خراسان رضوی با بیش از هفت میلیون نفر جمعیت، ۳۴ شهرستان و ۱۲ حوزه انتخابیه، ۱۸ نماینده در مجلس شورای اسلامی دارد.
نماینده شهرستان‌های تربت حیدریه، زاوه و مه‌ولات و رییس مجمع نمایندگان استان در مجلس در این نشست گفت: اکنون مجمع نمایندگان خراسان رضوی پا پیش گذاشته است تا چالش های استان را با وزیران دولت چهاردهم مطرح کرده و نقشه راهی برای رفع این مشکلات ترسیم کند.
محسن زنگنه افزود: برگزاری جلسات با وزرای دولت جدید به خصوص درباره رفع مشکلات حوزه انرژی در دستور کار مجمع نمایندگان قرار دارد تا در نشست با وزیران و پیش از جلسات رای اعتماد با آنها مطرح شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی در این نشست به تشریح وضعیت اقلیمی استان پرداخت و گفت: ۷۴ درصد استان خشک و ۲۶ درصد این پهنه جغرافیایی نیمه خشک است، از طرفی از مجموع ۳۷ محدوده و پهنه استانی، ۳۴ محدوده از نظر آب در وضعیت بحرانی قرار دارد.
محمدعلی نعمت نژاد افزود: سالانه ۳.۶ میلیارد متر مکعب آب از منابع زیرزمینی و آبخوان های استان برداشت می شود که حدود یک میلیارد مترمکعب آن اضافه برداشت از آبخوان ها است.
اضافه برداشت ۳۵ میلیارد مترمکعبی از آبخوان های خراسان رضوی
وی گفت: در طول دست‌کم نیم قرن گذشته ۳۵ میلیارد مترمکعب آب از آبخوان های استان اضافه برداشت شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: درصورتی که مشکل کمبود فیزیکی آب در استان رفع نشود امکان توسعه صنعت و خدمات وجود نخواهد داشت از طرفی امسال به ناچار بخش زیادی از سهم چاه های کشاورزی و صنعت را به بخش آب شرب اختصاص دادیم.
نعمت نژاد به موضوع تامین آب استان اشاره و بیان کرد: نخستین طرح مهم در خصوص تامین آب، انتقال آب دریای عمان به خراسان رضوی است که در قانون سالانه ۷۵۰ میلیون متر برای سه استان شرقی کشور از جمله خراسان رضوی برنامه ریزی شده است که در مرحله نخست ۲۵۰ میلیون مترمکعب از این سهم به صنعت فولاد داده خواهد شد و اصولا این صنعت در انتقال آن اقدام خواهد کرد.
درصورتی که مشکل کمبود فیزیکی آب در استان رفع نشود امکان توسعه صنعت و خدمات را در استان نخواهیم داشتمدیرعامل آب منطقه‌ای خراسان رضوی بیان داشت: نیاز است وزارت نیرو برای تامین آب شرب شرق کشور، همانند بخش صنعت وارد حوزه سرمایه گذاری در انتقال آب دریای عمان شود.
نعمت نژاد اضافه کرد: بیش از ۵۰ درصد از جمعیت و ۶۰ درصد صنعت استان در شهرستان و آبخوان مشهد مستقر است و باید برای تامین منابع آبی آن برنامه ریزی شود.
وی به تامین بخش اعظم آب استان و مشهد از سد «دوستی» اشاره کرد و گفت: در حوزه آب هریرود مانند هیرمند (در نوار مرزی شرق کشور با افغانستان) پروتکل برداشت و تقسیم حقابه مرزی نداریم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی تصریح کرد: اکنون افغانستان سد "سلما" را در حوزه بالادست رودخانه هریرود ساخته و تکمیل کرده است و چهار سد دیگر نیز در حال ساخت دارد که ظرفیت ذخیره سازی آنها حدود ۸۵۰ میلیون مترمکعب است که باید وزارت خارجه و دیگر نهادهای متولی برای تدوین پروتکل های لازم برای برداشت از این سدها اقدام کنند.
نعمت نژاد افزود: سرانه استاندارد برای تامین آب در دنیا هزار و ۷۰۰ مترمکعب و سرانه مصرف آب در استان خراسان رضوی ۶۰۰ مترمکعب و در مشهد ۱۲۵ مترمکعب است که این نشان دهنده وضعیت به شدت بحرانی آب در مشهد است.
وی شمار چاه های مجاز خراسان رضوی را ۱۶ هزار و ۵۶۶ حلقه عنوان کرد و گفت: ۹ هزار و ۹۷۷ حلقه چاه از این تعداد کشاورزی و بقیه مربوط به بخش شرب، بهداشت و خدمات است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی گفت: تاکنون ۶ هزار و ۵۳۰ حلقه چاه غیرمجاز نیز در استان شناسایی شده است که قطعا با وجود باغ‌ویلاها در نقاط مختلف مشهد، شمار این تعداد بسیار بیشتر است، در حوزه برخورد با چاه های غیرمجاز و میزان و نحوه مجازات ها قوانین باید اصلاح شود.
یک‌سوم آب در شبکه‌های انتقال استان هدر می‌رود
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی نیز بیان داشت: این استان ۱۰ هزار و ۱۳۴ کیلومتر شبکه انتقال، ۱۸ هزار و ۳۸۴ کیلومتر شبکه توزیع و ۸۷۴ مخزن ذخیره آب دارد، که شبکه انتقال به توزیع به دلیل کمبود منابع به شدت فرسوده است.
حسین امامی افزود: تولید آب آبفای استان سالانه ۳۳۰ میلیون مترمکعب است که افزون بر ۱۰۰ میلیون مترمکعب، یعنی یک سوم این میزان در مسیر انتقال هدر می رود.
وی گفت: ۱۳ درصد آب تولیدی آبفا بدون درآمد است و به دلیل خرابی و یا قدیمی بودن شمارشگرها، از آن عبور کرده و درآمدی عاید این اداره نمی شود و از طرفی ۲۰ درصد نیز در شبکه فرسوده انتقال از بین می رود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی اظهار داشت: در صورت تامین بودجه برای اصلاح و نوسازی شبکه انتقال و توزیع، ناترازی و کمبود کنونی آب دست کم تا چند سال در استان برطرف خواهد شد.
وی به فعالیت ۶۰۰ ایستگاه پمپاژ و هزار و ۳۷۵ حلقه چاه آب شرب در استان اشاره کرد و گفت: در سال گذشته هر ۲ روز یک چاه آب شرب حفر شدده که البته حقیقت این است که به دلیل برداشت بیش از حد مجاز از سفره های زیرزمینی، با از رده خارج شدن و کم آب شدن حجم آب چاه ها مواجه هستیم و مدام باید چاه جدید حفر کنیم.
در صورت تامین بودجه برای اصلاح و نوسازی شبکه انتقال و توزیع ناترازی و کمبود آب حداقل تا چند سال در استان برطرف خواهد شدمدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی اظهار داشت: هزینه حفر هر حلقه چاه در استان ۱۵۰ میلیارد ریال است که سالانه می تواند به طور متوسط ۲۰۰ هزار مترمکعب آب برای استان تامین کند که البته هزینه انتقال علاوه بر این میزان خواهد بود.
هزینه تولید هر مترمکعب آب در خراسان رضوی ۷۵۰ هزار ریال است
امامی خاطرنشان کرد: هم اکنون هزینه دریافتی برای هر مترمربع آب در روستاها هشت هزار ریال و در شهرها ۱۳ هزار ریال است حال آنکه با اعداد بالا تولید هر مترمربع آب بدون هزینه انتقال ۷۵۰ هزار ریال تمام می شود.
وی گفت: تعرفه آب شرب باید حتما اصلاح شود و از طرفی تمهیدات جدی و متناسب با تخلفات برای برخورد با انشعابات غیرمجاز و سایر خلافی ها در حوزه آب باید اندیشیده شود.
امامی، درآمد سالانه آبفای خراسان رضوی را ۶ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال عنوان کرد و گفت: سالانه ۵۰۰ میلیارد ریال پول برق و حدود سه هزار میلیارد ریال برای پرداخت به آب منطقه ای در استان هزینه می شود.
وی بیان داشت: حجم مخازن ذخیره آب به ازای هر نفر در استان ۶ دهم مترمکعب است که میانگین کشوری آن یک مترمکعب است، این اعداد نشان می دهد در زمان قطع برق و بروز حوادث، تاب آوری مخازن برای تامین آب پایدار در استان پایین است و ما با مشکل مواجه می شویم.
امامی به تامین آب شرب بیش از سه هزار روستای خراسان رضوی اشاره کرد و گفت: برای تامین آب در ۲۰۰ روستای بی آب با مشکل مواجه هستیم و در ۴۰۰ روستا نیز تنش آبی داریم که در برنامه هفتم توسعه ردیف بودجه ویژه برای تامین آب این روستاها مورد نیاز است.
ساخت نیروگاه زغال سنگی طبس ۲۰ ساله شد
محمودی ادامه داد: ساخت نیروگاه زغال سنگی طبس، واقع در جاده طبس - یزد با وجود گذشت ۲۰ سال از آغاز طرح، تنها حدود ۴۰ درصد پیشرفت داشته که باید توجه داشت تولید برق در این واحد بدون نیاز به گاز خواهد بود و با راه اندازی این نیروگاه و دیگر نیروگاه‌های جدید، تراز انرژی منطقه مثبت می شود.
مدیرعامل شرکت برق منطقه ای خراسان اظهار داشت: نیروگاه مشهد ۵۰ ساله است، در مجموع چند واحد با راندمان کم حدود ۲۳۰ مگاوات در این مجموعه، برق تولید می کنند که قرار است یک نیروگاه ۳۰۰ مگاواتی با بازده بالا در مکان نزدیک به نیروگاه مشهد نصب شود.
محمودی بیان داشت: ۱۷۰ کیلومتر خط انتقال ۴۰۰ کیلو ولت ترانزیت برق به مرز ترکمنستان کشیده شده که ساخت آن برای ترانزیت برق به ترکیه بوده است البته باید پیگیری شود که طرف ترکمن سهم انتقال خود را از مرز تا "ماری" ایجاد کند.
ساخت نیروگاه زغال سنگی طبس واقع در جاده طبس به یزد با وجود گذشت ۲۰ سال زمان از آغاز طرح، ۴۰ درصد پیشرفت داشته که باید توجه داشت تولید برق در این واحد بدون نیاز به گاز خواهد بودوی ادامه داد: اکنون در سه استان خراسان ظرفیت تولید برق پنج هزار مگاوات است که چهار هزار مگاوات تولید خراسان رضوی و بقیه مربوط به خراسان های شمالی و جنوبی است، ضمن اینکه در شرایط خاص مصرف نیز هزار و ۳۰۰ مگاوات به استان های مازندران و گلستان می دهیم.
محمودی تصریح کرد: در شرایط کنونی عمده فشار ناترازی برق متوجه بخش کشاورزی و صنعت استان است و مصرف کننده های مردمی هیچ احساسی نسبت به این کمبود ناترازی ندارند.
وی گفت: رفع این ناترازی ها با وجود رشد ۱۰ درصدی مصرف برق در سال جاری، با وجود ساخت نیروگاه های جدید که ذکر شد، تولید برق تجدید پذیر و هسته ای و نیروگاه های جدید ساخته شده در سه سال گذشته، سالها به طول می انجامد که نیاز است مردم و مصرف کننده نیز در این حوزه درگیر شوند.
برق تجدیدپذیر، چاره رفع ناترازی برق
مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق خراسان رضوی نیز گفت: برای رفع ناترازی برق باید تمرکز اصلی استان بر حوزه تولید برق تجدیدپذیر باشد.
علیرضا خدابنده اظهار داشت: چهار طرح اصلی را در این خصوص در خراسان رضوی آغاز کرده ایم که بهینه سازی چراغ های معابر با چراغ های ال ای دی گام اول بود که باید نهادهای مربوطه برای بهینه سازی برق اعتبار آن را تامین کنند.
وی گفت: در حوزه برقی کردن چاه های کشاورزی با حدود ۵۰ چاه قرارداد بسته شده است، البته دولت باید به این بخش در حوزه روستایی و کشاورزی کمک کند تا با ایجاد نیروگاه های خورشیدی، حوزه کشاورزی از کمبود برق آسیب نبیند.
مدیرعامل شرکت توزیع برق خراسان رضوی از بهینه سازی آزمایشی سه هزار چاه کشاورزی استان خبر داد و گفت: الکتروموتورها با ساختار شناور بهینه می شوند و استارتر آنها نیز اینورتری می شود که باید نهاد متولی بهینه سازی انرژی از آن حمایت کند.
خدابنده افزود: باید صنایع کوچک در حوزه ساخت نیروگاه های کوچک تجدید پذیر مورد حمایت قرار گیرند.
وی اظهار داشت: راه حل تعطیلی و قطع برق تنها بهینه سازی مصرف در واحدها، بخش صنایع و کشاورزی است و باید توجه داشت تقریبا ۶۰ درصد شبکه برق روستایی کشور فرسوده است که باید سهم اعتباری متوازنی برای این بخش دیده شود.
مصرف روزانه ۱۸ میلیون لیتر سوخت در خراسان رضوی
شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی شهرستان‌های مشهد، چناران، کلات، بینالود، فیروزه، نیشابور، فریمان، قوچان، تربت‌جام، تایباد، درگز و سرخس را زیر پوشش خدمات خود دارد.
دیگر شهرستان‌های خراسان رضوی زیر پوشش خدمات ۲ شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه تربت‌حیدریه و منطقه سبزوار اداره می شوند.
مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی اظهار داشت: روزانه ۱۸ میلیون لیتر نفت، گاز، بنزین و دیگر فرآورده های نفتی در استان مصرف می شود.
علی اصغر اصغری افزود: خراسان رضوی بعد از تهران، دومین مصرف کننده فرآورده های نفتی است و دورترین فاصله را در میان استان ها با منابع تولید این فرآورده ها دارد، یعنی حدود هزار کیلومتر با منابع استان های جنوبی فاصله دارد.
وی گفت: تامین فراورده های نفتی در استان اکنون از خط لوله "ری" از مسیر گرگان- سمنان- مشهد - تربت حیدریه صورت می گیرد که این خط لوله کفاف نیاز سوخت استان را نمی دهد.
ساخت خط لوله تابش، در هاله‌ای از ابهام
مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی اظهار داشت: از طرفی برای انتقال سایر فرآورده های نفتی از جنوب کشور به استان، ماهانه هزار میلیارد ریال کرایه حمل پرداخت می شود که رقم بسیار زیادی است.
اصغری افزود: از سال ۱۴۰۱ موضوع ایجاد خط لوله ۲۲ اینچی "تابش" از مسیر رفسنجان- بیرجند- تربت حیدریه به مشهد به طول ۹۵۰ کیلومتر مطرح شده است.
وی پیمانکار طرح را قرارگاه خاتم الانبیا (ص) عنوان کرد و گفت: قرار بود ایجاد خط لوله تابش تا سال ۱۴۰۴ تمام شود اما به دلیل تامین نشدن اعتبار، هنوز ساخت آن آغاز نشده است و طرح در هاله ای از ابهام مانده است.
بواسطه عدم اصلاح قیمت حامل های انرژی کم کم با گسترش پدیده شوتی های حمل سوخت در خراسان رضوی مانند دیگر استانهای شرقی روبرو خواهیم بودمدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی، عمده ترین چالش شرق کشور را موضوع ناترازی تامین و مصرف سوخت عنوان کرد و گفت: به دلیل نرخ پایین سوخت در کشور و تفاوت قیمت آن با افغانستان، قطعا مشکل قاچاق سوخت در آینده بیشتر خواهد شد.
اصغری، پدیده قاچاق سوخت را در خراسان رضوی کمتر از دیگر استان های شرقی دانست و گفت: به دلیل اصلاح نشدن قیمت، کم کم ما نیز با پیدایش و گسترش پدیده شوتی های حمل سوخت مانند دیگر استان های شرقی روبه رو خواهیم شد.
وی گفت: مصرف پنج نیروگاه تولید برق استان در فصل پرمصرف ۱۵ میلیون لیتر نفت گاز است که البته تامین سوخت نیروگاه شریعتی و مشهد با خط لوله انجام می شود.
مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه خراسان رضوی به افزایش ظرفیت ذخیره سازی سوخت به ۸۰ میلیون لیتر در نیروگاه ها اشاره کرد و افزود: لازم است نیروگاه نیشابور به خط لوله انتقال سوخت متصل شود و نفت کوره نیروگاه توس نیز از طریق مخازن خط آهن تامین شود.
مصرف روزانه ۱۱۰ میلیون مترمکعب گاز در استانهای خراسان
مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی گفت: مجموع نیاز گاز سه استان خراسان در فصل سرما ۱۱۰ میلیون مترمکعب است که ۸۵ میلیون مترمکعب آن مربوط به خراسان رضوی است.
حسن افتخاری افزود: ظرفیت تولید گاز استان ۵۵ میلیون مترمکعب است که در دوران اوج مصرف ۳۰ میلیون مترمکعب گاز از طریق خط لوله به استان منتقل شده و بقیه با اعمال محدویت مصرف برای صنایع و تغییر سوخت نیروگاه ها به سوخت مایع، تامین می شود.
وی بیان داشت: در تصمیم گیری های کلان نفت و گاز، باید استان خراسان رضوی به عنوان یک استان نفت و گازخیز شناخته شود و در سیاست گذاری ها نقش آفرینی کند.
تکمیل طرح ذخیره‌سازی گاز سرخس
مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی اظهار داشت: برای رفع ناترازی گاز در استان افزایش تولید پنج میلیون مترمکعبی گاز قابل دسترسی است از طرفی با تکمیل مرحله ۲ ذخیره سازی گاز سرخس می توان تولید گاز را ۱۰ میلیون مترمکعب در روز اضافه کنیم البته اجرای این طرح نسبت به برنامه ریزی ها ۵۰ درصد عقب است.
افتخاری ادامه داد: همچنین لازم است خط ۱۱ انتقال گاز به استان خراسان رضوی نیز کشیده شود و این موضوع مصوب شود.
وی گفت: اکنون تنها ۸۵ روستا با سرانه بالا در انتظار برای اتصال به شبکه گاز هستند و عملیات گازرسانی به «باجگیران» تنها شهر بدون گاز استان نیز در دست اقدام است.
مدیرعامل شرکت گاز خراسان رضوی ادامه داد: درخواست داده ایم یک میلیون بخاری با راندمان بالا در استان با یک میلیون بخاری فرسوده با راندمان پایین تعویض شود و هم اکنون پیمانکاران مربوطه در طرح کشوری برای ۲۵۰ هزار بخاری تعیین شده اند.
سلسله نشست های مجمع نمایندگان خراسان رضوی با مدیران کل استان در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیرساختی در دیوان محاسبات خراسان رضوی برگزار می شود.