بارش رگباری بیش از ۲۱۸ میلی‌متر باران و جاری شدن سیل در ۲۷ شهریور آسیب‌هایی را به واحد‌های تجاری و مسکونی، خودروها، تیر‌های برق، پل‌ها و راه‌ها، باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی آستارا وارد کرد.
۲ شهر و بیش از ۲۰ روستا در جریان این حادثه آسیب دیدند که به تدریج با فروکش کردن سیل و امدادرسانی اولیه، کارشناسان مربوطه به منظور بررسی شرایط و خسارت‌های مالی سرکشی به نقاط مختلف شهرستان را آغاز کردند.
برآورد‌های اولیه مجموع میزان خسارت ریالی سیل به بخش‌های مختلف را ۶ هزار میلیارد اعلام کرد که از جمله شامل سه هزار و ۶۰ میلیارد ریال خسارت به ابنیه و راه‌ها و ۸۷۰ میلیارد ریال خسارت به باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی بود.
دستگاه‌های اجرایی و خدمات‌رسان آستارا سه‌شنبه‌شب نیز آخرین جزییات آمار‌ها و ارزیابی‌های کارشناسی را ضمن ارائه گزارشی اعلام کردند که البته این نشست سوای خبرهای ناخوشایند سیل، اتفاق‌های خوبی از جمله برچیده شدن یکی از ۲ مدرسه کانکسی شهرستان را به همراه داشت.
افزایش خانه‌های آسیب دیده به یک‌هزار و ۱۳۶ مورد
مهدی گرویان مدیر بنیاد مسکن انقلاب اسلامی آستارا در این نشست گفت: بازدید از یک‌هزار و ۱۳۶ واحد مسکونی در بخش نظارت و ارزیابی انجام شده که شامل ۸۴۲ مورد در ۲ شهر و ۲۹۳ مورد در ۲۱ روستا، همچنین ۷۵۸ مورد در شهر آستارا و ۸۵ مورد لوندویل، ۱۱۴ مورد مربوط به بخش مرکزی و ۱۷۹ مورد بخش لوندویل بوده است.
وی با اشاره به اینکه لوندویل شاهد بیشترین بارش و بیشترین میزان تخریب نیز در روستا‌های کانرود و سیبلی به ترتیب با ۶۸ و ۴۹ مورد بوده است، افزود: ۷۸۵ مورد معیشتی مسکونی و ۱۲۷ مورد تجاری و بقیه واحد‌های بازدید شده تنها مسکونی بودند.
وی بیان کرد: همچنین ۲۵۰ فقره پرونده با تمام مشخصات آماده شده، پرونده‌ها حتی بدون قبض برق به‌نام فرد مورد پذیرش قرار گرفته و آمار‌های اعلامی همه به‌روز و منطبق با جی‌پی‌اس است.
از بین رفتن ۱.۶ هکتار شالیزار
حقیقت میرزایی مدیر جهاد کشاورزی آستارا نیز بیان کرد: حدود سه‌هزار و ۲۰۴ هکتار شالیزار در شهرستان داشتیم که ۳۳۶ هکتار دچار آبگرفتگی شده و ۱.۶ هکتار به طور کامل از بین رفته است.
وی افزود: با توجه به فهرست تهیه شده از سوی دهیاران و بخشداران و مراجعه‌های مردمی به جهاد کشاورزی، کارشناسان بر اساس برنامه زمان‌بندی برای راستی آزمایی بازدید‌هایی از باغ‌ها و مزرعه‌ها به‌عمل آوردند و میزان خسارت‌های وارده را به تفکیک برآورد کردند.
میرزایی اظهار کرد: کارشناسان جهاد کشاورزی آستارا به صورت میدانی از همه نقاط سیل‌زده بازدید دارند، اما اگر افراد خسارت دیده از سیل جا مانده باشند، می‌توانند به اداره جهاد کشاورزی شهرستان مراجعه کنند.
مدیر جهاد کشاورزی آستارا اضافه کرد: این مجموعه همچنین در راستای تنظیم بازار از روز گذشته توزیع ۲.۵ تن گوشت مرغ با قیمت مصوب در مناطق سیل زده کانرود و باغچه‌سرا را آغاز کرد که توزیع به صورت محله‌محور بوده و با استقبال خوبی از سوی مردم روبه‌رو شده است.
وی عنوان کرد: در حوزه آرد و نان نیز با توجه به شرایط قطعی آب، پیش‌تر به نانوایان اطلاع داده شده است که آب مورد نیاز خود را ذخیره کنند تا مشکلی در ارایه خدمات به مردم نداشته باشند.
ثبت ۱۱۷ مورد خسارت به واحد‌های تجاری
محسن آهنی رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت آستارا در ادامه گفت: برای بحث خسارت‌های وارده به واحد‌های تجاری تا کنون مشخصات ۱۱۷ واحد آسیب دیده از سیل، ثبت و مستند شده است.
وی افزود: با توجه به اینکه تعداد زیادی خودرو نیز در جریان سیل آستارا آسیب دیده بودند و حجم خسارت‌ها نیز بسیار بالا است، اقدامی برای شناسایی آسیب‌دیدگان واقعی انجام شد.
آهنی گفت: ۵۰ دستگاه خودرو تنها به ۲ پارکینگ نمایندگی‌های شرکت سایپا و ایران خودرو در آستارا انتقال یافتند، اما از آنجایی که بیشتر خودرو‌های به‌روز سیستمشان به طور کامل برقی بوده، میزان خسارت‌ها بالا رفته است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت آستارا بیان کرد: در کنار حمل رایگان خودرو‌های آسیب دیده، راه‌های کمک به مالکان این دسته از خودروها بررسی و جمع‌بندی شد که نیازمند پیگیری از سوی ستاد مدیریت بحران و هیات دولت است.
خسارت به ۲ باب مدرسه
بیژن خالقوردی‌پور مدیر آموزش و پرورش آستارا با اشاره به اینکه ۲ باب مدرسه در سیل آسیب دیدند، گفت: یکی مدرسه رفیعیان بود که پس از هماهنگی با فرماندار تخلیه شد و در حال ترمیم آن هستیم؛ دیگری مدرسه شهید مصطفی خمینی عباس‌آباد بود که محوطه‌اش به طور تقریبی درست شده، اما حصارهایش ریخته است.
وی افزود: در آنجا یک کانالی وجود دارد که لایروبی نشده و از این رو حتی با بارش‌های کمتر هم پر شده و موجب بروز سیلاب در آن منطقه می‌گردد که موجب اعتراض و شکایت همسایه‌ها هم شده است.
خالقوردی‌پور با بیان اینکه در سایر مدرسه‌ها اقدام‌های لازم با همکاری گروه‌های جهادی انجام شد، اظهار کرد: یک مدرسه کانکسی در بالادست کانرود وجود داشت که یکی از خیران برای ساخت مدرسه‌ای ۲ یا ۳ کلاسه به جای آن اعلام آمادگی کرد.
مدیر آموزش و پرورش آستارا عنوان کرد: تنها یک مدرسه کانکسی دیگر در شهرستان داریم که امید می‌رود آن هم با کمک خیران جمع‌آوری شود.
بحران برق و لزوم اصلاح شبکه
بهزاد محمودی مدیر امور برق آستارا هم تصریح کرد: با توجه به شرایطی که شبکه و تاسیسات برق شهرستان دارد، چه در فصل گرما و چه در فصل سرما همیشه در شرایط بحران هستیم.
وی افزود: با وجود این شرایط هنگام وقوع حادثه سیل برق ۱۲ هزار مشترک قطع شد که در همان باران شدید بلافاصله نیرو‌ها اعزام شدند و در همان ۲ روز نخست برق بیشتر مشترکان وصل شد.
محمودی با تاکید بر اینکه شبکه تعادل خود را از دست داده و آسیب دیده است که در نقاطی خودش را نشان می‌دهد، بیان کرد: برق به هر حال پایه خدمات و توسعه است و باید در تخصیص اعتبارات مورد توجه قرار بگیرد تا بتوانیم فکری به حال آستارا و تعویض و اصلاح شبکه کنیم.
مدیر امور برق آستارا با بیان اینکه باید این بحران را به یک فرصت تبدیل کنیم، گفت: تاسیسات در آن شرایط زیر آب بود؛ این اداره هم تنها یک جرثقیل مربوط به سال ۱۳۵۴ دارد که بیش از ۱.۵ تن را نمی‌تواند جابه‌جا کند و در آن شرایط امکان فعالیتی نداشت.
علت کدورت و قطعی دوباره آب
امین شهری‌سا مدیر امور آب و فاضلاب آستارا نیز تشریح کرد: پس از حادثه سیل کل شبکه آب شهری و روستایی باید شست و شو می‌شد و از همین رو در این مدت فقط کیفیت آب به سطح بهداشتی می‌رسید و با عجله وارد شبکه و مرحله بهره‌برداری می‌شد.
وی افزود: اما شکستگی در خط انتقال اصلی رخ داد که در پی تعمیر آن، پنج کیلومتر شبکه نیز شست و شو داده شد؛ بیشتر قعطی در جنوب شهر بود که از عباس‌آباد و در نهایت حتی شهرک مهدی را هم ممکن است با قطعی یا افت فشار همراه باشند.
شهری‌سا بیان کرد: بر همین اساس در این مدت موادزنی در آب داشتیم که کدورت آب بالا بود؛ با توجه به اینکه در مواقع بحران میزان موادزنی به حداکثر خود می‌رسد، آثار بوی نامطبوع آب به دلیل وجود همان مواد در آب است، ولی روز به روز زلالی آب به حدی می‌رسد که نیاز به موادزنی نداشته باشیم.
وی اضافه کرد: ۶۰ شیر داریم که ۱۲ مورد حیاتی است و باید در مرحله نخست شیر‌ها را باز کنیم؛ از این رو به دلیل تلاطم در لوله‌ها و برهم خوردن نظم آب، برای ساعت‌هایی شاهد کدورتی در آب آستارا خواهیم بود.
ایجاد نخستین پایگاه امدادی کوهستانی
بابک حیدرزاده رئیس جمعیت هلال احمر آستارا نیز در این نشست گفت: مجوز احداث یک پایگاه امداد کوهستانی به صورت شفاهی گرفته شده و الان برای استقرار تجهیزات ۲۰۰ متر زمین نیاز است.
وی افزود: با توجه به موافقت صورت گرفته، در صورت پیگیری مسئولان، شرایط برای راه‌اندازی این پایگاه امدادی مهیا است و یک دستگاه خودروی آمبولانس و یک ست نجات در پایگاه جدید مستقر خواهد شد.
مطالبه مردم، ساخت و ساز در زمین‌های کشاورزی تخریبی
شاهین قهرمانی بخشدار لوندویل در ادامه با بیان اینکه روز به روز کار‌ها پیش می‌رود و مشکلات کمتر می‌شود، گفت: برخی زمین‌های کشاورزی در جریان سیل بین ۷۰ تا ۱۰۰ درصد تخریب شدند که مردم درخواست دارند، زمین‌های تخریب یا زمین‌های مزروعی موجود در بافت‌های مسکونی برای ساخت و ساز خانه تغییر کاربری داده شوند.
تغییرات اقلیمی و پاییز پر بارش
فردین فرتوت‌نیا رئیس اداره هواشناسی آستارا در این نشست گفت: بررسی نقشه‌ها نشان می‌دهد که در هفته پیش‌رو رویداد خاصی نخواهیم نداشت و اگر هم بارشی اتفاق بیافتد، در حد معمول خواهد بود؛ در بارش‌های امروز و فردا هم پیش‌بینی می‌شود که منطقه جنوب شرقی استان بیشترین بارش را داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه تغییر احتمالی در سریعترین زمان ممکن اطلاع‌رسانی خواهد شد، افزود: امسال پاییز پر بارش و بارندگی‌های معمول و حتی فراتر از معمول را در پیش‌رو خواهیم داشت.
فرتوت‌نیا تشریح کرد: وارد تاثیرات ناشی از ال‌نینو شدیم و چنان که بررسی‌ها نشان می‌دهد، فصل‌های بارش‌زا از مهر تا دی بالاتر از معمول خواهد بود و امسال بارش‌های پاییزی بیشتری را در نقاط مختلف کشور شاهد خواهیم بود.
به گفته رئیس اداره هواشناسی آستارا، از نظر ذخیره برفی سواحل شمال کشور در حالت معمول و پایین‌تر از معمول قرار خواهند داشت، ولی برای نقاط کوهستانی استان گیلان ذخیره برفی خوبی پیش‌بینی می‌شود.
سامانه جوی بارش‌زایی که اوایل هفته گذشته فعالیت خود را در غرب استان گیلان آغاز کرد، موجب جاری شدن سیلاب در بخش‌هایی از شهرستان آستارا و تخریب خانه‌ها، مغازه‌ها، سازه‌های روبنایی از جمله جاده‌ها و سردهنه‌های آبیاری بین مزارع و تخریب و آسیب به ۲ دهنه پل و تخریب برخی زیرساخت‌ها شد.
شهرستان مرزی بندر آستارا با جمعیت حدود ۹۵ هزار نفر، در فاصله نزدیک به ۱۷۳ کیلومتری رشت و هم‌جوار با استان اردبیل و کشور جمهوری آذربایجان واقع شده است.