شواهدی از وجود حیات در متخاصم‌ترین سیاره منظومه شمسی

سیاره زهره در زمره خصمانه‌ترین سیارات منظومه شمسی قرار دارد، اما ستاره‌شناسان کشف دو گاز را گزارش کرده‌اند که می‌تواند نشان‌دهنده شکل‌های حیات پنهان در ابر‌های زهره باشد.

نتایجی که در نشست ملی نجوم در هال ارائه شد، شواهدی مبنی بر وجود گاز تند فسفین که حضور آن در زهره به شدت مورد مناقشه قرار گرفته است را تأیید می‌کند.

یک تیم جداگانه یک کشف اولیه آمونیاک را کشف کرد که عمدتاً بر روی زمین توسط فعالیت‌های بیولوژیکی و فرآیند‌های صنعتی تولید می‌شود و به گفته دانشمندان، حضور آن در زهره را نمی‌توان به راحتی با پدیده‌های جوی یا زمین‌شناسی شناخته شده توضیح داد.

گاز‌های موسوم به امضای زیستی، شواهد قطعی دال بر وجود حیات فرازمینی نیستند، اما این نتایج علاقه به زهره را افزایش داده و احتمال ظهور و حتی شکوفایی حیات در گذشته معتدل‌تر این سیاره را افزایش می‌دهد و تا به امروز در جو ادامه دارد.

دکتر دیو کلمنتز، اخترفیزیکدان در امپریال کالج لندن، یکی از دانشمندان درگیر در این مطالعه، در این نشست گفت: این امکان وجود دارد که زهره در گذشته با ظهور گرمایش زمین، یک مرحله گرم و مرطوب را پشت سر گذاشته باشد. 

دمای سطح زهره به حدود ۴۵۰ درجه سانتیگراد می‌رسد که برای ذوب سرب و روی به اندازه کافی گرم است و فشار اتمسفر ۹۰ برابر فشار سطح زمین است و ابر‌هایی از اسید سولفوریک وجود دارد. اما حدود ۵۰ کیلومتر (۳۱ مایل) بالاتر از سطح، دما و فشار به شرایط روی زمین نزدیک‌تر است و احتمالاً برای میکروب‌های مقاوم تقریباً قابل دوام است.

شواهدی پیدا شده که وجود آب در اتمسفر «متال خدای جنگ» را تأیید می‌کند.

روی زمین، گاز فسفین توسط میکروب‌ها در محیط‌های فاقد اکسیژن مانند روده گورکن و مدفوع پنگوئن تولید می‌شود. منابع دیگر، مانند فعالیت‌های آتشفشانی، به قدری غیرفعال هستند که در سیارات سنگی این گاز نشانه حیات در نظر گرفته می‌شود.

کشف فسفین در زهره در سال ۲۰۲۰ پس از آن که مشاهدات بعدی نتوانست نتیجه را تکرار کند، با بحث و جدل گسترده‌ای همراه شد. آخرین مشاهدات انجام شده توسط کلمنتز و همکارانش با استفاده از تلسکوپ جیمز کلرک ماکسول (JCMT)، مستقر در هاوایی، با هدف حل این اختلاف صورت گرفت. با ردیابی ردی از فسفین در طول زمان، آنها توانستند شواهد وجود این گاز را تقویت کنند و دریافتند که به نظر می‌رسد کشف آن از چرخه روز و شب سیاره پیروی می‌کند.

یافته‌های ما نشان می‌دهد که وقتی جو در معرض نور خورشید قرار می‌گیرد، فسفین از بین می‌رود. تنها چیزی که می‌توانیم بگوییم این است که فسفین وجود دارد. ما نمی‌دانیم چه چیزی آن را تولید می‌کند.

در طول این جلسه، پروفسور جین گریوز، ستاره شناس دانشگاه کاردیف، مشاهدات اولیه از تلسکوپ گرین بانک را نشان داد که نشان دهنده آمونیاک است که روی زمین یا از طریق فرآیند‌های صنعتی یا توسط باکتری‌های تبدیل کننده نیتروژن تولید می‌شود.

گریوز گفت: حتی اگر این دو نتیجه را تأیید کنیم، دلیلی بر این نیست که ما این میکروب‌های جادویی را پیدا کرده‌ایم و آنها امروز در آنجا زندگی می‌کنند.

دکتر رابرت ماسی، معاون مدیر اجرایی انجمن سلطنتی نجوم، گفت: اینها اکتشافات بسیار هیجان انگیزی هستند، اما باید تاکید کرد که نتایج اولیه هستند و برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد حضور این دو نشانگر زیستی بالقوه در جهان به کار بیشتری نیاز است. با این حال، جالب است که این اکتشافات می‌تواند نشانه‌های احتمالی حیات یا برخی از فرآیند‌های شیمیایی ناشناخته باشد و جالب است که ببینیم تحقیقات بیشتر در ماه‌ها و سال‌های آینده چه چیزی را کشف می‌کنند.

منبع: گاردین