فرشته فزونی، رئیس گروه تغذیه و دارویی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: مصرف بیش از حد نوشابه، آب میوه صنعتی، غذاهای پر چرب، مواد قندی و شیرین، عدم فعالیت بدنی کافی و تغییر الگوی غذایی مردم دلایل اضافه وزن، چاقی و دیابت در کشور هستند.
وی افزود: تنظیم برنامه غذایی مناسب در مبتلایان به بیماری دیابت و تنظیم زمان صرف وعده‌های اصلی غذا و میان وعده‌ها با هدف کنترل وزن، قند، چربی و فشارخون انجام می شود.
او ادامه داد: با رعایت یک رژیم غذایی مناسب در کنار درمان دارویی و کنترل قند خون می‌توان عوارض مزمن ناشی از بیماری دیابت نظیر نارسایی کلیوی، فشارخون بالا و بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش داد.
وی تاکید کرد: رژیم غذایی بیماران دیابتی ضمن این که حاوی انرژی کافی برای انجام فعالیت‌های روزمره است باید به کنترل وزن بدن فرد نیز کمک کند. همچنین باید پروتئین کافی و ریزمغذی‌های مورد نیاز از جمله ویتامین‌های گروه B را نیز تامین کند که نقش مهمی در کنترل اختلالات عصبی دارند.
رئیس گروه تغذیه و دارویی معاونت بهداشت بر اساس مطالعات انجام شده خاطرنشان کرد: مصرف زیاد گروه سبزی، حبوبات، میوه‌ها، مغزدانه‌ها، مصرف متوسط غذاهای دریایی، مصرف زیاد غلات کامل مانند نان‌های سبوس‌دار، کاهش میزان مصرف یا حذف نوشیدنی‌های شیرین و قند‌های ساده و مصرف لبنیات کم چرب با شیوع کمتر دیابت ارتباط دارد.
توصیه‌های تغذیه‌ایی دیابتی
فزونی توصیه کرد: از مصرف مواد غذایی با سدیم بالا مانند غذاهای شور، کالباس، سوسیس، چیپس، پفک و غذاهای کنسروی، سس کچاپ، سس‌های سالاد، ترشی و انواع شور‌ها پرهیز کنند.
وی تاکید کرد: این افراد باید از مصرف مواد غذایی پرچرب حاوی کلسترول بالا و یا اسید‌های چرب ترانس مانند لبنیات پرچرب، کره، خامه، غذاهای سرخ شده، گوشت‌های قرمز پرچرب، روغن جامد، کله پاچه و مغز نیز اجتناب کنند.
وی از بیماران دیابتی خواست از مصرف مواد غذایی حاوی قند‌های ساده مانند قند وشکر، عسل، مربا، انواع شیرینی‌ها، کیک، کلوچه، بیسکویت، نوشابه‌های گازدار، شربت‌ها و نوشیدنی‌های شیرین، انواع بستنی و آبمیوه‌های تجاری که دارای قند افزوده هستند نیز خودداری کنند.
رئیس گروه تغذیه و دارویی معاونت بهداشت با اشاره به این که رژیم غذایی هر بیمار در مرحله دیابت یا پیش دیابت با توجه به شرایط وی و بیماری‌های همراهش تعیین می‌شود به بیماران دیابتی توصیه کرد که برای دریافت برنامه غذایی و مشاوره تغذیه به مراکز خدمات جامع سلامت مراجعه کنند.
فزونی در ادامه به بیماران دیابتی توصیه کرد نکات مهم تغذیه‌ای زیر را رعایت کنند:
از منابع غذایی حاوی امگا ۳ (مانند انواع ماهی‌ها) و اسیدچرب غیراشباع (مثل روغن زیتون) یا سایر انواع روغن‌های مایع (آفتابگردان، کنجد) به مقدار مناسب و طبق رژیم غذایی تنظیم شده استفاده کنند.
استفاده متعادل از امگا ۳ و اسید‌های چرب غیراشباع موجب پاسخ‌دهی بهتر گیرنده‌های سلول به انسولین می‌شود.
حتما غذا و میان وعده را در حجم کم و به دفعات بیشتر (۶-۵ وعده در روز) میل کنید و در هیچ وعده‌ای بیش از حد غذا نخورید.
در کنار غذای خود حتما از انواع سبزی‌ها استفاده کنید.
توصیه می‌شود میزان مصرف حبوبات در افراد دیابتی افزایش یابد.
پخت برنج به صورت پلو‌های مخلوط مانند لوبیاپلو، عدس پلو ضمن افزایش تنوع غذایی به کنترل قندخون کمک می‌کند.
بهتر است غذا‌ها را به صورت آب پز، بخارپز یا کبابی میل کنید.
مصرف نمک را به حداقل برسانید، زیرا خطر بروز بیماری‌های قلبی عروقی در افراد مبتلا به دیابت زیاد است.
به طور مرتب قند خون را کنترل کنید.
برای داشتن وزن مناسب و سالم بودن به اندازه غذا بخورید و فعالیت بدنی روزانه (۴۵-۳۰ دقیقه پیاده‌روی) طبق نظر پزشک معالج داشته باشید.
سعی کنید ساعات صرف غذا تا حد امکان منظم باشد تا از نوسان قند خون جلوگیری شود.
غذا خوردن منظم در تنظیم قند خون تاثیر زیادی دارد، بویژه در افرادی که تحت درمان دارویی یا انسولین هستند.
سعی کنید غذا را به آرامی و در محیطی با آرامش میل کنید.
هر روز ۴-۲ واحد میوه بخورید.
روزانه ۵-۳ واحد از سبزی‌ها استفاده کنید.
مصرف منابع غذایی حاوی روی، ویتامین C (مرکبات و سبزی‌های تازه) و ویتامین A (زردآلو، هلو، گوجه فرنگی و هویج) را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
به نشانگر‌های رنگی تغذیه‌ای محصولات غذایی توجه کنید و محصولاتی که قند، نمک و روغن کمتری دارد، انتخاب کنید.
مصرف نان‌های سفید و برنج را کاهش داده و نان‌های سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای، ماکارونی سبوس‌دار، جو و گندم کامل (پوست نگرفته) طبق میزان توصیه شده در برنامه غذایی مصرف کنید.
روزانه از انواع حبوبات در وعده‌های غذایی استفاده کنید.
از جوانه گندم همراه غذا یا در سالاد مصرف کنید.
از سبزی‌های حاوی فیبر همچون سبزی‌های سبز، کاهو و کلم استفاده کنید.
روزانه ۲ تا ۳ واحد لبنیات کم چرب خصوصا از نوع پروبیوتیک مصرف کنید.
چای یا دمنوش خود را با یک یا دو عدد توت یا کشمش یا یک عدد خرمای کوچک میل کنید.
به اندازه کافی آب بنوشید.
وزن خود را به محدوده نرمال نزدیک کنید. چاقی مخصوصا چاقی شکمی با افزایش مقاومت به انسولین روند درمانی شما را مختل می‌کند.