با بالا رفتن از پله‌های کارگاه قالی بافی صدای تلاش و شور و هیجان کار را می‌شنوم چقدر این صدا حس خوبی دارد و به انسان حس غرور می‌دهد.
فرش دستباف خراسان جنوبی قدمت طولانی دارد به طوری که برند قهستان و مود آن آوازه جهانی پیدا کرده و مورد پسند جهانیان چه از نظر کیفیت و چه از نظر زیبایی شده است.
بافت فرش در خراسان جنوبی هر چند این روز‌ها حال خوشی ندارد و در این اوضاع نابه سامان اقتصادی و دل و دماغی برای بافنده در راستای تلاش پشت دار‌های قالی نگذاشته، اما بازهم این استان خشک که تجربه ۲۰ ساله در خشکسالی دارد چاره‌ای جز این کار را برای بافنده استان نمی‌گذارد که هر روز صبح زود حاضر شود و با بافت دانه دانه از تار و پود فرش چاره‌ای برای زندگی خود کند.
گرانی مواد اولیه، نبود حمایت دولت برای بهره‌گیری از بیمه تأمین اجتماعی، نبود بازار برای فروش فرش، امید نداشتن به آینده، تحریم‌ها و همه و همه جز مشکلاتی هستند که بافندگان خوش ذوق خراسان جنوبی را در مسیر تولید و چرخاندن چرخ اقتصاد خانواده‌هایشان خلل ایجاد کرده است.
امیدی که برای راه اندازی کارگاه بزرگ‌تر پوچ شد
زهرا بافنده یکی از بافندگان فرش در بیرجند گفت: بیش از ۱۰ سال بوده که در حرفه فرش بافی مشغول فعالیت هستم و این هنر را از مادرم آموخته‌ام و آنچنان که از گذشتگانم می‌دانم این هنر نسل به نسل به ما رسیده است.
وی گفت: سه نفر هستیم که با ایجاد این کارگاه قالی بافی کوچک خانگی کمک خرجی برای خانواده خود هستیم هر چند هر چقدر تلاش کنیم دستمزد آن‌چنانی نداریم.
بافنده با اشاره به اینکه اگر چه فرش دستباف استان شهره جهانی دارد و کیفیت آن بالا بوده، اما متأسفانه قیمت چندانی بر روی آن نمی‌گذارند که شاید با هزینه مواد اولیه و ... تفاوت چندانی نداشته باشد، یادآور شد: سرمایه اولیه راه اندازی این کارگاه را از نهاد حمایتی در قالب تسهیلات گرفته‌ایم، در ابتدای کار به این امید بوده‌ایم که این سرمایه را افزایش و کارگاه بزرگ‌تری راه بیاندازیم، اما با شرایط موجود این کار غیرممکن است.
وی گفت: تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار گرفتن بافندگان یکی از درخواست‌های مهم بافندگان فرش استان بوده، در این کارگاه تنها بنده بیمه هستم و دو نفر دیگر از این بیمه برخوردار نیستند.
بافنده فرش در استان ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات مهم بر سر راه بافندگان گرانی مواد اولیه بوده که نسبت به گذشته علی رغم افزایش سرسام‌آور کیفیت بالایی ندارد که این موضوع هم سبب افزایش قیمت فرش شده و هم رغبت بازار را برای خرید فرش کاهش می‌دهد.
وی خواست دولت فکری جدی به حال این هنر بکند وگرنه تزریق مسکن‌هایی همچون پرداخت تسهیلات راه به جایی نمی‌برد و مردم استان به ویژه بانوان در این اوضاع اقتصادی چاره‌ای جز رفتن به سمت این گونه اشتغال‌ها ندارند.
تولید ۱۸۰ هزار مترمربع فرش دستباف در استان طی سال گذشته
کامیابی مسک گفت : در استان ۵۰ هزار بافنده فرش دستباف فعالیت دارد.
وی با اشاره به اینکه در سال گذشته حدود ۱۸۰ هزار مترمربع فرش دستباف در استان تولید شده که نسبت به سال قبل از آن تفاوت فاحشی نداشته است، تصریح کرد: ارزش تقریبی این فرش‌ها ۶۰۰ میلیارد تومان بوده است.
رئیس اتحادیه فرش دستباف خراسان جنوبی یادآور شد: عمده نقوش فرش دستباف در استان شامل ریز ماهی، خشتی، نائینی و طرح‌های ایلیاتی بوده که در رنگ‌ها و اندازه‌های متفاوت بافته می‌شود.
کامیابی مسک در بحث صادرات فرش دستباف استان گفت: آمار درستی از صادرات فرش در سال گذشته نداریم، ولی به سبب تحریم‌ها میزان صادرات فرش در استان نسبت به سال‌های گذشته پایین آمده که باید فکری به حال آن شود.
وی به مهم‌ترین مشکلات پیش روی بافندگان فرش در استان اشاره داشت و افزود: گرانی مواد اولیه و بیمه تأمین اجتماعی از جمله این موارد بوده به طوری که در حال حاضر کمتر از ۳ هزار بافنده فرش در استان زیرپوشش بیمه هستند.
رئیس اتحادیه فرش دستباف خراسان جنوبی گفت: بر اساس منطق اقتصادی وقتی کسب و کاری دچار مشکل شده تولید کم می‌شود، اما این منطق در مورد فرش دستباف استان صدق نمی‌کند چرا که در خراسان جنوبی کسب و کار دیگری که بافندگان به سمت آن بروند با وجود ۱۶ سال خشکسالی وجود ندارد و بانوان هنرمند استان مجبور هستند برای کمک خرج زندگی این کار را با وجود همه مشکلات پیش روی آن انجام دهند.
ثبت نام از بافندگان فرش دستباف برای بهره‌مندی از تسهیلات در سامانه مشاغل خانگی
جویبان بیان کرد : بافندگان فرش استان برای بهره‌مندی از تسهیلات می‌توانند در سامانه مربوطه مشاغل خانگی ثبت نام و به صورت مستقل و پشتیبان از این تسهیلات برخوردار شوند.
وی با اشاره به اینکه در پرداخت تسهیلات به بافندگان فرش متقاضی در استان مشکلی وجود ندارد، افزود: این تسهیلات بر اساس فرش بین ۱۰ تا ۳۰ میلیون تومان بوده با نرخ سود ۴ درصد است و برای هر بافنده یک دوره پرداخت می‌شود.
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی در رابطه با بیمه تأمین اجتماعی بافندگان فرش در استان گفت: در حال حاضر بیمه شده جدید پذیرفته نمی‌شود، اما در صورت قطع بیمه افراد تحت پوشش امکان جایگزین فردی دیگر وجود دارد.
با بیان اینکه ۸۰ درصد فرش استان صادر می‌شود، بیان داشت: هر چند فرش استان به سبب تحریم‌ها به برخی از کشور‌های صادر نمی‌شود، اما متقاضیان فرش دستباف استان بیشتر کشور‌های اروپایی و آلمان است.
جویبان ادامه داد: خوشبختانه با تغییر سبک زندگی بازار فرش دستباف نسبت به سال‌های قبل در ایران بهبود یافته و افراد بیشتری متقاضی فرش دستباف ایرانی هستند.
وی با اشاره به برنامه‌های حمایتی از فرش‌بافان استان گفت: امسال ۱۱ دوره به بافی برگزار می‌شود که تاکنون هشت دوره برگزار شده و مابقی در هفته‌های آینده برگزار خواهد شد.
معاون امور بازرگانی و توسعه تجارت اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی به المپیاد ملی فرش دستباف ویژه دانش آموزان و دانشجویان اشاره کرد و افزود: این المپیاد در مرحله استانی و کشوری برگزار شد و خوشبختانه استان در گروه دانش آموزی حائز رتبه شد.
جویبان از برگزاری دوره‌های تخصصی ویژه فرش دستباف در استان خبر داد و یادآور شد: یکی از این دوره‌ها برگزاری دوره تخصصی قالیشویی در استان است.