داریوش امانی رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای در برنامه صف اول به سوالات زیر پاسخ داد:
وضعیت کنونی راه های کشور با توجه به بارش های اخیر به چه صورت است؟
امانی: در زمان بارش های اخیر، یکی دو ساعت برخی جاده های اصلی به دلیل کولاک و برف بسته شدند اما اکنون همه راه های اصلی به جز جاده قدیم پل دختر به خرم آباد باز است و مشکلی نداریم.
وضعیت راه های روستایی چطور؟
امانی: اولین اولویت ما راه های شریانی و اصلی و اولویت بعدی راه های روستایی است. الان اکثریت راه های روستایی باز است مگر اینکه صعب العبور باشد که با بازسازی و نوسازی ناوگان راهداری، زمان بسته بودن راه های صعب العبور حداکثر به ۱۵ روز رسیده است.
چقدر راه روستایی در کشور داریم؟
امانی: ۲۳۱ هزار کیلومتر راه اصلی و فرعی در کشور داریم، از این میزان ۳۴ هزار کیلومتر راه اصلی و شریانی و مابقی فرعی و روستایی هستند.
وضعیت ناوگان راهداری چگونه است و چه مقدار آماده عملیات زمستانی هستید؟
امانی: ناوگان راهداری عموما فرسوده هستند و به طور میانگین بالای ۲۵ سال عمر دارند. به دلیل کمبود اعتبارات خریدهای ما کمتر بوده و سعی کردیم بیشتر بازسازی کنیم.
۹۶۰۰ دستگاه ناوگان راهداری و ۱۲ هزار نفر پرسنل در این سازمان داریم. هر ۲۵ کیلومتر یک دستگاه نمک پاش داریم.
اقدام بزرگی دیروز در هیات دولت مصوب شد تا۲۶۰۰ دستگاه ماشین آلات راهداری از خارج خریداری کنیم و۱۴۰۰ دستگاه هم از تولیدات داخل کشور تامین می کنیم، در این صورت می توانیم ۴۰ درصد ماشین آلات راهداری را نوسازی کنیم.
برای این میزان راه موجود در کشور چه مقدار راهدار و ماشین آلات در اختیار دارید و آیا کافی است؟
امانی : در بیشتر کشورها، تصدی گری و نگهداری از راه ها را بخش خصوصی انجام می دهد البته در حوزه راه ها حاکمیت هم باید حضور داشته باشد. با توجه به کمبود اعتبار بیشتر کارها به صورت امانی انجام می شود. با تقویت اعتبارات باید نگهداشت راه های شریانی را به بخش خصوصی بدهیم.
بالاترین مشکل در وزارت راه و شهرسازی کمبود اعتبارات است. به طور استاندارد برای نگهداشت هر کیلومتر راه ۴ تا ۶ درصد قیمت روز آن در سال هزینه می شود در این صورت اعتباری که باید در سال داشته باشیم، ۱۶۰ هزار میلیارد تومان است اما این بودجه محقق نمی شود. تلاش ما این است که با وجود کمبود ها، این جاده ها را که سرمایه ملی هستند به درستی نگهداری کنیم.
کاهش تلفات جاده ای مطالبه جدی مردم است، در بحث شناسایی و رفع نقاط حادثه خیز جاده ها مشکل از کجاست؟
امانی: در این خصوص کمیته مشترک با پلیس داریم. نقاط حادثه خیز بر اساس شاخص ها تعیین می شود. تاکنون ۲۵۰۰ نقطه حادثه خیز در کشور شناسایی شده است. ۱۵۰۰ نقطه اولویت یک پلیس و ما بوده است. تا سال گذشته ۵۰۰ نقطه را رفع کردیم و ۶۰۰ نقطه هم امسال در حال کار داریم.
رفع هر نقطه حادثه خیز ۵ میلیارد تومان اعتبار می خواست طبق دستور رئیس جمهور مقرر شد برای هزار نقطه حادثه خیز اولویت دار ،۵ هزار میلیارد تومان اعتبار در اختیار ما قرار گیرد که با وجود مکاتباتی که با سازمان برنامه و بودجه انجام دادیم، هنوز اعتباری داده نشده است.
کار ۶۰۰ نقطه حادثه خیز را تا پایان سال انجام می دهیم. اقدامات اولیه و مقطعی از جمله آشکارسازی، نصب علائم و هشدار به رانندگان در همه این نقاط انجام شده است اما اقدام اساسی حتما نیاز به اعتبار ویژه دارد.
نوسازی ناوگان هم در کاهش حوادث هم در کاهش آلودگی تاثیر دارد، چه تعداد ناوگان باری داریم و چه میانگین سنی دارند؟
امانی: ۳۸۱ هزار ناوگان باری داریم که میانگین سنی ۱۹ سال دارند و باید نوسازی شوند.
سال گذشته تفاهمنامه ای با وزارت خانه های صمت، نفت و راه و شهرسازی برای نوسازی ۱۶۷ هزار دستگاه ناوگان جاده ای امضا کردیم و پیگیر اجرای آن هستیم. اگر این امر محقق شود ناوگان جاده ای در بخش بار و مسافر طی ۵ سال نوسازی می شود.
میانگین سنی استاندارد اتوبوس بین ۱۰ تا ۱۲ سال است که اکنون در کشور ۱۳ سال است. میانگین سنی مینی بوس بالای ۲۵ سال و سواری هم ۷ سال است که باید هر سال برنامه نوسازی برای این ناوگان داشته باشیم.
چرا کار نوسازی ناوگان کند پیش می رود؟
امانی: بحث تورم و مباحث اقتصادی مطرح است. قیمت تحویل اتوبوس ۱۲ میلیارد تومان است در این شرایط ما چقدر وام باید به بخش خصوصی دهیم تا صرفه اقتصادی برای آنها داشته باشد؟
در سال چقدر جابه جایی مسافر در بخش جاده ای دارید؟
امانی: سال گذشته آمار جابه جایی مسافر ۱۰۳ میلیون نفر بود که امسال تاکنون به ۸۴ میلیون و ۵۰۰ نفر رسیده است و پیش بینی می کنیم این آمار امسال در مجموع ۱۰ درصد بیشتر از سال قبل باشد.
چه میزان نوسازی در ناوگان باری و مسافری انجام شده است؟
امانی: ۲۶ هزار و ۳۰۰ دستگاه ناوگان باری ثبت سفارش شده که ۱۰ هزار دستگاه از گمرک ترخیص شده و ۴ هزار دستگاه به چرخه حمل ونقل آمده است.
به دلیل افزایش قیمت کامیون اسقاطی کار نوسازی سخت شد به همین دلیل در مجلس مصوب شده به ازای کامیون وارداتی ۵ درصد قیمت واریز شود که اگر اجرا شود حداقل تا دو ماه آینده ۲۶ هزار ناوگان وارد چرخه حمل و نقل کشور خواهند شد.
در حوزه مسافری چطور؟
امانی: طبق آیین نامه ای که باید در دولت مصوب شود، ۱۰ هزار دستگاه اتوبوس از خارج وارد می شود همچنین قرار است هزار دستگاه اتوبوس هم از ظرفیت تولید داخل تامین شود.
بیش از ۹۰ درصد حمل و نقل جاده ای کشور توسط بخش خصوصی سرمایه گذاری شده است.
دلیل تاخیر ناوگان جاده ای در پایانه های مسافری چیست؟
امانی: ابتدا بابت این تاخیرها عذرخواهی می کنم. بعضی تاخیرها موجه بوده که به دلیل مشکل ناوگان یا اینترنت است.
یک سری تاخیرها هم به دلایل غیر موجه مثل مسافرگیری در مسیر بوده که با رانندگان و شرکت های حمل و نقلی متخلف برخورد می کنیم. مسافران اگر شکایتی در این زمینه دارند با سامانه ۱۴۱ سازمان راهداری تماس بگیرند.
آمار ترانزیت حمل و نقل داخلی و بین المللی چقدر است؟
امانی: از ابتدای امسال تاکنون ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار تن بار ترانزیت عبوری در کشور داشته ایم. سال گذشته این رقم ۹.۲ میلیون تن بود که پیش بینی می کنیم تا پایان سال این عدد به ۱۰ تا ۱.۵ میلیون تن برسد.
با ۱۵ کشور همسایه هستیم و ۲۶ پایانه مرزی داریم و باید ظرفیت ترانزیت بار کشور افزایش یابد. ظرفیت ترانزیت بار در راهگذر شمال به جنوب ۲۰ میلیون تن است که باید بتوانیم با اقداماتی که انجام می دهیم در سال ۱۴۰۲ به این رقم برسیم.