مردسالاری بهتر است یا زن سالاری؟!

با هزار امید و آرزو مانند هر دختر دیگری ازدواج کرد. از همان روز اول همسرش با بُکن نکن‌هایش آزارش می‌داد. از انتخاب لباس گرفته تا نحوه برخوردش با دیگران. اما عروس خانم سعی می‌کرد به فال نیک بگیرد و به پای دوست داشتن زیاد بگذارد. رفته رفته رفتار‌های مرد و زورگویی‌هایش بیشتر و بیشتر می‌شود. زن جوان اعتماد به نفسش را از دست می‌دهد. خودش را یک آدم دست و پا چلفتی تصور می‌کند که از پس هیچ کاری بر نمی‌آید. همسرش یکبار بدون تعارف به او گفت: در خانواده ما، حرف حرف مرده! ما مرد سالاریم. فقط باید بگویی چشم! با این حال باز هم صبوری می‌کند و به همسرش چشم می‌گوید. هرچه نباشد مرد است و احترامش واجب. 

تا اینکه به یک مهمانی دعوت می‌شوند. در آنجا برای کمک به میزبان به آشپزخانه می‌رود و در جمع زنانه خوش و بشی می‌کنند. سر سفره شام همسرش چنان اخمی به او می‌کند که «با یک من عسل هم نمی‌شود خوردش»! آن شب با هزار بدبختی و سرخ و سفید شدن‌های عروس در زیر چشم‌های خشمگین همسرش به پایان می‌رسد. در راه برگشت همسرش با توپ پر به او می‌گوید تو اصلا زن حرف گوش کنی نیستی و با رفتارت به من بی‌احترامی میکنی. زن هرچه فکر می‌کند متوجه نمی‌شود. با خودش می‌گوید: «من که حرفی نزدم، چرا به تریج قبای آقا برخورد؟ در آخر کاشف به عمل می‌آید که وقتی به آشپزخانه رفته و با خانم خانه حرف می‌زد، همسرش را ناراحت کرده است! همسرش یک جمله می‌گوید که حکم پُتک محکمی بر سر زنش است؛ از زن سبک خوشم نمی‌آید. دفعه آخرت بود که هرهر کرکر راه انداختی!» 

این یک داستان واقعی است که ممکن است برای خیلی از زوجین اتفاق بیفتد. شاید برای شما یا دوست و آشنایان‌تان هم اتفاق افتاده باشد؛ روایت مرد سالاری و زورگویی‌هایی که در هر موضوعی دست و پای زن را می‌بندد تا خلاف میل و علاقه آن‌ها برخورد نکنند. زندگی در کنار یک همسر زورگو و و خود برتر بین به قدری سخت است که زندگی را به کام هردو نفر تلخ که هیچ، زهر می‌کند. معمولا چنین افرادی به نظر همسرشان اهمیتی نمی‌دهند و تنها چیزی که برایشان مهم است، ریاست و قدرت طلبی است. تداوم این زندگی باعث به ستوه آمدن زن شده و حتی ممکن است در مواقعی زندگی مشترک را خراب کند. 

رهبر معظم انقلاب فرمود: «یک جا مرد کوتاه بیاید، یک جا زن کوتاه بیاید. تا بتوانید با یکدیگر زندگی کنید.»

زن سالاری خطرناک‌تر از مرد سالاری! 

البته زورگویی و عشق ریاست و قدرت طلبی تنها در مورد آقایان صدق نمی‌کند، در دنیای امروز شاید بیشتر از مرد سالاری، زن سالاری دیده می‌شود. زن‌هایی که بعد از ازدواج همه هم و غم‌شان این است که افسار مرد را در دست بگیرند و آن‌ها را به هرسویی که عشق‌شان می‌کشد، هدایت کنند بدون اینکه ارزش و احترامی برای مرد خانه قائل شوند و بدون توجه به آسیبی که به زندگی مشترک‌شان وارد می‌کنند. برخی از بانوان ناخواسته و تنها برای چشم و هم چشمی با دیگران احترام و اقتدار همسرشان را زیر سوال می‌برند، برخی هم از قصد. غافل از اینکه با این کار تیشه به ریشه زندگی‌شان می‌زنند. 

نه مرد سالاری و نه زن سالاری! / در زندگی مشترک سالار بودن چه جایگاهی دارد؟ 

رهبر معظم انقلاب با تاکید بر نهی زن سالاری و مرد سالاری، می‌فرماید: «این طور هم نیست که بگوییم همه جا خانم باید از آقا تبعیت کند؛ نخیر. چنین چیزی نه در اسلام داریم و نه در شرع. ارجال قوامون علی النساء معنایش این نیست که زن بایستی در همه امور تابع همسر باشد. نه! یا مثل برخی از این اروپا ندیده‌های بدتر از اروپا و مقلد اروپا، بگوییم که زن بایستی همه کاره باشد و مرد باید تابع باشد. نه این هم غلط است. بالاخره دو تا شریک و دو تا رفیق هستید. یک جا مرد کوتاه بیاید، یک جا زن کوتاه بیاید. یکی این‌جا از سلیقه و خواست خود بگذرد، دیگر در جای دیگر، تا بتوانید با یکدیگر زندگی کنید.» 

فرمایش رهبر معظم انقلاب به این معنا نیست که ولایت‌پذیری را زیر سوال ببریم. ولایت‌پذیری را باید در جایگاه خودش استفاده کرد. خیلی از جا‌ها مسئولیت زندگی و حتی مباحث مالی هم به عهده خانم است، پس وقتی مسئولیت به عهده خانم است تبعیت از خانم باید از طرف آقا اتفاق بیفتد. 

دکتر «سجادکریمان مجد روانشناس و متخصص خانواده 

دکتر «سجادکریمان مجد»؛ روانشناس و متخصص خانواده می‌گوید: «ازدواج منجربه این می‌شود که در جریان زندگی‌مان با یک نفر به اشتراک برسیم. رفاقت مولفه‌ای است که می‌تواند این شراکت را جذاب و با دوام کند. در رفاقت سالار بودن و بزرگ‌تر بودن و برتر بودن جایگاهی ندارد. بنای ما در زندگی مشترک بر این است که رفیق هم باشیم. یعنی کنار هم و با هم خوش بگذرانیم. یعنی حواسمان به هم باشد که داریم چه کار می‌کنیم و کمک کنیم به هم و مراقب هم باشیم.

یعنی اجازه ندهیم کسی به رفیق‌مان آسیبی بزند. هوایش را داشته باشیم و اصطلاحا مرام و معرفت رفاقت را بلد باشیم. حالا در تعریف یک زندگی مشترک سالار بودن اصلا جایی دارد؟ یقینا نه. پس اگر قرار باشد یکی از این دو نفری که ازدواج می‌کنند یکی‌شان سالار و برتر باشد رفاقت شکل نخواهد گرفت.» 

اگر قرار باشد یکی از زوجین سالار بودن و برتری را در پیش بگیرد، رفاقتی شکل نخواهد گرفت

کریمان مجد؛ روانشناس و متخصص خانواده می‌گوید: «در زندگی مشترک یک سری مسئولیت‌ها وجود دارد که به عهده یک نفر است و او باید انجامش دهد. وقتی یکی از دو نفر یک مسئولیتی دارد، منطق انجام آن مسئولیت اقتضا می‌کند که بتواند در مورد آن مسئولیت حرف آخر را بزند. اینجا خیلی‌هایمان اشتباه می‌کنیم. در ادبیات زندگی مشترک خیلی از اوقات کلمه «تبعیت و ولایت‌پذیری» بیان می‌شود و آقایان انتظاراتی از خانم‌ها دارند که «تو باید ولایت‌پذیر باشی». علت این ولایت‌پذیری را گاهی اوقات خانم‌ها در ذیل عنوان مرد سالاری معنا می‌کنند و می‌گویند: مگر مرد سالاری است که از تو تبعیت کنم و ولایتت را بپذیرم؟ اینجا معمولا یک برداشت اشتباه می‌شود و سریع موضوع را به مرد سالاری ربط می‌دهند. 

این مشاور خانواده با ذکر این نکته که ولایت‌پذیری و تبعیت از همسر به هیچ وجه دلیلی بر مرد سالاری نیست، می‌گوید: «برخی از امور در زندگی مشترک بر دوش مرد است. این مسئولیت در بسیاری از موارد زندگی به تناسب موقعیت یک مرد در یک رابطه مشترک به دوش آقاست و، چون مسئولیت به دوش آقاست پس باید ولایتش را پذیرفت و از او تبعیت کرد. یعنی رابطه بین مسئولیت و ولایت‌پذیری رابطه مستقیمی است. حالا اگر این مسئولیت به دوش خانم باشد باید از او تبعیت کرد.»

با این تفاسیر در خیلی از امور چه در خانه چه در بیرون چه در فرزندداری که مسئولیت بر عهده خانم است، باید مرد از خانم تبعیت کند. با یک مثال ساده برایتان توضیح دهیم؛ «معمولا آشپزی و مسئولیت آشپزی بر عهده خانم خانه است. حالا قرار است یک مهمانی داشته باشید. آقا به خانمش اصرار می‌کند که حتما باید قرمه سبزی بپزی. اما خانم می‌گوید: نه من قیمه می‌پزم. آقا می‌گوید: من به عنوان مرد این خانه به تو می‌گویم باید این غذا بپزی و شما هم باید ولایت‌پذیر باشی و بگویی چشم. خانم می‌گوید من به دلایلی صلاح نمی‌دانم که برای این مهمانی قرمه سبزی بپزم، چون مسئولیت درست کردن این غذا با من است و وقتی مسئولیت با من است، پس باید از من تبعیت کنید.» 

در اموری که مسئولیت بر عهده خانم است، باید مرد از وی او تبعیت کند

کریمان مجد تاکید می‌کند: «مرد و زنی که ادعای مرد سالاری یا زن سالاری می‌کنند، متوجه معنای زندگی مشترک نشدند. اگر معنای زندگی مشترک را درک کرده باشند و بدانند برای چه هدفی در کنار هم قرار گرفتند و رفاقت کنند، دیگر گذاره‌ای به نام مرد سالاری و زن سالاری به ذهن‌شان خطور نمی‌کند.» 

تشکیل خانواده به دلیل ایجاد تفاهم، محبت و عشق میان زن و شوهر، بسیاری از نیاز‌های روحی انسان را در زندگی تأمین می‌کند. در سایه تأمین این نیاز‌ها انسان به آرامش روحی دست پیدا می‌کند. قرآن کریم دست‌یابی به چنین آرامشی را یکی از ثمرات ازدواج دانسته، می‌فرماید: «از نشانه‌های او این‌که همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید، و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد، در این نشانه‌هایی است برای گروهی که تفکّر می‌کنند.» این آرامش از این‌جا نشات می‌گیرد که این دو جنس مکمل یکدیگر و مایه شکوفایی و نشاط و پرورش یکدیگر هستند به‌طوری که هر یک بدون دیگری ناقص است. 

بیانات رهبر گرانقدرمان را درباره ازدواج و مسائل بین زوج‌های جوان از کتاب «مطلع عشق» انتخاب می‌کنیم و با نظرات کارشناسانه‌ی مشاوران خانواده و روانشناسان کاربلد در هم می‌آمیزیم تا آن را بیشتر شکافته باشیم و بیشتر به عمل نزدیک کنیم. قرارمان در صفحه زندگی.

منبع: فارس