پر رنگی در معاملات داشته‌اند.
افرادی که در اواخر هفته گذشته در بازار حضورداشتند، بیشترپرسشگر نرخ بودند و خریدی انجام نمی‌دادند و حوالی عصر چهارشنبه به بعد دلالانی که صبح ارز خریده بودند، فروشنده شدند. همچنین در روز پنجشنبه بازارروند آرامی راطی کرد، اما باز هم دلالان مانع کاهش قیمت شدند. البته این اولین‌بار نیست که با یک اتفاق سیاسی، بازارهای‌مالی تغییر داشته‌اند و در گذشته نیز شاهد چنین وقایعی بوده‌ایم، شرایطی که چند‌هفته بعد بازار دوباره روی آرامش به‌خود دیده و افرادی که در زمان نوسان نرخ، خرید کرده بودند متضرر شدند. موضوعی که کارشناسان نیز در این‌باره بار‌ها هشدار داده‌اند. در روز‌های گذشته برخی افراد به صورت هیجانی وارد بازار طلا و ارز شدند. صبح روز چهارشنبه و زمانی که یک خبر سیاسی مهم منتشر شد بازار‌های مالی با تغییراتی همراه بود. بررسی میدانی خبرنگار ما از بازار طلا و ارز در روز‌های چهارشنبه و پنجشنبه حاکی از آن بود که بازار طبق خواسته دلالان پیش‌نرفت و با این‌که هوا بسیار گرم بود، اما بازار معاملات خیلی سرد پیش رفت. در واقع تقاضای ارز نسبت به روز‌های گذشته کمتر بود.
ریزش هیجانی بورس
بازار سهام نیز روز چهارشنبه یکدست قرمز‌پوش شد و شاخص کل بورس به‌عنوان شاخص این بازار افت ۵۲هزار واحدی، معادل ۲.۵۹درصدرا تجربه کرد به‌طوری که قیمت سهام ۵۵۶ نماد در محدوده منفی و قرمز دادوستد شدند و فشار فروش به‌دلیل تصمیمات هیجانی کاملا مشهود بود. این‌درحالی است که کارشناسان بار‌ها به ارزنده بودن بازار سهام اشاره و تاکید کردند که مردم از تصمیم هیجانی دوری کنند و در‌صورتی که شناخت کافی ندارند به‌صورت غیرمستقیم اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.
اتفاقات سیاسی در سال ۱۴۰۳
اوایل فروردین امسال رژیم‌صهیونیستی با حمله به کنسولگری ایران در سوریه چند‌تن از مستشاران کشورمان را به شهادت رساند. در همان زمان نرخ ارز در بازار غیر رسمی افزایش یافت و از پایه ۵۹ هزار تومان وارد کانال ۶۲هزار تومان شد. یک هفته بعد بازار آرام شد و دوباره نرخ‌ها به زیر ۶۰ هزار تومان بازگشت تا این‌که عملیات وعده صادق و حمله گسترده ایران به اسرائیل رقم خورد. در آن زمان هر دلار آمریکا در بازار غیررسمی به حدود۶۷هزارتومان رسید، اما پس از دو هفته دوباره بازار وارد روند نزولی شد. برای دلالان تنها اتفاق مهم است. حتی زمانی که شهادت رئیس جمهور سابق ایران اتفاق افتاد هم این افراد فضا را برای گرانی مغتنم شمردند. در واقع دلالان نرخ دلار را به بیش از ۶۰هزارتومان رساندند، اما پس از گذشت چند‌هفته قیمت‌ها به همان نرخ قبلی و پایه ۵۷ تا ۵۸ هزار تومان بازگشت.
اتفاقات سال گذشته
کمی به قبل‌تر بازگردیم و اتفاقات سال گذشته رابررسی کنیم. دراواسط سال عملیات طوفان‌الاقصی اتفاق افتاد و باعث افزایش نرخ ارز در بازار غیررسمی شد. همچنین چندی بعد حادثه تروریستی کرمان اتفاق افتاد و پس از آن ایران با چند کشور همسایه دچار تنش شد. درهمین حال حمله شدیدآمریکا وانگلیس به یمن نیز تغییراتی را در نرخ ارز در ایران به‌دنبال داشت، اما با ورود بازارساز بازار روی آرامش به خود دید.
مردم مراقب دلالان باشند
نقش دلالان در بازار‌های مالی انکارناپذیر است و این افراد به‌دنبال ایجاد نوسان برای کسب سود هستند. خبرهای سیاسی می‌تواند تاثیر مستقیمی بر بازار‌های اقتصادی بگذارد و دلالان سعی می‌کنند در این فضا‌ها سود خود را تضمین کنند. در این شرایط مردم باید مراقب رفتار‌های مالی خود باشند و به توصیه دلالان درباره خرید در بازار‌های مختلف توجه نکنند. کارشناسان نیز بر این باورند در زمان نرخ هیجانی افرادی که از یک بازارآگاهی ندارندواردآن نشوند. افرادی که دراسفند۱۴۰۱سرمایه خود را وارد بازار غیر رسمی ارز کردند بازدهی منفی را تجربه کردند. در آن زمان هر دلار آمریکا در بازار غیر رسمی به۶۰هزارتومان رسید و با وجود اتفاقات زیادی که افتاده هنوز بر پایه همان ۶۰ هزار تومان است.
تغییرات زودگذر
سیدکمال سیدعلی، معاون ارزی اسبق بانک مرکزی
در حال حاضر نرخ ارز باوجود خبرهای منفی واکسینه شده است اماممکن است دلال‌ها وبعضی صراف‌ها ازاین موضوع سوءاستفاده کنند. شرایط کشور با رئیس‌جمهور جدید به تعادل رسیده است که این موضوع نیز اثر خود را بر ثبات ارز می‌گذارد. تا قبل از تشدید درگیری حزب‌ا... لبنان و رژیم‌صهیونیستی و همچنین شهادت اسماعیل هنیه در تهران، قیمت ارز روند کاهشی داشت و به عدد ۵۷ هزار تومان هم رسیده بود و به‌نظر می‌رسد رشد حال حاضر نرخ ارز فقط تحت تاثیر اتفاق سیاسی اخیر باشد و به‌زودی فروکش کند. تجربه بانک مرکزی از شروع جنگ غزه تا به امروزباوجود شوک‌های سیاسی متعدد همچون ترور و شهادت سرداران سپاه پاسداران، عملیات تروریستی کرمان، تنش‌های بین ایران و رژیم‌صهیونیستی و... درمورد کنترل ارزبسیارموفقیت‌آمیزبوده است.
تغییر نرخ، منطق اقتصادی ندارد
علی سرزعیم، اقتصاددان
انتظار می‌رفت که درپی شهادت اسماعیل هنیه قیمت ارزافزایش پیداکند امامردم بایدآگاه باشندشرایط به‌گونه‌ای نیست که سرمایه‌گذاری آنها در یک بازار مالی، سود را برایشان به‌دنبال داشته باشد. البته بانک مرکزی به‌عنوان بازارساز در روز‌های آینده باید اقداماتی را برای ساماندهی بازار انجام دهد. تجربه ادوار گذشته نیز نشان می‌دهد نرخ‌های فعلی دوامی ندارد. این اقدام اسرائیل، مجددا ریسک‌های موجود در منطقه و جهان را بالا می‌برد، اما پایدار نیست. طبیعتا این افزایش نرخ دلیل اقتصادی ندارد و صرفا ناشی از پیش‌بینی‌های مختلف نسبت به وضعیت آینده منطقه بوده و کوتاه‌مدت است. اما آینده نرخ دلار به نحوه مدیریت این تنش و پاسخ ایران به این اقدام بستگی دارد؛ برای مثال در زمان حمله به کنسولگری کشورمان در سوریه، واکنش ایران طوری بود که هم بازدارندگی ایجاد کرد و هم به جنگ شدیدتر منجر نشد.
جوسازی دلالان
رحیم زارع، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس
تجربه یکی دو سال گذشته نشان داده که این افزایش قیمت‌ها اولا جنبه روانی دارد و دیگر این‌که موقتی و کوتاه‌مدت است و پس از چند روز بازار آرامش خود را به‌دست خواهد آورد. چند ساعتی از ترور شهید هنیه گذشته بود، اما شاهد تقاضایی در بازار ارز نبودیم که بخواهد قیمت دلار افزایش پیدا کند و آنچه شاهد بودیم جوسازی و فضاسازی اخلالگران و سوء‌استفاده‌کنندگان در بازار ارز بود. در مورد اخیر در حمله موشکی ایران به اسرائیل بود که بازار ارز دچار نوساناتی شد، اما پس از گذشت یک هفته از این مسأله امنیتی، سیر نزولی قیمت ارز در بازار آغاز شد و آرامش به بازار بازگشت. به‌طور قطع باید بدانیم که در مورد ترور شهید هنیه نیز وضع به همین ترتیب است و مردم نباید برای حفظ سرمایه خود اقدام به خرید ارز آن هم در بازار هیجانی کنند.
نوسانات موقتی
سید‌حمید حسینی، عضو اتاق بازرگانی ایران
طبیعتا نمی‌توان گفت چنین اتفاقاتی که آثار سیاسی و منطقه‌ای به همراه دارد در بازار‌های مختلف بی‌تاثیر است؛ حتی بازار جهانی نفت هم با افزایش ۲ درصدی قیمت مواجه شد که آن هم بسیار طبیعی بود، اما واقعیت این است که نوسانات اینچنینی کاملا مقطعی و زودگذر است. در سال‌جاری شاهد افزایش صادرات غیرنفتی و همچنین افزایش درآمد صادرات نفتی بودیم؛ به‌طوری‌که میانگین ماهیانه درآمد‌های نفتی ما در سال گذشته سه میلیارد دلار بود که در سال‌جاری به چهار میلیارد دلار رسید. مطمئنا همین موضوع در کنترل و مدیریت بازار ارز بسیار مهم و تعیین‌کننده است. مردم به‌خوبی با این وضعیت آشنا هستند و می‌دانند وارد شدن به بازار ارز در این شرایط به‌هیچ عنوان به سودشان نیست و چیزی جز ضرر و زیان در انتظارشان نخواهد بود.
منبع: روزنامه جام جم