علاقه‌مندان به گزارشگری فوتبال چه باید کنند؟

اکبر ارمنده، گزارشگر پیشکسوت ورزشی درباره نحوه گزارش فوتبال و آمادگی‌هایی که یک گزارشگر باید قبل از شروع مسابقه داشته باشد، گفت: گزارشگری نیاز به تحقیق درباره تیم‌هایی دارد که می‌خواهیم درباره آن‌ها گزارش کنیم. همه بازی‌ها بازی تیم ملی فوتبال کشورمان نیست. از طرفی، چون درباره تیم ملی کشورمان آشنایی داریم و اطلاعاتمان نسبت به تیم‌های دیگر بیشتر است، روی این تیم بیشتر مانور می‌دهیم. 

ارمنده ادامه داد: اینکه گزارشگر چه مدت زمانی را صرف آمادگی برای گزارش تیم‌های جام جهانی می‌کند، بستگی به گزارشگر دارد که چگونه در این زمینه اقدام می‌کند. یکسری اطلاعات همیشه از قبل بوده و گزارشگرانی که سابقه دارند و سالیان سال است در این زمینه فعالیت می‌کنند، با خیلی از تیم‌ها آشنایی دارند. ولی به هرحال در فوتبال تغییراتی پیش می‌آید. یک تیم قطعاً نسبت به دور قبل جام جهانی فرق می‌کند. تعدادی بازیکن جدید به تیم اضافه می‌شود، عده‌ای هم از تیم خارج می‌شوند. به نظر من باید از ۲۴ ساعت یا ۴۸ ساعت قبل بررسی، تفحص و تحقیق انجام شود.

این گزارشگر پیشکسوت ورزشی با بیان اینکه با ذهنی پر به سمت گزارشگری برویم و دست خالی نباشیم، افزود: همینجوری گزارش کردن چیز خوبی از آب در نمی‌آید و شنونده را راضی نمی‌کند. نکته مهم در گزارشگری این است که اصلاً اطلاعات حاشیه‌ای دادن  درست نیست. یک گزارشگر باید فکر و ذهنش را متمرکز گزارش کند. چون شنونده‌ای که به هر دلیلی رادیو را برای شنیدن انتخاب می‌کند، باید دقیقاً لحظه به لحظه در جریان نتیجه، زمان مسابقه، اینکه توپ کجای زمین مسابقه است، چگونه بازی صورت می‌گیرد قرار بگیرد. 

ارمنده معتقد است که اطلاعات درباره بازیکنان ضرر ندارد و خیلی هم خوب است. ولی باید خیلی خلاصه گفته شود. از طرفی، تحلیل و تفسیر یک گزارش کار گزارشگر نیست. کار گزارشگر از اسمش مشخص است که گزارش است. وقتی یک مسابقه فوتبال مانند بازی تیم ملی کشورمان با انگلیس برگزار می‌شود. شرایط و اتفاقاتی رقم خورد که ما شکست خوردیم. در گزارش رادیویی لازم است توضیح داده شود که چه اتفاقاتی رقم خورده و چگونه تیم مقابل حریف می‌رود. در گزارش تلویزیونی مخاطب همه چیز را می‌بیند و زیاد هم مهم نیست که گزارشگر توضیح دهد چه اتفاقاتی در زمین می‌افتد. فقط یک گزارشگری باشد که بتواند مخاطب را در جریان فوتبال قرار دهد. 

وی درباره تعارض سیاست رسانه‌ای برای انعکاس حاشیه‌های پیش آمده در زمین فوتبال گفت: کسی که کار گزارشگری را انجام می‌دهد، اگر خطوط قرمز را نشناسد و از آن عبور کند، به نظر من گزارشگر نیست. خب یکسری اتفاقات در فوتبال رخ می‌دهد که بیانش اشکالی ندارد. ولی آن بخشی که شما اشاره می‌کنید، آن خطوط را باید بداند. موضوعاتی هست که ذهن شنونده را مکدر می‌کند و آزارش می‌دهد. به نظر من بیانش درست نیست.

گزارشگر رادیو جام جهانی درباره نحوه گزارشگری حاشیه‌های زمین فوتبال توضیح داد: یک گزارشگر باید بداند کجا و به چه حاشیه‌ای بپردازد. مسابقات زیادی هستند که با حاشیه‌های مختلفی برگزار می‌شود. حتی احتمال زد و خورد و درگیری وجود دارد که بیانش چندان جالب نیست. گزارشگر خیلی راحت می‌تواند آن موضوع را بیان کند که مشکل خاصی هم پیش نیاید.

ارمنده درباره رفتن گزارشگران رادیو به تلویزیون توضیح داد: این موضوع بستگی به علاقه‌مندی گزارشگر دارد. به هرحال، جاذبه‌های تصویری خیلی‌ها را وسوسه می‌کند که به سمت تلویزیون بروند. من به شخصه حدود شش سال در تلویزیون بودم، اما هیچ موقع تلویزیون نتوانست مرا راضی کند. یعنی برای من جذابیت آنچنانی نداشت که بخواهم اینکار را ادامه دهم. 

وی در پاسخ به این سوال که دلیل این موضوع به چه چیزی بر می‌گردد، افزود: دلایل زیادی دارد. کار گزارش در رادیو نسبت به تلویزیون خیلی متفاوت است. شما در کار گزارش رادیویی اول باید احاطه کامل و علاقه داشته باشید. لحظه به لحظه گزارش کردن و بدون اینکه گزارشگر سکوت کند. در رادیو سکوت معنایی ندارد. این ارق به رادیو را از دیرباز و قبل از اینکه به رادیو بیایم، داشتم. من تلویزیون را هم تجربه کردم، ولی به دلم ننشست. خوشم نیامد و این دست خودم نیست. به همین دلیل، مجدد به رادیو برگشتم و کارم را ادامه دادم. البته آن موقع که در تلویزیون بودم، با رادیو هم همکاری داشتم. چون کارم را از ابتدا در رادیو شروع کردم. 

این گزارشگر با سابقه رادیو با بیان اینکه بعضی‌ها به رادیو بی‌معرفتی می‌کنند، تصریح کرد: همین‌که کار را در رادیو شروع کردند، چند صباحی که گذشت، جاذبه‌های تصویری آن‌ها را به سمت تلویزیون می‌کشاند. این موضوع طبیعی است، ولی باید کسی که در رادیو کار می‌کند، عاشقانه کار رادیو را دوست داشته باشد که اگر آمدند و پیشنهاد کار در تلویزیون را دادند، نپذیرد. 

ارمنده با بیان اینکه خیلی از همکارانی که در تلویزیون هستند، کارشان را در رادیو شروع کردند، گفت: آن‌ها در رادیو مطرح شدند، در رادیو کار را یاد گرفتند و آن چیزی که یاد گرفتند به تلویزیون ارائه می‌دهند که خیلی بد است. مگر اینکه معاونت صدا تصمیم بگیرد موانعی را پیش پای کسانی بگذارد که به رادیو می‌آیند و از موقعیت رادیو استفاده نه، بلکه سوء استفاده می‌کنند و به سمت تلویزیون می‌روند. این کار کم لطفی و بی‌حرمتی به رادیوست. چراکه تو در رادیو کار را یاد گرفتی، حالا که باید نتیجه کارت در رادیو باشد، در جای دیگر بازدهی را خرج می‌کنی. من اعتقادی به این مسئله ندارم و عاشقانه در رادیو کار می‌کنم. چون رادیو خانه دوم من است. 

وی در پایان مصاحبه درباره کار گزارشگری رادیویی گفت: خیلی‌ها علاقه‌مند به کار گزارشگری هستند. کار گزارش را به عنوان شغل اول انتخاب نکنند. این یک سفارش دوستانه است. اینکه با عشق بیایند، نه اینکه فقط بخواهند در رادیو و تلویزیون مطرح شوند. کسی که می‌خواهد کار گزارشگری را انجام دهد، باید صمیمانه و عاشقانه کارش را دوست داشته باشد و ادامه دهد. همچنین، با اطلاعات کامل در حوزه گزارش ورود کند. اگر احساس کرد که می‌تواند از فیلتر‌های این حوزه عبور کند، وارد کار گزارشگری شود.