محمدمهدی اسماعیلی در «سومین نشست ملی هماندیشی فعالان سواد رسانهای کشور» در پیامی تصویری اعلام کرد: یکی از وظایف اصلی ما در مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی، توسعه سواد رسانهای است.
او افزود: در گذشته سواد رسانهای یک مزیت نسبی و موضوع محدود به یک عده افراد بود؛ اما امروز با توجه به فراگیری گسترده رسانههای اجتماعی و مجازی سواد رسانهای به یک ضرورت تبدیل شده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این که در فضای رسانهای یک نزاع و تقابل قوی و جنگ شناختی رخ داده است، اظهار داشت: در این جنگ طرفین تلاش میکنند حوزه دفاعی و آگاهی، طرف مقابل را دچار اختلال کنند. امروز در جامعه بعضا با تروریسم رسانهای مواجه هستیم. با توجه به تنوع گسترده شبکههای اجتماعی نیازمند ارتقای سواد رسانهای و مصونبخشی مخاطب هستیم.
اسماعیلی گفت: برگزاری این دو رویداد برای این است که مسیر را با قدرت ادامه دهیم. دوستان برگزارکننده تلاشهای خوبی کردند و من از حضور همه عزیزان تشکر میکنم. امیدوارم با کارهای قوی و متقنی که انجام شده بتوانیم خروجیهای خوبی را برای مخاطبان فراهم کنیم.
حامد حاجیملامیرزایی، رئیس مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی نیز در «سومین نشست ملی هماندیشی فعالان سواد رسانهای کشور» گفت: شاید پیش از این موضوع سواد رسانهای امری مستحبی بود، اما بعد از ایام کرونا همزمان با اینکه حضور در فضای مجازی رشد یافت، هم بهرهگیری از مزیتهای فضای مجازی و هم تهدیدات و مخاطرات، دامنگیر کسانی است که از فضای مجازی استفاده میکنند.
حاجیملامیرزایی افزود: سواد رسانهای میتواند در این زمینه هم دانش و هم مهارت و هم ابزارهای آن را معرفی کند تا مخاطرات فضای مجازی را به حداقل برساند.
او با اشاره به اینکه سواد رسانهای چه در بعد تولید و چه در بعد مصرف، میتواند محل اهمیت و اعتنای بیشتر باشد خاطرنشان کرد: اگر در مجموعه خبری، روابط عمومی و اصحاب نشر و تولید محتوا، دانش و مهارت سواد رسانهای نداشته باشند، نمیتوانند اخبار و محتوایی تولید کنند که بتواند اثربخش باشد و ذهنیت شناختی بر آنها ایجاد کند. در حوزه مصرف نیز آحاد مصرفکنندگان در رابطه با اخبار و محتوای فضای مجازی که منتشر میشود، از نظر بهرهبرداری نیازمند همین دانش و مهارت برای بهرهگیری بیشتر هستند.
حاجی ملامیرزایی ادامه داد: حوزه سواد رسانهای فقط یک دانش نوین نیست، بلکه یک الگو و مفهوم نظری مهمی است که در ادبیات دینی نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته است. وقتی آیات قرآن را مرور میکنیم خداوند در سوره حجرات آیه ۶ میفرماید؛ «ای مؤمنان، هر گاه فاسقی خبری برای شما آورد تحقیق کنید، مبادا از روی نادانی به قومی رنجی رسانید و سخت از کار خود پشیمان گردید.» این آیه یکی از آیاتی است که ارتباط مستقیم با حوزه سواد رسانهای دارد.
او افزود: در ادبیات فقه و اصول باب وسیعی وجود دارد که اخبار و روایت و احادیثی که به دست میرسد، با چه اعتبار و شاخصهایی میتواند ملاک حجیت باشد. در همین آیه نیز ضرورت تحقیق و بررسی، نسبت به هر گونه اخبار و محتوا میتواند مورد توجه قرارگیرد.
رییس مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی همچنین به خطبه ۱۵۳ حضرت علی علیهالسلام اشاره و بیان کرد: اگر محتوای شنیداری و دیداری را در گونهبندی اقسام سواد رسانهای، ملاک عمل قرار دهیم و در نظر بگیریم، براساس فرمایشات امام علی (ع)، انسان آگاه و بصیر کسی است که اگر محتوا شنیداری است، هر گفتاری را موقع شنیدن با تدبر و تفکر بپردازد و اگر هم نگاه میکند با بصیرت باشد و عبرتها و بخش مدیریت دانش حاصل از تجربهها را مورد توجه قرار دهد.
حاجی ملامیرزایی تصریح کرد: حضرت علی (ع) سه مرحله را در رابطه با موضوعات سواد رسانهای بیان میکند؛ بخش اول شنیداری است، بخش دوم محتوای دیداری و مقایسه آن با عبرتها و سوم صحت سنجی است که فرد را به گزارههای صحیح و تصمیمات دقیق هدایت میکند.
او گفت: غرض از این نشست حضور حداکثری گونهبندی فعالیتهای مختلفی است که در عرصه مهم سواد رسانهای شکل میگیرد تا مشارکت ذینفعان و فعالان این حوزه را داشته باشیم و فاصله حاکمیت و شأن حکمرانی را هدایت و رهبری کنیم و بتوانیم در عرصه جنگ نرم توفیقاتی را شاهد باشیم.
همچنین قرار است چهارمین همایش ملی سواد رسانهای دی ماه امسال با موضوع اخبار جعلی، توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تهران برگزار میشود.