امروز تیم ملی فوتبال ایران در آخرین بازی گروهی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر به مصاف با تیم ملی فوتبال امریکا می‌رود. این بازی از ساعت ۲۲:۳۰ در ورزشگاه الثمامه برگزار می‌شود و مهرزاد عطاران از رادیو ورزش و اکبر ارمنده از رادیو جام جهانی این گزارش‌ها را به گوش شنوندگان می‌رسانند. 

مهرزاد عطاران، گزارشگر رادیو ورزش درباره بازی فوتبال تیم ملی ایران در برابر امریکا گفت: بازی ایران و امریکا یک بازی متفاوت است. یعنی جدای از ورزش فوتبال و حساسیت‌های گروهی که جدول گروه دو مسابقات جام جهانی دارد، بازی ایران و امریکا بخاطر مناسبت‌های سیاسی این دو کشور همیشه حساسیت‌های خاص خودش را داشته، ولی جو جام جهانی فرق می‌کند. 

عطاران ادامه داد: جام جهانی جام دوستی‌هاست و کشور‌ها سعی می‌کنند با اتحاد بازی کنند و وجهه دیگری را از خود، فوتبال و ورزش به نمایش بگذارند. اما خب نمی‌توان از حساسیت‌های بازی ایران و امریکا غافل شد که حساسیتش ورای صعود از مرحله گروهی است و پیروزی در مقابل تیم امریکا برای ما بسیار حائز اهمیت است. هرچند که در این نوع بازی‌ها نباید احساسی برخورد کرد. 

این گزارشگر ورزشی افزود: فوتبال دو رو دارد. یک رو باخت و یک رو برد است که ممکن است برای هر کشور و هر تیمی رقم بخورد. امیدواریم که تیم ملی کشورمان بتواند بازی منطقی و به دور از احساس، تیم امریکا را شکست دهد یا حداقل با یک تساوی صعود خود را به مرحله بعدی مسابقات قطعی کند. اینکه نباید احساسی برخورد کرد، یعنی اینکه آقای کی‌روش در بازی اول مقابل انگلیس ترکیب تیم را عوض کرد و ترکیب کاملاً تدافعی را چیده بود. اگر ما آن ترکیب تیم را نداشته باشیم و بچه‌ها بازی واقعی خود را انجام دهند، همان بازی روان که در مقابل تیم ولز داشتیم تکرار کنند، فکر می‌کنم دور از دسترس نیست. 

وی افزود: البته خیلی سخت است. امریکا مقابل انگلیس خیلی خوب بازی کرد. یک تیم بسیار هماهنگ و منظم که با برنامه آمادگی خودش را نشان داد. اما برای ما که فوتبالی به نام فوتبال ایرانی داریم و این فوتبال نشات گرفته از غرور، تعصب و شعار «تا پای جان برای ایران می‌مانیم» است، امیدمان این است که با بازی خوب بتوانیم نتیجه لازم را دریافت کنیم. 

عطاران در پاسخ به این سوال که برای گزارشگری بازی جام جهانی چقدر آمادگی وجود دارد و آیا جلسات توجیهی برگزار می‌شود، توضیح داد: ما جلسات توجیهی نداریم. چون با ۲۴ سال سابقه کار می‌دانیم که این بازی‌ها را چگونه گزارش کنیم. باتوجه به اینکه این بازی‌ها یک مقدار حساس است، می‌دانیم که نباید با احساسات مخاطب بازی کنیم. علی رغم اینکه سعی می‌کنیم هیجان بازی را به مخاطب منتقل کنیم، هیجان کاذب هم به مخاطب نمی‌دهیم. بنابراین، واقعیت‌های زمین فوتبال را به مخاطب منتقل می‌کنیم. 

این گزارشگر با بیان اینکه اگر بخواهیم قبل از شروع بازی انتظارات را آنقدر بالا ببریم که به هر شکلی امریکا را شکست می‌دهیم، افزود: این موضوع دور از منطق است. چون امریکا تیم خوبی است و تمام ۳۲ تیمی که در جام جهانی حضور دارند، تیم‌های خوبی هستند و از مرحله مقدماتی صعود کردند. اگرچه تیم ملی فوتبال امریکا را دست کم نمی‌گیریم، ولی امیدمان این است که بتوانیم با یک فوتبال منطقی نتیجه لازم را دریافت کنیم. 

وی به مدت زمانی که یک گزارشگر صرف آمادگی برای گزارش مسابقه فوتبال و جام جهانی می‌کند اشاره کرد و گفت: من تقریباً برای هر مسابقه فوتبال بجز  مسابقات جام جهانی حدود ۳ تا ۴ ساعت وقت می‌گذارم. فرقی نمی‌کند فوتبال داخلی لیگ برتر یا فوتبال خارجی باشد. اما برای مسابقات جام جهانی از صبح در منزل هستم و تقریباً از ساعت ۸ صبح کارهایم را انجام می‌دهم. باتوجه به اینکه در رادیو هستیم و شاید نیاز به اطلاعات نسبت به تلویزیون کمتر باشد، اما سعی می‌کنم با دست پر به استودیو بروم و بتوانم اطلاعات لازم را درباره تیم‌ها داشته باشم. 

عطاران در پاسخ به این سوال از آنجایی که رادیو از تصویر محروم است و گاهی اتفاقات حاشیه‌ای زمین فوتبال، بازی را تحت‌الشعاع می‌دهد که انعکاس این حاشیه‌ها با سیاست رسانه‌ای در تعارض است، وظیفه گزارشگر چیست، گفت: ما اصل را صداقت می‌دانیم. اینکه هر چیزی که گزارشگر می‌بیند، گزارش کند. کم و زیاد هم نباشد. وقتی تیم ما خوب بازی می‌کند، قطعاً کیفیت خوب تیم ملی کشورمان را گزارش می‌کنیم. اگر بازی بدی هم کنند، راحت می‌گوییم بد بازی کردند؛ بنابراین محدودیتی نداریم که بگوییم نه! چون ایران در مقابل امریکا بازی می‌کند، حتماً بگوییم ایران خوب بازی می‌کند. چراکه صداقت در گزارشگری حرف اول را می‌زند. 

به گفته این گزارشگر، شنونده ما میدان فوتبال را نمی‌بیند، شنونده ما میدان مسابقه را نمی‌بیند. اما ما چشم‌های مخاطب در میدان مسابقه هستیم. مخاطب باید به ما اعتماد کند. اگر شنونده ما یکی دو دفعه متوجه شود که خلاف واقعیت را منتقل می‌کنیم، مطمئن باشید که اعتمادش را از ما سلب می‌کند و پیگیر گزارش، رادیو و مسابقات این چنینی نخواهد بود. 

وی درباره سهمیه اختصاص داده شده به گزارشگران رادیو در مقایسه با تلویزیون برای جام جهانی ۲۰۲۲ قطر و جام جهانی سال‌های گذشته گفت: من جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان از طرف رادیو اعزام شدم و مسابقات را از این کشور گزارش کردیم. اما برای جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه و ۲۰۲۲ قطر امکانات فراهم نشد. یعنی امکانات فنی کاملاً آماده بود. اما یکسری مسائل حاشیه‌ای سبب شد که گزارشگری اعزام نشود. قرار بود از رادیو من و از تلویزیون آقای احمدی اعزام شود که حتی بلیت مسابقات، هایا کارت قطر آماده بود، ولی آخرین لحظه سفر لغو شد و مدیران ترجیح دادند از داخل استودیو مسابقات را گزارش کنیم. 

عطاران در پاسخ به این سوال که به دلیل شرایط احتمالی جو ورزشگاه اعزام گزارشگران صداوسیما به قطر کنسل شد، تصریح کرد: بله، امکان داشت شرایط آنجا شرایط ایده‌آلی برای گزارش نباشد و مزاحمت ایجاد کنند. نمی‌دانستیم که آیا باکس‌هایی که برای گزارشگران در‌نظر گرفته شده، صدا رد و بدل می‌شود یا خیر. به همین دلیل ترجیح داده شد از داخل کشور گزارش کنیم. 

این گزارشگر ورزشی درباره تفاوت گزارشگری از داخل استودیو در مقایسه با ورزشگاه توضیح داد: قطعاً گزارش از محل مسابقه خیلی بهتر است. یعنی شما هیجان واقعی ورزشگاه را منتقل می‌کنید. هیجانی که یک تماشاگر و بازیکن دارد، هیجانی که داور دارد، جوی که داخل ورزشگاه است، هیچ‌وقت با جو داخل استودیو نیست. هرچقدر صدای محیط را داشته باشید، اما جو ورزشگاه متفاوت است و برای گزارش ایده‌آل است. چراکه گزارشگر برای گزارشگری به وجد می‌آید. اما می‌توانیم با این شرایط هم گزارش کنیم. البته بستگی به گزارشگر دارد که بتواند تمامی احساسات، اتفاقات، حواشی و ... را با هیجان واقعی به گوش مخاطب برساند. 

وی در پاسخ به تعداد سهمیه‌های گزارشگران رادیو و تلویزیون گفت: به تصمیم مدیران بستگی دارد، ولی تا الان این‌گونه بوده که یک گزارشگر فوتبال برای رادیو و یک گزارشگر فوتبال برای تلویزیون اعزام می‌شود. سهمیه‌ها یکی است و تفاوتی نمی‌گذارند. اما باتوجه به اینکه تلویزیون از لحاظ فنی شرایط بهتر و بیشتری دارد، از لحاظ میز صدا، باکس، خط ماهواره و ... باید همکارانی بیایند تا هماهنگی‌ها را انجام دهند. یا برای گزارشگران میدانی و مصاحبه‌هایی که انجام می‌شود، باید تصویربردار، گزارشگر میدانی اعزام شود؛ بنابراین تعداد گزارشگران تلویزیون باید بیشتر از رادیو باشد.

مهرزاد عطاران در پایان مصاحبه آرزوی موفقیت برای تیم ملی کشور‌مان کرد.

مصاحبه از نفیسه خلیلی