برای پرداختن به حضور بانوان در عرصه انتخابات در لرستان و شهرستان بروجرد لازمه آن گریزی بر یازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی است به لحاظ اینکه در استان لرستان از نظر انتخاب یک نماینده زن متفاوت‌ترین انتخابات با ۱۰ دوره قبل بود، اتفاقی که در آن برای اولین بار یک نماینده زن از استان لرستان و از شهرستان بروجرد انتخاب و راهی خانه ملت شد.
رویدادی که پیش‌تر زنانی دیگر در این استان تلاش بسیاری در باز کردن این راه داشتند، ولی موفق به رسیدن به مقصود نشدند، اکنون در آستانه دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی زنان در لرستان و شهرستان بروجرد از این سد عبور کرده اند و تجربه فرستادن یک بانو به مجلس را دارند، در این زمینه فارغ از موفق بودن یا نبودن نماینده انتخاب شده، بانوان موافق با حضور بیشتر داوطلبان خانم در عرصه تبلیغات انتخاباتی هستند و بر این باورند دست کم با هم‌نوع خود راحت‌تر می‌توانند صحبت، انتقاد و مطالبه داشته باشند.
اولین سوالی که به ذهن می‌رسد این است که آیا انتخاب یک زن در جامعه‌ای که اصولا سیاست و حضور فعال اجتماعی را کاری مردانه می‌دانند می‌تواند یک تحول نو محسوب شود؟! پاسخ این سوال را در گفتگو‌هایی که با بانوان اعم از شاغل و فعال در اجتماع و بانوان دارای شغل پاره وقت و خانه دار حاصل شده است می‌توان اینگونه بیان کرد که بله، چنین انتخابی و شهامت اینکه خود را در معرض انتخاب شدن قرار دادن، تحولی است که می‌تواند روزنه امیدی برای تغییرات بیشتر به نفع حضور بانوان باشد.
برخی بانوان براین باورند که حضور یک داوطلب خانم در عرصه تبلیغات انتخاباتی و تلاش برای پیروز شدن فارغ از شکست یا پیروزی نهایی خود به تنهایی یک پیشرفت و پیروزی برای عموم بانوان به شمار می‌رود و آن را نقطه شروعی برای قدم نهادن در مسیری می‌دانند که به صورت تاریخی و موروثی مردان آن را حق خود دانسته اند، مسیری که در ابتدای امر بانوان حق انتخاب کردن را هم نداشتن حال به جایگاهی رسیده اند که می‌توانند انتخاب شدن در این مسیر را هم بدست بیاورند.
در این خصوص یک بانوی فعال اجتماعی در بروجرد ضمن تاکید حضور بیشتر بانوان در عرصه‌های رقابتی همچون انتخابات می‌گوید: متاسفانه در این مدت بانوان تاثیر گذار بروجردی به جای همراهی و به دست گرفتن صحنه این بازی را واگذار کردند.
وی می‌افزاید: به هر دلیلی اعم از عدم خودباوری یا بی تفاوتی نسبت به شرایط فعلی بانوان از زیر بار مسوولیت هدایت افکار عمومی به سمت حضور زنان موفق و تاثیرگذار در عرصه انتخابات نباید شانه خالی کنند و با سکوت و انفعال خود بازی را به آقایان واگذار نکنند.
بانوی دیگری می‌گوید: انتخاب یک نماینده خانم برای رفتن به مجلس از نیاز‌های هر شهر و استان و از جمله شهرستان بروجرد است و زنان باید به این مسئله توجه کافی داشته باشند.
وی ادامه می‌دهد: لازمه رسیدن به چنین نیازی این است که زنان علاوه بر اطلاعات عمومی یا تخصص در هر زمینه‌ای باید آگاهی و سوادسیاسی خود را نسبت به مسائل اجتمایی، اقتصادی و فرهنگی بیشترکنند، بعد متوجه نتیجه کارمی شوند، ما باید برای خودمان ارزش بیشتری قائل شویم، با رای دادن به یک خانم باید نشان بدیم که زنان خیلی بهتر می‌توانند، مشکلات را علت یابی و کاهش دهند.
یک بانوی فعال رسانه‌ای با بیان اینکه به نظرم انتخاب یک زن در دوره قبلی هم به نفع زنان بوده و هم به ضرر آن‌ها اظهار کرد: از یک طرف ذهنیت مردم را نسبت به انتخاب یک زن عادی کرد و شاید گروه‌هایی از جامعه بخواهند که حداقل حضور یک زن را تثبیت کنند و این به نفع انتخاب یک داوطلبان خانم در این شهر است.
وی می‌افزاید: به خصوص زنان که دوست دارند یک نماینده زن وجود داشته باشد این شانس را بیشتر می‌کند، به خصوص اگر زنان دارای این نگرش عدالت خواهانه جنسیتی باشند در انتخابات بیشتر مشارکت می‌کنند تا شانس انتخاب یک زن در این حوزه بیشتر شود.
این بانوی فعال اجتماعی ادامه می‌دهد: از نظر جسمی و فیزیکی من شخصا با حضور نماینده زن موافق هستم تا آن انسجام دیوار مانند حضور فیزیکی مردانه شکسته شود به عبارتی در بدبینانه‌ترین حالت انتخاب نماینده خانم، هیچ دستاوردی هم برای زنان نداشته باشد، دست کم حضور فیزیکی زنان در صف‌ها نخست اجتماعات، مناسبت ها، جلسات و همایش‌ها حداقل جای امیدی هست تا این دیوار بلند و سخت و نفوذ ناپذیر فیزیکی مردانه در صحنه‌های اجتماعی شکسته شود و زنان هم به پشتوانه همان زنی که حالا وارد عرصه قدرت شده و جایگاهی در این ساختار سیاسی کشور دارد، ناخودآگاه راه را برای حضور مابقی بانوان باز می‌کند.
وی می‌گوید: حتی اگر بپذیریم که عملکرد سیاسی و اقتصادی که نماینده زن هم مثل مرد‌ها عملکرد خوبی نیست حداقل این امنیت روانی و آرامش بانوان در ارتباط با یک نماینده خانم خودش یک نقطه قوت به نفع حضور آن‌ها است.
بانوی شاغل و فعال اجتماعی معتقد است که به نظر من مسئله حضور فعال نماینده خانم یا آقا نیست و اصلا بحث جنسیت مطرح نبوده، مسئله ساختار و تشکیلات و سیستم موجود است که اگر مشکلات به صورت ساختاری و سیستمی حل نشوند همچنان چرخه مشکلات تداوم دارد و هر شخصی که وارد این سیستم معیوب شود، نمی‌تواند راه به جایی ببرد.
حضور ۱۰ داوطلب خانم در عرصه رقابت انتخاباتی بروجرد
به گفته رییس ستاد انتخابات بروجرد تعداد داوطلبان در این دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی ۷۹ نفر است که از این تعداد داوطلب ۶۹ نفر مرد و ۱۰ نفر زن هستند، پنج هزار عوامل اجرایی و نظارت انتخابات بروجرد را در دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبری عهده دار هستند.
حسن بلوریان اظهار کرد: براساس روز شمار اعلام شده توسط وزارت کشور همه تمهیدات لازم برای انتخابات اندیشیده شده و در راستای رفاه مردم در روز انتخابات تعداد ۲۷۰ شعبه اخذ رای پیش بینی شده که از این تعداد شعبه اخذ رای تعیین شده در این دوره از انتخابات ۲۵ شعبه آن برای جمع‌آوری آرای بانوان اختصاص یافته است.
وی یادآور شد: جمع‌آوری آرای مردم شهرستان در انتخابات ۱۱ اسفندماه از طریق ۲۱۴ شعبه ثابت و ۵۶ شعبه سیار انجام می‌شود.
زنان و تلاش برای کسب جایگاه در ساختار قدرت
واقعیت این است که زنان در مسیر داوطلبی با مسیر دشوارتری از مردان روبرو هستند شاید برای یک مرد در یک جامعه، قانع کردن دیگران برای رای دادن به خود کار سختی نباشد، ولی برای یک زن به خصوص در جامعه‌ای که باور‌های غلطی در مورد ناتوانی زنان در عرصه‌های عمومی وجود دارد، کاری بسیار دشوار است.
گرچه در بعضی از مناطق حتی مناطقی که رگه‌های مردسالاری هم غالب است، این تابو شکسته شده و بسیاری از زنان توانسته اند این فضا را بشکنند و به عنوان نماینده مجلس یا شورای شهر انتخاب شوند، ولی هنوز موانع و مقاومت‌هایی در مقابل ورود و موفقیت زنان در عرصه‌های سیاسی و عمومی وجود دارد.
بروجرد یکی از حوزه‌های بود که در دوره گذشته یک داوطلب خانم توانست این سد را بشکند و نام خود را به عنوان اولین نماینده زن این شهرستان ثبت کند، بنا بر همین تجربه در دوره اخیر زنان دیگری نیز داوطلب شده و قصد دارند تجربه انتخاب زنان را در بروجرد تکرار کنند، ولی باید دید این زنان در این مسیر با چه فرصت‌ها و موانعی روبرو هستند.
جامعه شناس و فعال اجتماعی در این باره می‌گوید: اولین فرصتی که این زنان در این جامعه با آن مواجه هستند این است که این تابو که زنان فاقد توانایی انجام وظایف نمایندگی هستند شکسته شده و خانم‌ها داوطلب زحمت زیادی برای قانع کردن مردم ندارند و حتی برای مردم پذیریش یک داوطلب و نماینده زن آسان‌تر است.
پروین زمانی افزود: حداقل هنجار‌ها و باور‌های ذهنی مردم در این مناطق امکان پذیرش بیشتری برای ورود زنان در این حوزه دارند، گرچه عملکرد زنان در شورای شهر و مجلس می‌تواند در رفتار رای دهی ان‌ها تاثیر داشته باشد، ولی برای این افراد رای دهنده در این گونه مناطق که سابقه نماینده زن را دارند، حداقل زنان در مقایسه با مردان تفاوت چندانی ندارند و عملکرد و توانایی آن‌ها جدا از جنسیت شان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، بنابراین این موضوع گام مهمی در رشد و تکامل جامعه یک جامعه محسوب می‌شود که در آن افراد جدا از جنسیت، گروه، نژاد و طایفه مورد انتخاب قرار گیرند.
وی ادامه داد: باور‌ها و ارزش‌های گروه‌هایی از جامعه گرچه در مورد توانایی زنان هنوز بدبینانه است، ولی گروه‌هایی از جامعه به خصوص زنان و جوانان نگاه خوش بینانه و مشتاقانه تری نسبت به حضور زنان دارند و اگر داوطلبان بتوانند این اقشار و گروه‌ها را به رای دادن ترغیب کنند احتمالا زنان حتما در میان گزینه‌های انتخابی ان‌ها خواهد بود.
وی بیان کرد: تبلیغات و ضد تبلیغاتی که در فضا‌های انتخاباتی معمولا که بین کاندیدا پدید می‌اید می‌تواند در انتخاب کاندیدای زن موثر باشد، در این کارزار‌های انتخاباتی معمولا بی اخلاقی‌های نسبت به یکدیگر صورت می‌گیرد که در این مورد زنان می‌توانند آسیب پذیر باشند بنابراین زنان به خاطر مصون ماندن در این فضا ترجیح می‌دهند کمتر خود را به صورت مستقیم با مردان درگیر کنند و سعی می‌کنند بیشتر توانایی خود را تبلیغ کنند و از مواجه مستقیم با دیگر داوطلبان پرهیز کنند تا مورد آسیب حمله‌های غیر اخلاقی ناجوانمردانه بعضی از رقبا قرار نگیرند و این می‌تواند کار رقابت انتخاباتی را برای ان‌ها دشوار کند.
این پژوهشگر اجتماعی عنوان کرد: توانایی شخصیتی زنان و روحیه مادرانه و طبع لطیف زنانه بعضی از داوطلبان می‌تواند تاحدی در جذب رای دهندگان موثر باشد، این وضعیت قبلا در انتخابات شورای شهر بیشتر به چشم می‌خورد که داوطلب با نشان تصویر جذاب و مخاطب پسند در قالب پوستر و تبلیغات مجازی، می‌توانستند رای مخاطبان را جلب کنند، ولی به نظر می‌رسد که این شیوه امروزه تقریبا کارایی خود را ازدست داده و مردم برای رای دادن کمتر به مشخصات و جذابیت‌های ظاهری افراد اهمیت می‌دهند و بیشتر به دنبال عملکرد و رزومه و موفقیت‌های افراد و توانایی ان‌ها در پیشبرد مطالبات وعده داده شده هستند.
به هر روی در عین حال که نمی‌توان منکر این شد که زنان در انتخاب‌های خود انتخاب یک نماینده زن را ترجیح می‌دهند و در ارتباطات و تعاملات خود با یک نماینده معمولا احساس می‌کنند شاید یک زن بهتر بتواند خواسته‌ها و مطالبات زنان را بفهمد و نمایندگی کند، ولی جامعه ما نیاز دارد که در جهتی حرکت کند که به افراد جدا از جنسیت و تعلق قومی و طایفه‌ای ان‌ها و تنها براساس توانایی و سابقه حزبی و سیاسی ان‌ها رای دهد و افرادی داشته باشیم که براساس قواعد حزبی وسیاسی شعار‌ها وبرنامه‌هایی را مطرح کنند که قادر باشند ان‌ها را اجرایی کنند.
به عبارتی در اینجا زن و مرد و جنسیت انان باید در درجه دوم داشته باشد و عملکرد و توانایی و شایستگی فرد برای این عرصه و قابلیت سیاسی او باید در درجه اول انتخاب مطرح باشد، ولی تا رسیدن به این وضع راه درازی داریم و هنوز به انتخاب زنان توانمند برای شکستن تابو‌های غلط در مورد زنان و نشان دادن توانایی زنان سرزمین مان نیازمندیم تا بتوانند با عملکرد خوب این راه نیمه رفته را هموار کنند.
منبع:ایرنا