خراسان شمالی سرزمین رنگین کمان فرهنگ ها، با عنوان سرزمین ترنم رنگ و نوا معروف است و از سوی دیگر بیشترین تنوع قومیتی اعم از کرمانج، ترک، لر، بلوچ، فارس، تات و ترکمن در این منطقه با فرهنگ‌های مختلف زندگی می‌کنند.
خراسان شمالی مرزبانانی غیور دارد که تاکنون به دشمنان اجازه فکری اشتباه برای تجاوز به داخل کشور نداده اند و از سوی دیگر وحدت و هم دلی بین مردم این استان مثال زدنی و ستودنی است.
یزدانی یکی از مدرس‌های حوزه علمیه صدیقی اظهار کرد: خراسان شمالی دارای اقوام مختلف شیعه و سنی است که تمام آن‌ها بدون هیچ چالش و مشکلی و به صورت مسالمت آمیز در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند.
وی گفت: در خراسان شمالی بیش از ۳۰۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور ترکمنستان وجود دارد که مرزبان‌های این مناطق، اقوام مختلف ترکمن، ترک و عشایر کرمانج هستند که تمامی آن‌ها از مرز‌های این استان پاسداری می‌کنند و تاکنون هیچ مشکلی در مناطق مرزی این استان به وجود نیامده و مرز‌های خراسان شمالی جزء امن‌ترین مرز‌های کشور به شمار می‌آید.
یزدانی افزود: در حقیقت تاکید این اقوام بر فرهنگ اسلامی است که بر نکته بسیار مهم وحدت توجه دارند و همین امر سبب شده تا قومیت‌های مختلف به صورت مسالمت آمیز در کنار یکدیگر زندگی کنند.
حسن ناهیدی معاون سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان شمالی نیز با بیان اینکه وحدت موجود در میان اقوام استان ریشه در عوامل مختلفی دارد، تصریح کرد: اعتقاد و پایبندی به آموزه‌های دین اسلام یکی از مهمترین علل وجود وحدت در میان اقوام این منطقه است و از سوی دیگر در میان اقوام خراسان شمالی نوعی اخلاق مداری، حسن همجواری و نوعدوستی وجود دارد.
وی تاکید کرد: وجود این خصیصه سبب شده تا بروز مسائل جزئی زمینه ساز مشکلات بزرگتر نشود.
ناهیدی ادامه داد: از سوی دیگر وجود افراد ریش سفید در میان اقوام مختلف و حرف شنوی از آن‌ها نیز از دیگر علل وجود وحدت در میان اقوام این استان است.
وی با تاکید بر اینکه مردم خراسان شمالی علاقه زیادی به سرزمین خود دارند، بیان کرد: همین امر سبب شده تا آن‌ها از سرزمین خود دفاع کنند و در گذشته اتفاقات و جنگ‌هایی رخ داده که کرمانج‌ها از ترکمن ها، و ترکمن‌ها از کرمانج‌ها دفاع و حمایت کرده اند.
این مقام مسئول تصریح کرد: علاوه بر آن اقوام خراسان شمالی در هشت سال دفاع مقدس با وجود اینکه فاصله خیلی زیادی با جبهه‌های جنگ داشتند، اما شهدای زیادی را از اقوام شیعه و سنی تقدیم انقلاب کرده اند.
وی خاطرنشان کرد: تمام اقوام خراسان شمالی و بزرگان این اقوام رهبری و رهنمود‌های رهبر معظم انقلاب را قبول دارند و ایشان را به عنوان یک محور و مقیاس می‌دانند به همین دلیل هماهنگ با یکدیگر هستند.
به گفته ناهیدی معاون سیاسی، اجتماعی و امنیتی استانداری خراسان شمالی وجود دشمن مشترک یعنی آمریکا و اسرائیل از دیگر علل وجود وحدت میان اقوام این استان است.
دکتر محمد حسین انصاری مود رئیس ستاد توسعه خراسان شمالی بیان کرد: در یک بستر جغرافیایی که گروه‌های مختلف زندگی می‌کنند در واقع عوامل مختلفی سبب شده تا رقابت‌ها جای خود را به رفاقت بدهند و بتوانند با همدلی در کنار یکدیگر زندگی کنند.
وی افزود: زمانی شمال خراسان، بستر زندگی اقوام شد که آریایی‌ها به فلات قاره آمدند و بعد از آن عشق آباد کنونی در کشور ترکمنستان پایتخت شد و ساکنین محلی حق سکونت در منطقه را پیدا کردند.
دکتر انصاری مود ادامه داد: بعد از آن (در دوره‌های قزنویان و سامانیان) قوم‌های مختلف دیگر همچون ترک‌ها وارد منطقه شدند و در این منطقه سکنا گزیدند.
وی با طرح این سوال که چرا این اقوام در این منطقه ساکن شدند؟ بیان کرد: فلات قاره ایران در حاشیه صحرای خوارزم قرار دارد و اقوام برای اینکه وارد فلات بشوند باید از شمال ایران می‌گذشتند، اما امکان عبور از این منطقه برای آن‌ها وجود نداشت و در نتیجه از حاشیه جنوب رشته کوه البرز می‌آمدند و یکی از معابری که باید از آن می‌گذشتند این بود که وارد شمال خراسان (بجنورد) می‌شدند.
این محقق ادامه داد: در واقع شمال خراسان (بجنورد) راه گذر افراد مختلفی بود که از شرق به غرب می‌رفتند که تعدادی از آن مهاجر بودند و یا تعدادی نیز مهاجم و همین امر سبب شد تا عده‌ای از همین افراد منطقه شمال خراسان را برای زندگی قبول کنند و در آنجا سکونت کردند.
وی تصریح کرد: با ماندن این افراد در این منطقه، شمال خراسان تبدیل به موازییکی از قومیت‌های مختلف در سده‌های مختلف شد که اوج آن به یک صد سال قبل بازمی‌گردد.
دکتر انصاری مود با اشاره به اینکه همه این افراد دامدار بودند و در کنار دامداری کار کشاورزی نیز انجام می‌دادند برای به دست آوردن منابع بیشتری برای انجام کار خود شروع به رقابت کردند، افزود: تا دوره صفویه حکومت در این منطقه بر عهده ترک‌ها بود، اما در آن موقع آن افراد نتوانستند به خوبی از مرز‌ها مراقبت کنند در نتیجه در آن دوره مجبور شدند زمینه مهاجرت تا تعدادی زیادی از کرد‌ها را به منظقه شمال خراسان شمالی فراهم کنند و بیشتر بافت جمعیتی شمال خراسان، از اقوام کرد شد و این افراد از مرز‌ها مراقبت می‌کردند.
وی ادامه داد:، اما آن چیزی که اقوام مختلف در شمال خراسان به آن رسیدند آن بود که برای اینکه از منابع بهره ببرند، این بود که به جای جنگیدین با یکدیگر کنار بیایند و با مسالمت کنار یکدیگر زندگی کنند و عبرت آموزی تاریخ به آن‌ها نشان داد که با یکدیگر کنار بیایند و نتیجه آن این شد تا شمال خراسان تبدیل به محل امنی برای زندگی شود.
رئیس ستاد توسعه خراسان شمالی تصریح کرد: در ۱۰۰ سال گذشته هیچ گونه برخورد قومیتی در این استان وجود نداشته و این امر الگویی بی نظیر در سطح بین المللی بوده است.
وی با تاکید بر اینکه خراسان شمالی یک منطقه ساکت و آرام و دارای مرزنشینانی غیور است، گفت: از نظر سیاسی و اجتماعی مردم این استان به بالاترین رده‌ها رسیده است و به گواه تاریخ بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بین جمعیت اهل شیعه و تسنن این استان هیچ گونه درگیری و برخوردی به وجود نیامده است.
رئیس ستاد توسعه خراسان شمالی در ادامه گفت: زندگی بسیار زیبای قومیت‌های مختلف، یکی از ظرفیت‌های موجود در این منطقه است و همچنین این استان بر خلاف استان‌های مهاجرپذیر دیگر دارای اهالی بسیار قدیمی است.
وی افزود: قومیت‌های استان دارای فرهنگی بی‌بدیل هستند که باید زندگی آن‌ها به ثبت برسد و به جهانیان گفته شود.
وی با اشاره به اینکه هر دو جمعیت شیعه و سنی در این استان در کنار یکدیگر زندگی کرده و در ۱۰۰ سال اخیر هیچ گونه برخورد قومیتی و یا مذهبی بین آن‌ها به وجود نیامده است، ادامه داد: در زمان‌های بسیار گذشته بین قوم‌های کرد، ترک، تات و یا ترکمن‌ها درگیریی‌های بوده که این درگیری بر سر مسائل معیشتی بوده است.
وی اظهار کرد: حتی در آن سالیان درگیری‌هایی میان خان کرمانج منطقه شیروان با خان کرمانج منطقه قوچان بر سر مراتع به وقوع پیوسته است، اما آن‌ها به این نتیجه رسیدند که اگر سازگاری میان آن‌ها وجود داشته باشد زندگی موفق تری خواهند داشت.
انصاری مود با تاکید بر اینکه وحدت میان مردم شیعه و سنی این منطقه ریشه در تاریخ اقوام دارد، بیان کرد: در یکی از کوچه‌های شهر بجنورد در یک ضلع آن مسجد انقلاب اهل شیعه و در ضلع دیگر به فاصله شش متر مسجد حنفی اهل تسنن وجود دارد که این افراد در اوج همدلی سال‌ها در کنار یکدیگر زندگی کرده و در هیچ جایی از دنیا چنین وفاقی را نمی‌توان پیدا کرد.
وی تصریح کرد: بلندگو‌های مردم اهل تسنن در این کوچه طی روز پنج مرتبه اذان گفته و مردم را به خواندن نماز دعوت می‌کند، اما هیچ گاه بلندگو‌های آن‌ها مزاحم اهل شیعه نبوده و اهل شیعه نیز هیچ موقع صدای آن‌ها را خاموش نکرده است.
وی تاکید کرد: وفاق و همدلی مردم خراسان شمالی نشان از درک آن‌ها از اصل اسلام دارد که برادری، اخوت، انسان سازی، جلوگیری از فرافکنی و خونریزی و امنیت است.
انصاری مود خاطرنشان کرد: مردم خراسان شمالی عامل اصلی وحدت را به خوبی درک کرده و در زندگی خود به کار بسته اند.
نجم الدین یزدانی یکی از مدرسان حوزه علمیه در روستای گز از شهرستان راز و جرگلان گفت: راز و جرگلان یکی از شهرستان‌های خراسان شمالی است که در این منطقه اقوام ترکمن، ترک و تات که شیعه و سنی هستند بدون هیچ مشکلی در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند.
وی با اشاره به روستای سوخسو هاشم در این شهرستان افزود: اوج زندگی مسالمت آمیز را می‌توان در میان مرزداران غیور این روستا به خوبی مشاهده کرد.
یزدانی با بیان اینکه هاشم موسس این روستا و جزء اهالی اهل تسنن این منطقه بوده است، ادامه داد: این شخص چندین همسر داشته که یکی از همسران وی از روستای راستقان که در نزدیکی سوخسوهاشم قرار داشته، بوده و این همسر شیعه و تات زبان بوده است.
به گفته وی سوخسو نیز به معنای چشمه آبی سردی بوده که در نزدیکی روستای سوخسوهشام قرار داشته است.
این مدرس خاطرنشان کرد: هم اکنون مسالمت و هم زیستی اهل شیعه و سنی در این روستا به قدری است که فاصله مسجد اهل تسنن تا شیعه فقط یک کوچه است و به هنگام خواندن اذان هیچ وقت بلندگو‌های این دو مسجد خاموش نمی‌شود.
وی با اشاره به اینکه در این روستا دو قوم ترک زبان که شیعه و قوم ترکمن که اهل تسنن هستند در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند، گفت: حتی در مواردی مشاهده شده که این دو قوم از یکدیگر همسر گزیده اند.
یزدانی تصریح کرد: زندگی مسالمت آمیز، مردمان این دو روستا را به حدی رسانده گویش‌ها را نیز همانند یکدیگر کرده بطوریکه زبان ترکی شبیه زبان ترکمنی و زبان ترکمنی شبیه زبان ترکی شده است.
منبع:ایسنا