در میز اقتصاد امروز موضوع چالش انحصار در تجارت با تمرکز بر صنعت نساجی بررسی شد و محسن گرجی مدیرکل دفتر صنایع نساجی وزارت صمت، عبدالله شفیعی نماینده انجمت پلیمر کشور به سوالاتی پاسخ دادند.
سوال: چالش کمبود اولیه در صنعت نساجی از کی آغاز شد؟
گرجی: عرضه مواد اولیه منسوج بی بافت که عمدتا پری پروپیلن است، به طور کل در یک بازار ملتهب به سر به می برد و عرضه و تقاضا در این بازار متناسب نیست. اما تقریبا از آبان سال گذشته طی نشست‌های مختلف، جلساتی را با بخش‌های مختلف صنعت نساجی به ویژه حوزه منسوج بی بافت داشتیم و اعتراضاتی داشتیم که ضوابط دفتر صنعت نساجی، منجر به ارائه نامتوازن مواد شده و تبعاتی مانند افزایش هزینه تمام کننده را برای تولیدکنندگان به همراه داشته است. این ضوابط رقابت نابرابری را ایجاد می‌کرد.
سوال: فضای نابرابر به چه معناست؟
گرجی: گرید‌ها در دو گروه متفاوت ارائه می‌شد که امکان تولید محصول نهایی یکسان داشت. یکی از گروه‌های ما به واسطه رقابت کمتر، مواد اولیه را با قیمت پایین تری دریافت می‌کرد. این موضوع را در نشستی که فعالان صنعت نساجی انجام دادیم متوجه شدیم و اقداماتی را برای رفع آن انجام دادیم.
سوال: در بخش محصولات نبافته واردات هم داریم؟
شفیعی: بیش از ۳۰ شرکت فعال در بخش نساجی داریم، اما واردات هم به کشور انجام می‌شود.
سوال: در کشور امکان تامین مواد لازم وجود ندارد؟
شفیعی: این مواد قابل تهیه نبود، زیرا تنها در اختیار ۲ یا شرکت بود و امکان خرید از بورس هم وجود نداشت. اکنون این ضوابط برداشته شده و هر شرکت دیگری میتواند این محصولات را بخرد.
سوال: این ضابطه که به نفع چند شرکت محدود است چگونه ایجاد شد؟
گرجی: این ضوابط در دوره‌های مختلف ممکن است نتایج متفاوتی داشته است. این ضوابط در کنار ارائه نامنظم در بورس بوده که بیشتر مشکل ایجاد کرده است. اینگونه نبوده که هیچ شرکتی نتواند در این گرید خرید انجام دهد، اما به واسطه اینکه ارائه توسط تولیدکنندگان انجام می‌شد، تاریخ ارائه دقیقی نداشته و به همین دلیل بلاتکلیفی ایجاد می‌کرد.
شفیعی: در ماه یک عددی سهمیه وجود دارد. این سهمیه باید تا آخر ماه خریداری شود و اگر این اتفاق نیفتد سهمیه از بین می‌رود. محصول مورد نیاز ما تنها در بورس کالا عرضه می‌شود و مشخص نیست چه زمانی می‌خواهد عرضه شود. تولیدکنندگان هم امکان گرفتن وام برای خرید ندارند و مجبور می‌شویم وارد بازار محصولات دیگر شویم که در آن‌ها هم صنوف مختلفی تمایل به خرید دارند و به این ترتیب یک رقابت کاذب ایجاد می‌شود.
سوال: بعد از ورود وزارت صمت، در مدل عرضه بورس چه تغییری ایجاد شده است؟
گرجی: آخرین عددی که از عرضه‌ای که در چند روز پیش اتفاق افتاد، در این دو گروه عدد‌ها نزدیک به یکدیگر است و یک رفتار را دارند و به این معناست آن مسائلی که به آن‌ها برخورده بودیم رفع شده و فاصله نزدیک‌تر شده است. رعایت کف عرضه ۵۷۰ هزار تن به صورت هفتگی از سوی پتروشیمی مصوب شده که خبر خوبی است و اگر این مقدار هم کفایت زنجیره را نمی‌کند باید بحث عرضه تلفیقی را در دستور کار قرار دهند تا کسری‌ها رفع شود. اگر عرضه، عرضه متناسبی نباشد، ضابطه فعلی نیز ممکن است نتواند به رفع مشکلات کمک کد.
سوال: سازوکار جدید در قیمت‌ها میتواند تاثیرگذار باشد؟
شفیعی: بله، به نسبت پارسال افزایش قیمتی در پارچه نداشتیم و تورمی در این زمینه اتفاق نیفتاده است. در گذشته ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان تفاوت قیمت داشتیم، اما اکنون در حد هزار یا ۲ تومان است و تعادل ایجاد شده و رانت حذف شده است.