پرویز عبدی‌نژاد رئیس بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری مرکز تحقیقات، آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی استان زنجان در جمع اصحاب رسانه، با اشاره به اینکه ۱۳ درصد از اراضی کشاورزی استان در معرض تبدیل به بیابان است، اظهار کرد: زنجان نیز مناطق بیابانی دارد اما متاسفانه وسعت آن در حال توسعه است.
وی با اشاره به اینکه بر اساس یک طرح تحقیقاتی تعریف، اجرا و ثابت کردیم که ۲۳ درصد مساحت این استان بیابان قطعی و اولیه است، بیان کرد: از مهم‌ترین مشخصات مناطق بیابانی، بارش کم‌باران، کم بودن پوشش گیاهی و اختلاف زیاد دمای روزانه است. بیابان به مناطقی گفته می‌شود که با رطوبت کم هوا، موجودات زنده و اختلاف شدید دمای شب و روز مشخص می‌شوند.
وی با بیان اینکه برای بیابان تعاریف متعددی بیان شده است، اضافه کرد: در همه این تعاریف به دو ویژگی اغلب بیابان‌ها یعنی کمبود بارش و تبخیر زیاد تأکید می‌شود. خوشبختانه کارهایی در زمینه بیابان‌زدایی انجام شده است.
این محقق اذعان کرد: به این نوع بیابان‌ها، بیابان اولیه یا بیابان زمین‌شناسی می‌گویند، چون این بیابان‌ها از زمان ایجادشان به دلیل وجود سازنده‌ها و شرایط زمین‌شناسی و نوع خاک، غیرحاصلخیز بوده‌اند و بشر در تولید آنها تاثیری نداشته است.
عبدی‌نژاد با بیان اینکه مناطقی از جمله بخش‌های از پایاب زنجان‌رود و مناطقی از ماهنشان، طارم و خدابنده دارای چنین شرایطی در استان هستند، ابراز کرد: جلوگیری از بیابان‌زایی راهکارهای خاص خود را می‌طلبد و باید اجرای آنها را بتوانیم جا بیندازیم.
وی در ادامه با بیان اینکه بیابان‌زدایی کارها و روش‌هایی است که برای سبزی‌کاری در بیابان و جلوگیری از روند شتاب‌ناک تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمه‌خشک و نیمه‌مرطوب انجام می‌شود، عنوان کرد: از نظر اقلیم هم بیابان به جایی گفته می‌شود که دارای بارندگی کم و دمای بالا است. مناطقی که دارای بارندگی کمتر از ۲۰۰ میلی‌متر و دما و تبخیر بالا باشند، بیابان اقلیمی به‌شمار می‌روند.
این محقق با بیان اینکه یک سری بیابان‌هایی هم داریم که بیابان‌های ثانویه نام‌گذاری شده‌اند، تصریح کرد: یعنی بعدا و تحت تاثیر شرایط، فعالیت‌ها و نوع کاربری‌های بشر از جمله در اثر نوع شخم و عواملی مثل فقیر کردن مراتع، تولید می‌شود.
رییس بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی استان زنجان اذعان کرد: در مجموع با این روندی که در استان داریم، اگر راهکاری پیدا نکنیم بیش از ۳۵ درصد استان دچار مشکل بیابانی شدن خواهد شد.
عبدی‌نژاد با بیان اینکه متاسفانه شوری منابع آبی استان در حال افزایش است و این تاثیر مستقیمی بر روی بیابان‌زایی دارد، تشریح کرد: اگر با همین وضعیت ادامه دهیم طی ۳۰ تا ۴۰ سال آینده این میزان اراضی نیز تبدیل به بیابان خواهند شد.
وی با اشاره بهره‌برداری نادرست از زمین‌های کشاورزی و استفاده افراطی از کود و سموم شیمیایی و بهره‌برداری بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی که منجر به شوری آب و در نهایت شوری خاک می‌شود، خاطرنشان کرد: مدیریت اراضی و استفاده از آنها به تناسب نوع اراضی، اصلاح نحوه شخم اراضی و جلوگیری از شخم زدن مراتع فقیر و با پوشش کم گیاهی و توسعه گونه‌های گیاهی سازگار با شرایط بیابانی از جمله روش‌ها برای ممانعت از بیابان‌زایی است.