اولین سامانه ملی نیاز آب با هدف مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی توسط موسسه تحقیقات خاک و آب در شهریور ۱۴۰۱ رونمایی شد چراکه اقتدار غذایی یکی از برنامه های اصلی وزارت جهاد کشاورزی است که در این راستا وزارتخانه مکلف به اجرای سامانه نیاز آب است.
با توجه به افزایش محدودیت های آبی در سال های اخیر و تغییر شرایط اقلیمی، مدیریت کلان آب در بخش کشاورزی حائز اهمیت است چراکه این سامانه با هدف مدیریت بهینه مصرف آب در بخش کشاورزی طراحی و اجرا شده است.
آقای ساداتی نژاد وزیر جهاد کشاورزی می گوید: سامانه نیاز آبی گیاهان زراعی و باغی به عنوان سامانه مرجع نیاز آبی گیاهان تعیین و به کلیه نهادهای اجرایی ابلاغ شده است.
بسیاری از کارشناسان و دست اندرکاران بخش کشاورزی براین باورند که با توجه به محدودیت منابع آبی، سامانه نیاز آب از مقدمات اجرای الگوی کشت است و همواره این سامانه براساس روش های علمی روز، آب مصرفی را در سطوح مختلف کشت تخمین زده و اطلاعات را در اختیار بهره برداران قرار می دهد.
سامانه آب راهی در تعیین‌نیاز دقیق آبی گیاهان
آقای فریبرز عباسی مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح سامانه های نوین آبیاری درباره کارکرد سامانه نیاز آب گفت: سامانه نیاز آب، سامانه ای برای تعیین نیاز آبی گیاهان زراعی و باغی است که براساس تفاهم نامه با موسسه آب و خاک توسط امور تحقیقات آب و خاک ایجاد شده است.
به گفته او، با برگزاری جلسات کارشناسی شده قرار است از این سامانه به عنوان مبنای تعیین نیاز آبی گیاهان استفاده شود.
عباسی ادامه داد: سامانه نیاز آب قرار است که در دسترس عموم کارشناسان قرار بگیرد و در آینده بنابر برنامه ریزی های صورت گرفته، بهره برداران می توانند از این سامانه استفاده کنند.
مجری طرح توسعه سامانه نوین آبیاری گفت: براساس برنامه ریزی صورت گرفته، سامانه آب می تواند در تعیین نیاز دقیق آبی گیاهان و کاهش مصرف آب اثرگذاری داشته باشد.
مصرف آب بخش کشاورزی با سامانه آب مدیریت می شود
آقای قاسم پیشه ور رئیس نظام صنفی کشاورزی گفت: میزان مصرف آب و برق کشاورزان بسته به زراعت و فعالیتی که در باغ دارند، در پروانه صنفی که اتاق اصناف برای آنها صادر کرده مشخص است.
او با بیان اینکه وزارت نیرو تامین کننده آب و برق کشور است، افزود: وزارت جهاد برای کشاورزانی که می خواهند تراکتور یا هرخدمت دیگر دریافت کنند، براساس پروانه صنف به تولیدکنندگان خدمات می دهند.
پیشه ور ادامه داد: سامانه نیاز آب باید در دسترس عموم کشاورزان قرار بگیرند تا آنها بتوانند مصرف آب خود را مدیریت کنند.
رئیس نظام‌صنفی کشاورزی گفت: کشاورزان براساس نوع محصول و الگوی کشتی که در هر استان تعریف شده، میزان مصرف آب خود را می‌توانند مدیریت کنند.
سامانه آب راهی برای تعیین میزان مصرف در اقلیم های مختلف
آقای جلال محمودزاده نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: براساس اقلیم، نیاز آبی محصولات مختلف متفاوت است و همواره کشاورزان برمبنای سامانه نیاز آب می توانند بسنجند که چه محصولاتی را تولید کنند.
او با تاکید بر صرفه جویی در مصرف آب بخش کشاورزی افزود: در فصول و مناطق مختلف، نیاز آبی گیاه تفاوت دارد، اما به طور کلی کشاورزان به عنوان یک راهکار در راستای الگوی کشت می‌توانند از این سامانه برای تعیین میزان آب در اقلیم های مختلف استفاده کنند.
محمودزاده ادامه داد: با داشتن اطلاعات دقیق در نیاز آبی گیاهان، کشاورزان در مناطق کم آب در راستای مدیریت مصرف به سمت و سوی کشت محصولات با نیاز آبی کم می روند.
نایب رئیس کمیسیون کشاورزی با بیان اینکه در اجرای الگوی کشت در سطح کشور ضعیف عمل شده است، گفت: اجرای الگوی کشت نیاز به مشوق دارد و استفاده از همین سامانه هم نیاز دارد که مشوق های لازم همچون کمک های تشویقی و تسهیلات ارزان قیمت یا نهاده بیشتر و یارانه ای در اختیار کشاورزان قرار بگیرند.
او گفت: سازمان تحقیقات برای هر دهستان، شهرستان و روستا نیاز آب را مشخص کرده است که کشاورزان براساس آب موجود می توانند تصمیماتی را اتخاذ کنند که چه محصولاتی بکارند تا دچار تنش آبی نشویم.
بعد از گذشت ۵۰سال، در سال زراعی جدید مصوبه الگوی کشت در محصولات زراعی اجرا شد که مسئولان قبل از آغاز سال زراعی در راستای اجرای این مصوبه و مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی، از سامانه آب رونمایی کردند تا با داشتن اطلاعات دقیق از نیاز آبی گیاهان، در مناطق کم آب از کشت محصولات آب بر جلوگیری شود.