از بین بردن باکتری‌های مضر غذا با کمک یک اسپری

اگر یک روش ساده برای از بین بردن همه باکتری‌های مضر موجود در غذا وجود داشته باشد، بسیار عالی خواهد بود، اما غوطه‌ور کردن غذا در آنتی‌بیوتیک‌ها مطمئنا یک راه حل نیست.

یک اسپری جدید، از ویروس‌های ایمن که چنین باکتری‌هایی را از بین می‌برند، برای پاکسازی غذا استفاده می‌کند.

این اسپری که توسط گروهی از دانشمندان دانشگاه مک‌مستر (McMaster University) کانادا به سرپرستی پروفسور "زینب حسین‌دوست" (Zeinab Hosseinidoust) و پروفسور "توحید دیدار" (Tohid Didar) ساخته شده، از دانه‌های میکروژل حاوی ویروس‌هایی به نام "باکتریوفاژها" (Bacteriophages) تشکیل شده است.

اگرچه باکتریوفاژ‌ها برای انسان بی‌ضرر هستند، اما باکتری‌ها را می‌کشند و می‌خورند. مهم‌تر از همه این که برخی از باکتریوفاژ‌ها انواع خاصی از باکتری‌ها را شکار می‌کنند و همه باکتری‌ها، چه مضر و چه مفید را به طور بی‌رویه از بین نمی‌برند.

پژوهش‌های پیشین همین گروه پژوهشی نشان داد که فرآیند تولید دانه‌های میکروژل، با ایجاد یک محلول مایع متشکل از باکتریوفاژ‌ها و یک ترکیب آلی به نام "گلوتارآلدئید" (Glutaraldehyde) آغاز می‌شود. این محلول روی یک غشای پلیمری نازک دو لایه قرار می‌گیرد. لایه پایین جامد است؛ در حالی که لایه بالایی از یک شبکه شبیه به لانه زنبور تشکیل شده که پر از سوراخ‌های ریز است.

غشای پلیمری پر از محلول به مدت ۱۰ دقیقه در خلاء قرار داده می‌شود و سپس، به مدت دو روز در یک محیط خنک و مرطوب قرار می‌گیرد. در طول این مدت، گلوتارآلدئید باعث می‌شود که تمام باکتریوفاژ‌های موجود در سوراخ‌های لانه زنبوری، به شبکه‌های نانویی متصل شوند و در نتیجه، یک مهره ژلاتینی در سوراخ‌ها شکل بگیرد.

هنگامی که لایه بالایی غشای پلیمری جدا می‌شود، دانه‌های میکروژل را می‌توان از لایه پایین برداشت کرد. هر مهره ژلاتینی حدود ۲۰ میکرون عرض دارد و شامل تقریبا نیم‌میلیون باکتریوفاژ است. در این شکل جمعی، ویروس‌ها به طور قابل توجهی قوی‌تر از زمان تنها بودن هستند.

پروفسور حسین‌دوست گفت: آن‌ها مانند قطعات لگوی میکروسکوپی به هم متصل می‌شوند. این کار، ساختار طبیعی سازمان‌یافته آن‌ها را بسیار بادوام‌تر می‌کند و باعث می‌شود که بسته‌بندی، نگهداری و استفاده از آن‌ها آسان‌تر باشد.

در بررسی‌های آزمایشگاهی، اسپری توانست باکتری "اشریشیا کلی" (E. coli) روی کاهو و گوشت آلوده را ظرف ۹ ساعت پس از استفاده، به طور کامل از بین ببرد. دانشمندان گفتند که در صورت استفاده از انواع دیگر باکتریوفاژها، این اسپری می‌تواند باکتری‌های مضری مانند "سالمونلا" (Salmonella) و "لیستریا" (Listeria) را نیز از بین ببرد.

امید است که در نهایت بتوان از این اسپری هنگام فرآوری و بسته‌بندی مواد غذایی یا حتی هنگام پرورش محصولات استفاده کرد. علاوه بر این، این فناوری می‌تواند کاربرد‌های پزشکی نیز داشته باشد و برای از بین بردن باکتری‌های درون زخم‌های عفونی استفاده شود.