وجود مبارک و شخصیت والای امیر مومنان (ع) را مثل سایر امامان و پیامبر مکرم اسلام (ص)، از دو بُعد می‌توان بررسی کرد: یکی بعد شخصیت ماورایی و الهی حضرت علی (ع)، یعنی آن چه که از قبل از خلقت وجود مبارکشان تا زمان تولدشان وجود دارد و دومی، بُعد زمینی ایشان است که می‌تواند برای همه ما الگو باشد که بدون شک، در بُعد آسمانی حضرت علی (ع) نمی‌توانیم نقشی ایفا کنیم و فقط در حد خودمان می‌توانیم از ایشان، الگو بگیریم، اما بُعد زمینی حضرت (ع) می‌تواند الگوی خوبی برای ما باشد.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدهادی مشیری خراسانی، کارشناس مذهبی، درمورد ابعاد مختلف شخصیت حضرت علی (ع)، بیان کرد: حضرت علی (ع) در میان خلایق روی زمین، شخصیت قهرمان گونه‌ای دارند که از چند جهت می‌توان آن را بررسی کرد و یکی از آن ها، اخلاق قهرمانانه امیر مومنان (ع) است و دیگری، علمیت و عقلانیت حضرت (ع) است که می‌تواند برای انسان ها، الگوی بی نظیری باشند و مورد سوم، شجاعت حضرت علی (ع) به عنوان الگوی قهرمانانه است که وقتی هر یک از این‌ها را نگاه می‌کنیم با یک قهرمان به تمام معنا روبرو می‌شویم.
به گفته این کارشناس مذهبی، در دنیای امروز، افرادی از ادیان مختلف مسیحیت، یهودی و... را مشاهده می‌کنیم که قائل به الگو و قهرمان بودن امیر مومنان (ع) هستند که جرج جرداق مسیحی، به عنوان یکی از مصادیق، پیرامون شخصیت حضرت علی (ع) کتاب نوشته است یا شیخ محمد عبده، عالِم اهل تسننی که در کتاب نهج البلاغه حضرت امیر (ع)، شرحی نوشته است.
حجت السلام مشیری خراسانی ادامه داد: زمانی می‌توانیم از الگوی نمونه خود استفاده کنیم که به خوبی، الگو را بشناسیم و شناخت کافی از رفتار‌ها و نگرش‌ها و فضا‌های حضورش داشته باشیم. مثلاً حضرت علی (ع) چه در جایگاه حاکم و چه در جایگاه یک انسان معمولی در جامعه، همیشه عدالت خواه بودند؛ دردی که بشر از روز اول حضورش در زمین تاکنون، با آن مشکل داشته است. یعنی اگر بشریت عدالت خواه بود و این ویژگی را به طور واقعی در وجود خود نهادینه می‌کرد از دعوای هابیل و قابیل گرفته تا بسیاری از مشکلات به وجود نمی‌آمدند که همه این‌ها نشان می‌دهند در تمام دوران حضور بشر روی زمین، بی عدالتی مشکل اصلی بوده است.
او ادامه داد: اگر همه کشورها، مردم، حاکمیت ها، مسئولان به عدالت رفتار کنند آیا نارضایتی باقی می‌ماند؟ مثلاً هیچ کس از ماه مبارک رمضان ناراحت نیست، چون روزه بر همه افرادی که توانایی روزه گرفتن دارند، واجب است و این شامل همه می‌شود. اما اگر این روزه فقط شامل قشر خاصی می‌شد آن‌ها معترض می‌شدند، ولی به دلیل این که حکم پروردگار متعال، عادلانه است همه می‌پذیرند و امیر مومنان (ع) مصداق این عدالت خواهی بودند و همین ویژگی حضرت (ع) باعث شد که حتی فرد مسیحی مجذوب ایشان شود. زیرا برای حضرت علی (ع) فرقی نمی کرد که طرف مقابل، دخترشان است یا پسرعمویشان و به همین دلیل، مسئولان حکومت خود را مواخذه می‌کردند و حضرت (ع) با هرکسی که تخلفی انجام داده بود، برخورد می‌کردند.
حجت الاسلام مشیری خراسانی افزود: امروز، بعد از ۱۴۰۰ سال، همه می‌توانند به حکومت حضرت علی (ع) افتخار کنند چراکه ایشان عدالت زیادی داشتند و این حکومت را به عنوان الگو در دنیا مطرح کنند. بنابراین، امیر مومنان (ع) اسطوره و قهرمان عدالت خواهی است؛ به طوری که دشمنان ایشان هم به این موضوع واقف بودند.
این کارشناس مذهبی، با اشاره به شجاعت حضرت علی (ع) بیان کرد: از دیگر ویژگی‌های برجسته ایشان، شجاعت است؛ به طوری که در عرصه‌هایی که وارد می‌شدند شجاعانه عمل می‌کردند که کمتر کسی تاب و توان مقابله با حضرت (ع) را داشت.
او گفت: سخاوتمندی امیر مومنان (ع) از دیگر مواردی است که انسان‌ها می‌توانند از آن به عنوان الگوی خود استفاده کنند؛ به طوری که با وجود تلاش در شرایط سخت و مشقت بار آن زمان، دارایی خود را به نیازمندان می‌بخشیدند و این موضوع تا جایی است که معاویه به یکی از افرادی که گفت علی (ع) بخیل است، گفت: نادان! اگر علی دو انبار کاه و طلا داشته باشد اول، انبار طلا را توزیع می‌کند و می‌بخشد و سپس، انبار کاه را.
حجت الاسلام مشیری خراسانی تصریح کرد: یکی از دلایل مهجوریت نهج البلاغه به دلیل کوتاهی ما عالِمان شیعه به نهج البلاغه است. یعنی اگرچه برای ترویج مطالب نهج البلاغه زحمت کشیده ایم، ولی کوتاهی کرده ایم. مثلاً ما نماز می‌خوانیم، ولی درمورد آن، کوتاهی هم کرده ایم و حق نماز را آن طور که شایسته و بایسته است، ادا نکرده ایم. یعنی ما در مورد سخنان ارزشمند امیر مومنان (ع) کار کرده و زحمت کشیده ایم، ولی در مجموع، باید بگوییم که حوزه‌های علمیه، اندیشمندان دینی، دانشگاه ها، اساتید دانشگاه ها، نخبگان جهان اسلام، هنرمندان و رسانه‌ها به رسالت خود در شأن نهج البلاغه عمل نکرده اند، در حالی که باید افکار امیر مومنان (ع) را در جهان ترویج دهیم. چون با این کار، جهان در برابر چنین شخصیت والایی زانو خواهد زد.
او افزود: روزی محضر یکی از عارفان صاحب دل بودم که ایشان به بنده گفتند دِین خود به امیرمومنان (ع) ادا کن. بنابراین، تلاش کنیم دِین خود را به وجود مبارک حضرت علی (ع) و امام عصر (عج) که پدر امت اسلامی هستند، ادا کنیم.