سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) به دو سایت ایرانی سیستم کشت زعفران مبتنی بر قنات در گناباد و سیستم تولید انگور در دره جوزان به عنوان نظام‌های میراث کشاورزی مهم جهانی (جیاس) گواهینامه رسمی اعطا کرد.
طی رویدادی که توسط فائو جهت تاکید بر نقش کلیدی برنامه جیاس در حفظ تنوع زیستی و معیشت برگزار شد، مدیر کل سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد، چو دونگیو، ۲۴ سایت جدید جیاس در ۱۲ کشور را معرفی کرده و به اعطای گواهینامه رسمی به نمایندگان این سایت‌ها پرداخت.
این مناطق پیش‌تر در سال ۲۰۱۸ میلادی از سوی فائو در کشور‌های برزیل (۱)، چین (۴)، اکوادور (۲)، ایران (۲)، ایتالیا (۲)، ژاپن (۲)، کره (۲)، مکزیک (۱)، مراکش (۲)، اسپانیا (۳)، تایلند (۱) و تونس (۲) برگزیده شده بودند.
سیستم کشت زعفران مبتنی بر قنات در گناباد و سیستم تولید انگور در دره جوزان به ترتیب در استان‌های خراسان رضوی و همدان ایران واقع شده‌اند. شایان ذکر است که سیستم آبیاری قنات در کاشان استان اصفهان نیز در سال ۲۰۱۴ ثبت جهانی جیاس شده است.
نظام‌های میراث کشاورزی مهم جهانی، جوامعی هستند که معیشت و امنیت غذایی خود را بر اساس روابط نزدیک با محیط اطراف خود قرار می‌دهند. طی ۲۱ سال گذشته و از زمان شروع برنامه جیاس، فائو بیش از ۷۰ سایت را در ۲۴ کشور برگزیده است. هر منطقه نامزد جیاس باید دارای ۵ معیار تعیین شده از سوی یک گروه مشاوره علمی مستقل باشد، از جمله امنیت غذایی و معیشتی، تنوع زیستی کشاورزی، فرهنگ‌های سیستم دانش محلی و سنتی، سیستم‌های ارزشی و سازمان‌های اجتماعی، ویژگی‌های مناظر و مناظر دریایی.
انتظار می‌رود مناطق برگزیده جیاس نقش خود را در احیای جوامع روستایی و ترویج توسعه پایدار روستایی با اجرای مؤثر برنامه‌های اقدام خود ایفا کنند. شبکه جیاس اثبات کرده که ضمن جذب شرکای بین المللی و ملی، پروژه‌ها و اقداماتی برای افزایش توجه و پشتیبانی کشاورزان محلی، مدل مؤثری از همکاری‌های در برگیرنده‌های سیستم‌های حکمرانی محلی مناسب است.