مهم‌ترین رویداد‌های سیاسی سال ١٤٠١

سال ١٤٠١ با همه تلخی‌ها و شیرینی‌هایش رو به پایان است. بزنگاه‌ها، انتظار‌ها و امیدها. وقایع سیاسی متفاوتی در سال ١٤٠١ به وقوع پیوست؛ وقایعی که آثار آن به سال رو به اتمام ١٤٠١ محدود نمی‌شود. در این سال شاهد تحولات دیپلماتیک بسیاری در کشور همچون عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگ‌های و توافق میان تهران و ریاض بوده‌ایم. حضور حماسی مردم در راهپیمایی ٢٢ بهمن ماه نیز از رویداد‌های مهم سال ١٤٠١ به شمار می‌آمد که از آن به عنوان پاسخ محکم به دشمنی‌ها و فتنه‌افکنی‌های غرب علیه ایران یاد شد.

بیشتربخوانید

• دلایل وحشت رژیم صهیونیستی از توافق ایران و عربستان

توافق ایران و عربستان؛ پیشرفت دیپلماتیک بزرگ
پایان بن‌بست هفت‌ساله

بعد از ظهر جمعه، ۱۹ اسفندماه، بود که خبر توافق ایران با عربستان سعودی با میانجیگری پکن اعلام شد. این توافق به دنبال سفر سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری، و هیأت همراهش به پکن و انجام چندین مرحله گفتگو به منظور بازسازی روابط دوجانبه ایران و عربستان به امضا رسید. دو کشور پس از برگزاری پنج دور مذاکره اولیه به میزبانی عراق و عمان، سرانجام پس از مذاکرات فشرده نهایی در چین، توافق کردند که پس از هفت‌سال روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند. امضاکنندگان، تصمیم خود را مبنی بر از سرگیری روابط دیپلماتیک و بازگشایی سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌ها در کشور مقابل، رسما اعلام کردند.

در پایان این مذاکرات، ۱۹ اسفند ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۱۰ مارس ۲۰۲۳ میلادی، بیانیه‌ای سه‌جانبه در پکن با امضای «علی شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ ئی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست، رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.

در بخشی از متن این بیانیه آمده است: «در پاسخ به ابتکار شایسته جناب آقای شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری خلق چین، در حمایت از گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی، بر اساس اصل حُسن هم‌جواری و با توجه به توافق ایشان با سران دو کشور در میزبانی و حمایت از انجام گفتگو بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی و همچنین تمایل دو کشور به حل و فصل اختلافات از طریق گفتگو و دیپلماسی بر اساس پیوند‌های برادرانه و با تاکید بر پایبندی دو کشور به اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و منشور سازمان همکاری اسلامی و اصول و رویه‌های بین‌المللی، هیأت‌های جمهوری اسلامی ایران به ریاست امیر دریابان علی شمخانی، نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی و پادشاهی عربستان سعودی به ریاست دکتر مساعد بن‌محمد العیبان، وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی از تاریخ ۱۵ تا ۱۹ اسفند ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۶ تا ۱۰ مارس ۲۰۲۳ میلادی در پکن با یکدیگر دیدار و گفتگو کردند.»

پس از انتشار اخبار توافق ایران و عربستان، کشور‌ها و رسانه‌های مختلف نسبت به آن واکنش نشان دادند. نکته حائز اهمیت اینجاست که بیشتر رسانه‌ها، انعقاد چنین توافقی را مثبت ارزیابی کردند و به سود امنیت منطقه غرب آسیا دانستند.

نشریه انگلیسی «گاردین» در گزارشی با عنوان «ایران و عربستان سعودی با میانجیگری چین بر سر بازگرداندن روابط، توافق کردند» به این رویداد مهم واکنش نشان داد. از نگاه گاردین، این توافق می‌تواند پیامد‌های گسترده‌ای برای توافق هسته‌ای و جنگ یمن داشته باشد. شبکه آمریکایی «آسوشیتدپرس» در گزارشی با عنوان «ایران و عربستان سعودی با کمک چین برای از سرگیری روابط، توافق کردند» نوشت: «این پیشرفت دیپلماتیک بزرگ و غیرمنتظره که با حضور چین انجام شد، احتمال مناقشه مسلحانه بین این دو رقیب خاورمیانه و درگیری‌های نیابتی در منطقه را کاهش می‌دهد.» نشریه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» نیز در گزارشی با عنوان «توافق با میانجیگری چین، دیپلماسی خاورمیانه را رشد می‌دهد و آمریکا را به چالش می‌کشد»، به این توافق پرداخت. در این گزارش آمده بود: «توافقی در پکن برای احیای روابط بین ایران و عربستان مورد مذاکره قرار گرفت که دست‌کم نشان‌دهنده برقراری نظم موقت در ائتلاف‌ها و رقابت‌های معمول، همراه با کنار گذاشتن واشنگتن بود.»

عفو عمومی بازداشت‌شدگان اغتشاشات از سوی مقام معظم رهبری
به‌مناسبت فرا رسیدن چهل‌وچهارمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و اعیاد ماه رجب، حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای با عفو و تخفیف مجازات گسترده متهمان و محکومان اغتشاشات اخیر موافقت کردند. در پی پیشنهاد رئیس قوه قضائیه به رهبر معظم انقلاب اسلامی مبنی بر موافقت با عفو و تخفیف مجازات جمع قابل توجهی از متهمان و محکومان حوادث اخیر و همچنین محکومان دادگاه‌های عمومی و انقلاب و سازمان قضائی نیرو‌های مسلح، ایشان با این درخواست موافقت کردند.

عضویت دائم در شانگ‌های
ایران از سال‌های دور همواره به دنبال عضویت کامل در پیمان شانگ‌های بود. با وجود این، اعضای این سازمان تحت تأثیر تحریم‌های اقتصادی، موافق عضویت کامل ایران نبودند و حتی در سال ۲۰۱۵، چین علت مخالفت را تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل عنوان کرده بود. این رویداد مثبت سیاسی در سال ١٤٠١ به وقوع پیوست و عضویت رسمی ایران پس از ١٥ سال عضویت به‌صورت ناظر در این سازمان، در تاریخ ٦ آذرماه ١٤٠١ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. سازمان همکاری شانگ‌های یکی از بزرگ‌ترین، مهم‌ترین، وسیع‌ترین و ثروتمندترین سازمان‌های منطقه‌ای است و نقش بسیار مهمی در مناسبات تجاری و امنیتی جهان بازی می‌کند. همچنین در این سال اولین میزبانی چین از رئیس‌جمهوری ایران در سطح «سفر دولتی» طی ٢٠ سال گذشته صورت گرفت.

حضور زائران ایرانی در اربعین حسینی پس از ٢ سال محدودیت‌های کرونایی
پس از ۲ سال توقف راهپیمایی عظیم اربعین حسینی به دلیل شیوع بیماری کرونا، امسال شرایط برای برگزاری این آیین معنوی فراهم شد و جهان نظاره‌گر باشکوه‌ترین راهپیمایی اربعین از سوی مسلمانان، به‌ویژه مردم ایران اسلامی بود. بنا به گزارش‌ها، بیش از ٥میلیون زائر ایرانی در این مراسم معنوی حضور داشتند.

انتشار اسامی بدهکاران کلان بانکی
به منظور بهبود شفافیت اطلاعاتی و نظارت‌پذیری بانک‌ها از سوی وزارت امور اقتصادی و دارایی، با دستور رئیس‌جمهوری در سال ١٤٠١ اسامی بدهکاران کلان بانکی منتشر شد. هدف دولت سیزدهم از افشای فهرست اسامی بدهکاران کلان بدحساب بانکی، آگاهی افکار عمومی و ایجاد مطالبه‌گری در وصول مطالبات از چنین اشخاصی است. مردم باید درباره افرادی که بعد از چندین و چند سال از پرداخت بدهی‌های خود به شبکه بانکی امتناع می‌کنند و قصد پرداخت هم ندارند، آگاهی پیدا کنند. این فهرست به مرور تکمیل شد.

حمله موشکی سپاه به مواضع تجزیه‌طلبان در کردستان عراق
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در آذرماه امسال مواضع گروهک‌های تجزیه‌طلب در اقلیم کردستان عراق را مورد حمله قرار داد. قرارگاه حمزه سیدالشهدا (علیه‌السلام) نیروی زمینی سپاه که استان‌های آذربایجان غربی و کردستان را پوشش می‌دهد، این حملات را پوشش داد. بر اساس اطلاعیه روابط‌عمومی نیروی زمینی سپاه، طی این حملات مناطقی در عمق اقلیم شمال عراق از جمله جژنیکان، زرگوئیز و کوی سنجق مورد هدف قرار گرفتند.

حضور ٢٠ میلیونی مردم در راهپیمایی سراسری ۲۲ بهمن
برآورد‌های دستگاه‌های ذیربط، حاکی از حضور حدود ٢١ میلیون نفر در راهپیمایی ٢٢ بهمن ١٤٠١ است که این عدد در مقایسه با سال ٩٨، افزایش ٣٠ درصدی نشان می‌دهد. بر اساس گزارش‌های واصله به ستاد مرکزی دهه فجر انقلاب اسلامی، حضور گسترده و حماسی مردم ایران در راهپیمایی ٢٢ بهمن ١٤٠١ در شهر‌ها و روستا‌های مختلف سراسر کشور طی ١٠ سال اخیر بی‌نظیر بوده است.

توافق ایران و آژانس
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سازمان انرژی اتمی ایران در پی سفر دو روزه رافائل گروسی به تهران توافقاتی درباره حل‌وفصل مسائل پادمانی صورت دادند که بر اساس آن، ایران به صورت داوطلبانه به آژانس اجازه می‌دهد تا چنانچه مقتضی باشد فعالیت‌های راستی‌آزمایی و نظارت بیشتر را اجرا کند. از نگاه تحلیلگران داخلی و خارجی، این توافقات می‌تواند مقدمه‌ای برای پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای باشد.

توسعه صنایع نظامی، اقتدار ملی
در اسفنده ماه سال ١٤٠١ با انتشار تصویری از خروج سامانه پدافند هوایی سوم خرداد نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در جریان رزمایش مشترک پدافند هوایی مدافعان آسمان ولایت ١٤٠١، تونل‌های زیرزمینی سامانه‌های موشکی پدافند هوایی رونمایی شد. همچنین وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح به مناسبت هفته صنعت دفاعی نمایشگاهی در ٣١ مرداد ماه برگزار کرد که در آن از برخی تجهیزات نظامی برای نخستین‌بار رونمایی شد. در این نمایشگاه نمونه‌ای از بمب ٢٠٠٠ پوندی به نام بمب یاسین ٤٠٠ (٩٢٥ کیلوگرمی) ٨٤ MK- به نمایش درآمد که به صورت بالدار و مجهز به کیت هدایت نقطه‌زن بود. پهپاد نقطه‌زن ابابیل کروز دیگر دستاوردی بود که در این نمایشگاه برای نخستین‌بار به نمایش درآمد. سامانه پدافند هوایی ارتفاع کوتاه «شهید حاج قاسم» و سامانه سلاح لیزری ظهیر از دیگر دستاورد‌های نظامی در این نمایشگاه بود.

رونمایی از اولین ناودسته پهپادبر نیروی دریایی راهبردی ارتش و پرتاب موفق موشک بالستیک قاره پیمای «قائم۱۰۰» از دیگر دستاورد‌های نظامی در سال ١٤٠١ بود.

شهادت دو روحانی در حرم مطهر رضوی
فروردین ماه امسال بود که ٣ طلبه حاضر در صحن پیامبر اعظم (ص) حرم مطهر رضوی از سوی فردی با ضربات چاقو مورد حمله قرار گرفتند که با تلاش عوامل انتظامات و یگان حفاظت حرم مطهر، ضارب بلافاصله بازداشت شد. در همان روز حجت‌الاسلام اصلانی با وجود تلاش‌های کادر درمان به شهادت رسید و حجج اسلام پاکدامن و دارایی در بیمارستان بستری شدند که چند روز پس از حادثه حجت‌الاسلام دارایی نیز به دلیل شدت ضربات وارده، به شهادت رسید.

توسعه روابط دیپلماتیک
رابطه با کشور‌های اسلامی، دیپلماسی اقتصادی و تجارت بین‌الملل از دیگر مواردی است که دستاورد‌های سال ١٤٠١ است که می‌توان به آن‌ها اشاره کرد. حدود ۴۰ درصد برنامه سیاست خارجی دولت سیزدهم را دیپلماسی اقتصادی تشکیل می‌دهد. رئیس‌جمهوری نیز تاکنون به کشور‌هایی مانند چین، روسیه، قزاقستان، ترکمنستان، تاجیکستان، قطر و... سفر کرده است. نکته مهم این است که هر کدام از این سفر‌ها با افزایش همکاری‌های اقتصادی همراه بوده است.

منبع: شهروند