چندی پیش سردار نظری فرمانده سپاه ثارالله استان کرمان در مراسم بزرگداشت روز بسیج جامعه کشاورزی که در سالن همایش سازمان جهاد کشاورزی استان برگزار شد؛ گفت: در کرمان در بحث گوشت مرغ عقب ماندگی هایی داریم که باید در این خصوص کار شود تا در این زمینه به خودکفایی برسیم البته سال قبل و امسال ما چند واحد تولید مرغ گوشتی را با وام‌های تبصره ۱۷ و ۱۸ که داده شده بود افتتاح کردیم، اما فکر می‌کنم کافی نیست و باید در این موضوع با علمی کردن این موضوع آن را توسعه و گسترش دهیم.
این موضوع جرقه‌ای برای شروع این گزارش شد، گزارشی که شاید مدت‌ها بر روی آن تمرکز داشتم تا به نتیجه مطلوب برسد.
گزارشی که شروع آن از شبکه دامپزشکی شهرستان کرمان بود و سپس به جهاد کشاورزی و کشتارگاه‌های سطح استان رسید.
ظرفیت کشتار در کشتارگاه‌های طیور بیش از نیاز شهرستان کرمان است
محمود زین الدینی رئیس شبکه دامپزشکی شهرستان کرمان گفت: در حال حاضر از میان ۴ کشتارگاه‌های طیور شهرستان کرمان (کشتارگاه اسلام کیش، طیور کویر (عرب)، آراز و کرمان طیور)، کشتارگاه کرمان طیور پیگیر دریافت مجوز‌های لازم به منظور صادرات مرغ است.
وی افزود: ظرفیت کشتار در کشتارگاه‌های طیور بیش از نیاز شهرستان است و مازاد تولید به جنوب استان کرمان و سایر شهرستان‌ها ارسال می‌شود.
زین الدینی تصریح کرد: در مرحله اول مرغ مورد نیاز شهرستان از مرغداری‌های شهرستان کرمان و سایر شهرستان‌های استان و در موارد کمبود از استان‌های دیگر به خصوص استان یزد تامین می شود.
زین الدینی بیان کرد: معمولا هر ۴ کشتارگاه، ۶ روز در هفته به صورت شبانه اقدام به کشتار مرغ کنند و کشتارگاه‌های طیور زیر نظر مسئول فنی بهداشتی دامپزشک تمام وقت و در صورت نیاز دستیار دامپزشکی فعالیت می‌کنند.
نظارت دائمی و سلامت مردم در اولویت اول شبکه دامپزشکی کرمان
وی عنوان کرد: علاوه بر نظارت دائمی از سوی مسئولین فنی بهداشتی، بازدید‌های هفتگی با تلاش شبکه دامپزشکی شهرستان کرمان از کشتارگاه‌های طیور برای نظارت بهداشتی بر فعالیت کشتارگاه‌ها و به تحقق رسیدن سلامت مردم و جامعه انجام می‌شود.
زین الدینی گفت: با بازدید کارشناسان شبکه دامپزشکی نظارت‌های بهداشتی تشدید و بیشتر می‌شود.
وی با اشاره به اینکه از زمان ورود جوجه یک روزه به مرغداری‌ها و پایش و مراقبت از بیماری‌های طیور فعالیت دامپزشکی آغاز می‌شود افزود: این روند تا بحث ارزیابی صحت و سلامت طیور پرورش یافته برای انتقال به کشتارگاه‌ها صدور گواهی حمل بهداشتی به مقصد کشتارگاه‌ها و نظارت بر تمامی مراحل کشتار (از کشتار تا بسته بندی) نظارت انجام می‌شود.
شبکه دامپزشکی کرمان و نظارت دقیق از توزیع تا عرضه
زین الدینی گفت: همچنین نظارت بر توزیع از کشتارگاه‌ها به مراکز عرضه وسردخانه‌ها و نظارت بر عرضه گوشت طیور در فروشگاه‌ها و مصرف در رستوران‌ها و... از سوی شبکه دامپزشکی انجام می‌شود.
وی افزود: در مواقع کاهش جوجه ریزی در مرغداری‌های استان با کمبود گوشت مرغ مواجه می‌شویم که از استان‌های همجوار تامین می‌شود.
تلفاتی در مرغداری‌ها بر اثر گرما و قطعی برق وجود ندارد
زین الدینی با اشاره به فصل تابستان و گرم بودن شدید هوا گفت: تاکنون موردی از تلفات در مرغداری‌های کرمان با وجود گرما و قطعی برق گزارش نشده است.
وی با اشاره به وضعیت تولید گوشت مرغ گفت: وضعیت تولید گوشت مرغ به دلیل فعال شدن برخی از مرغداری‌های که قبلا غیر فعال بوده اند، افزایش یافته است.
زین الدینی افزود: میزان مصرف گوشت مرغ در شهرستان کرمان روزانه بین ۸۰ الی ۹۰ تن برآورد می‌شود.
وی گفت: کشتارگاه کرمان طیور در حال مراحل انجام مجوز صادرات است، اما تاکنون هیچ کدام صادرات را انجام نداده اند.
ایجاد زنجیره به حذف واسطه‌ها و کاهش قیمت تمام شده مرغ کمک شایانی می‌کند
در ادامه گزارش؛ به سراغ مدیر عامل زنجیره تولید گوشت و مرغ پروتئین گستر آرام در استان کرمان رفتیم.
حسن شاهمیری گفت: تکمیل زنجیره تولید مرغ، یکی از مهمترین مواردی است که در صورت فراگیر شدن، انقلابی در صنعت مرغداری به وجود می‌آورد.
وی گفت: در این نوع تولید، تمام حلقه‌ها اعم از تامین نهاده، تولید و در نهایت بازار مصرف را شامل می‌شود.
شاهمیری افزود: ایجاد زنجیره به حذف واسطه‌ها و کاهش قیمت تمام شده کمک شایانی می‌کند، اما متاسفانه در کشور ما هنوز تعداد اینگونه واحد‌ها بسیار اندک است.
وی با اشاره به اینکه از سال ۸۰ فعالیت خود را در این حوزه شروع کرده است تصریح کرد: در صورتی که پرورش مرغ در استان کرمان به دلایل اقلیمی کار دشواری است، اما ایشان با پشتکار و علاقه در این زمینه فعالیت کرده و علاوه بر کارآفرینی و درآمد، سعی در تامین نیاز منطقه و استان نیز دارد.
شاهمیری یکی از تولید کنندگان موفق استان کرمان در زمینه تولید مرغ و دارای بزرگترین و بهترین کشتارگاه طیور با رتبه‌ی A در استان کرمان است.
وی با تجربه چندین ساله در این زمینه اکنون برای ۴۰۰ نفر به صورت نیروی کار مستقیم و حدود ۱۰۰۰ نفر نیروی کار غیر مستقیم اشتغال ایجاد کرده است.
شاهمیری با اشاره به اینکه در این زنجیره هم اکنون حدود ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار قطعه جوجه در دوره دوماهه تولید می‌شود افزود: ۷۰۰ هزار قطعه جوجه آن به صورت مالکیت و اجاره‌ای می‌باشند و ۸۰۰ هزار قطعه جوجه به صورت مشارکتی نیز تحت شرایط زنجیره هستیم.
وی گفت: این مجموعه دارای بهترین فروشگاه مرکز عرضه محصولات (گوشت مرغ، ماهی، گوساله، شتر و...) در استان می‌باشد و هم اکنون در این مجموعه یک واحد کارخانه خوراک دام و طیور برای تامین نیاز مصرفی زنجیره احداث شده است.
شاهمیری گفت: این زنجیره تامین کننده ۲۵% مرغ استان کرمان است.
وی در رابطه با مشکلاتشان صحبت به میان آورد و افزود: متاسفانه در راستای تولید و خدمات ما، هیچ حمایتی از هیج جا من جمله بانک‌ها و جهاد کشاورزی انجام نشده است.
شاهمیری اظهار داشت: این مجموعه هم اکنون بیش از ۳ سال است که به دنبال دریافت مجوز مرغداری یک میلیون قطعه‌ای می‌باشد که متاسفانه به دلیل عوض شدن‌های مکرر مدیر کل جهاد کشاورزی استان و به دلایل نامشخص بعضی از مسئولان تا کنون موفق به دریافت مجوز احداث مرغداری نشده ایم.
وی گفت: در زمینه ساخت کشتارگاه و راه اندازی بعد از دریافت پروانه و تسهیلات تصویب شده به مبلغ۴۸ میلیارد تومان بوده هیچ مبلغی به این مجموعه پرداخت نشده است.
شاهمیری افزود: این مجموعه در تلاش است که در راستای تولید دان پلت مورد نیاز استان، فاز دومم کارخانه خوراک دام و طیور را احداث کند که در صورت اجرای پروژه در هر ساعت ۵۰ تن دان پلت تولید می‌شود.
وی تصریح کرد: با احداث این کارخانه دیگر استان برای تامین نیاز خود احتیاج به وارد کردن دان مورد نیاز از استان‌های همجوار را ندارد.
تولید روزانه ۲۲۰ تنی تولید مرغ در استان کرمان
مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی کشاورزی مرغداران استان کرمان گفت: روزانه متوسط مصرف گوشت مرغ استان کرمان ۱۸۰ تا ۲۰۰ تن و متوسط تولید ۲۲۰ تن است، ضمن اینکه آمادگی تامین ۱۰ درصد بیش از این عدد را داریم.
سیدحسن مهدی گفت: سیاست وزارت جهاد کشاورزی بر این است که استان‌ها در حوزه صادرات مرغ سهم داشته باشند و برای استان کرمان نیز به‌طور متوسط تکلیف ۲۰۰ تا ۲۵۰ تن در ماه مشخص شده است و امیدواریم طی یک ماه آینده اولین قدم را در این بخش عملیاتی کنیم.
وی از انباشتگی مرغ در شرایط کنونی خبر داد و افزود: برای نخستین بار موضوع صادرات پایدار مرغ از سوی وزارت جهاد کشاورزی امسال مطرح شده که موجب تعادل و تنظیم بازار می‌شود.
صدور مجوز صادرات ۲۰ هزار تن مرغ / رشد ۱۰ درصدی جوجه ریزی در کرمان
مهدی با اشاره به اینکه وزارت جهاد کشاورزی اتحادیه مرغداران و انجمن زنجیره‌های تولید گوشت مرغ کشور مجوز صادرات حدود ۲۰ هزار تن مرغ را داده است، تصریح کرد: از خردادماه امسال تا کنون حدود ۱۶ هزار تن صادرات به‌طور ویژه به کشور عراق انجام شده است.
وی تصریح کرد: با برنامه‌ریزی‌های انجام شده در تامین نهاده و جوجه‌ریزی، وضعیت تولید گوشت مرغ در استان کرمان نسبت به مدت مشابه سال قبل مطلوب است.
مهدی بیان کرد: ۳ میلیون قطعه جوجه‌ریزی طی ماه در استان کرمان داریم که رشد ۱۰ درصدی نسبت به سال قبل را تجربه می‌کنیم و در کشور نیز وضعیت به همین صورت است.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران استان کرمان گفت: رایزنی‌هایی از طریق اتاق بازرگانی استان و سازمان جهاد کشاورزی با اتاق مشترک ایران و افغانستان صورت گرفته و قرار است با پاکستان نیز مذاکرات صورت بگیرد تا صادرات مرغ از کرمان به این کشور هر چه زودتر آغاز شود.
مهدی همچنین قیمت روز هر کیلوگرم گوشت مرغ در کرمان را ۸۶ هزار و ۵۰۰ تومان برای مصرف کننده ذکر کرد و بیان داشت: روزانه متوسط مصرف گوشت مرغ استان کرمان ۱۸۰ تا ۲۰۰ تن و متوسط تولید ۲۲۰ تن است ضمن اینکه آمادگی تامین ۱۰ درصد بیش از این عدد را داریم.
وی با اشاره به اینکه برای صادرات نیاز به مواردی، چون کنترل کیفی، استاندارد و آمادگی کشتارگاه داریم، عنوان کرد: وزارت جهاد کشاورزی باید بستر صادرات را فراهم کند، زیرا در حالی که هنوز بستر صادرات فراهم نشده، خرید تضمینی شرکت پشتیبانی امور دام متوقف شده است.
مدیرعامل اتحادیه شرکت‌های تعاونی کشاورزی مرغداران استان کرمان متذکر شد: قطعی برق واحد‌های مرغ گوشتی، موجب تلفات در این بخش می‌شود و این در شرایطی ست که در تامین آب مرغداری‌ها مشکل داریم و بسیاری از واحد‌های مرغداری با کمبود آب مواجه هستند.
وی عنوان کرد: برخی از دارو‌ها بیش از ۱۲۰ درصد افزایش قیمت داشته که موجب مشکلاتی مانند در دسترس نبودن و افزایش هزینه‌های تولید برای مرغداران شده است.
وی با اشاره به فعالیت ۶۴۰ واحد پرورش مرغ گوشتی در شمال استان کرمان گفت: ۳۰ درصد از این واحد‌ها در هر ماه زیر بار جوجه‌ریزی قرار می‌گیرند، اما کیفیت جوجه یک‌روزه تولیدی و عرضه شده در بازار نیز پایین آمده که موجب افزایش تلفات می‌شود.
مهدی با اشاره به اینکه مصرف روزانه گوشت مرغ در شهر کرمان ۷۰ تن است، بیان کرد: به دلیل انباشتگی و کاهش تقاضا در بازار، قیمت مرغ کاهش یافته و به طور متوسط ۳ تا ۴ هزار تومان به ازای هر قطعه مرغ، تولیدکننده ضرر می‌کند و اگر به‌موقع رسیدگی نشود، این امر موجب کاهش جوجه‌ریزی می‌شود.
فرهنگ سازی برای استفاده از مرغ با وزن استاندارد در کرمان
مدیرعامل اتحادیه مرغداران استان کرمان فرهنگ سازی برای مصرف مرغ با وزن استاندارد یک کیلو و ۲۰۰ گرم تا ۲ کیلوگرم را مورد تاکید قرار داد و گفت: مردم توجه داشته باشند که مرغ بزرگ مواد مغذی کمتر و میزان چربی بیشتری دارد.
مهدی با اشاره به اینکه از یک سال‌و‌نیم قبل کار راه‌اندازی سامانه هوشمند کالا‌های اساسی (سماتیم) آغاز شده و در آستانه فعالیت بخش خرید و فروش و معاملات مرغ زنده و گشت مرغ قرار گرفته است، افزود: این سامانه برای تولیدکننده، کشتارگاه، عوامل توزیع و فروشگاه‌هاست.
وی اظهار کرد: سامانه سماتیم با هدف شفاف‌سازی، نظارت و برنامه‌ریزی تولید گوشت مرغ صورت گرفته است.
تولید ۵۰ هزار تن گوشت مرغ در استان کرمان
محمد علی اسماعیلی، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان نیز با اشاره به اینکه میزان تولید گوشت مرغ استان، پنجاه هزار تن است، گفت: نیاز استان هشتاد هزار تن است که کمبود‌های آن از استان‌های دیگر تامین می‌شود.
اسماعیلی افزود: بخشی از تولید استان در مواقع مازاد تولید به استان‌های دیگر از جمله استان سیستان و بلوچستان صادر می‌شود.
وی بیان کرد: البته صادرات به خارج از کشور نداریم.
اسماعیلی با اشاره به اینکه قیمت مرغ گرم ۸۵ هزار تومان است، عنوان کرد: قیمت مصوب مرغ منجمد دولتی ۶۰ هزار و ۷۰۰ تومان می‌باشد.
وی با تأکید بر اینکه مرغ منجمد بخش خصوصی (کرمان طیور) در اختیار خودشان است و می‌توانند بر اساس عرضه و تقاضا به صورد توافقی به فروش برسانند، افزود: البته درخواست کتبی به ما نداده اند، که در صورت انجام آن ، با ارگان‌های مختلف مکاتبه خواهیم کرد.
گزارش از فریناز حسینجانی