نباید‌های مصرف تارترازین در خوراکی‌ها

هاجر ذوالفقاری کارشناس ارشد بهداشت و ایمنی مواد غذایی دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: تارترازین (E ۱۰۲) یکی از رنگ‌های مصنوعی غیرمجاز در مواد غذایی است، که ممکن است برای ایجاد رنگ در فرآورده‌های گوشتی، زعفران تقلبی، نوشیدنی‌های بدون الکل، پشمک، کیک، شیرینی، نبات، سوپ‌های آماده، مربا، سس‌های آماده، بستنی، آب نبات، آدامس، ژله، ژلاتین، مارمالاد، چیپس و پفک، نوشابه، نوشیدنی‌های انرژی زا و دسر‌های فوری مورد استفاده قرار گیرد.

او گفت: تارترازین به تنهایی برای ایجاد رنگ زرد و یا در ترکیب با سایر رنگ‌ها برای ایجاد رنگ سبز استفاده می‌شود. ارزانی، پایداری و شباهت زیاد تارترازین به زعفران و فروش تقلبی آن به جای زعفران باعث شده تا در فرآورده‌های غذایی، بیشتر از سایر رنگ‌های مصنوعی دیگر مورد استفاده قرار گیرد.

ذوالفقاری گفت: این دسته از رنگ‌ها ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺮوز اﺛﺮات نامطلوب ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺘی انسان می‌شود که در این زمینه می‌توان به کاهش فلور میکروبی روده، بروز سرطان و آلرژی اشاره کرد. طی مطالعات انجام شده، تارترازین در روده تجزیه شده و با تبدیل شدن به آمین‌های آروماتیک موجب واکنش‌های آلرژیک (آسم، اگزما، پورپورا) در بیماران دارای آسم و حساسیت به آسپرین، میگرن در بزرگسالان و بیش فعالی در کودکان با بروز رفتار‌های تکانشی و از دست دادن تمرکز می‌شود.

او گفت: به دلیل نبود آگاهی از مضرات این ماده و سودجویی برخی مراکز و نداشتن اطلاع کافی از میزان مصرف آن، رستوران‌ها، قنادی‌ها و مردم گاهی در حد زیادی از آن مصرف می‌کنند که عوارض بیشتری را به همراه دارد.

این کارشناس تغذیه در دانشگاه گفت: طبق استاندارد‌های جهانی میزان دریافت مجاز روزانه تعیین شده برای تارترازین ۵/۷-۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است، با این حال طبق دستورالعمل موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، تارترازین جزو رنگ‌های غیرمجاز اعلام شده و استفاده از آن به هر مقدار در مواد غذایی ممنوع است؛ بنابراین توصیه می‌شود:

او گفت: به دلیل دشواری تشخیص موارد تقلب در زعفران (استفاده از تارترازین به جای زعفران)، از زعفران‌هایی که دارای مجوز رسمی از اداره استاندارد و تحقیقات صنعتی و اداره نظارت بر مواد غذایی است، استفاده شود.

ذوالفقاری گفت:کودکان در طول روز به دلیل استفاده از شکلات، ژله، پاستیل، چیپس و پفک، نوشیدنی و بسیاری از محصولات رنگی دیگر بیشتر در معرض اثرات خطرناک و نامطلوب تارترازین قرار می‌گیرند. با توجه به اینکه این خوراکی‌ها فاقد ارزش تغدیه‌ای هستند، باید با تدابیر هوشمندانه میزان مصرف این خوراکی‌ها را در کودکان محدود کرد.

کارشناس دانشگاه علوم پزشکی شیراز گفت: هنگام خرید خوراکی‌های رنگی برای کودکان، با چک کردن جدول اطلاعات تغذیه‌ای و مواد تشکیل دهنده روی بسته بندی اطمینان حاصل شود که از مواد شیمیایی مجاز در ترکیب آن استفاده شده است.

او گفت: با توجه به عوارض و ایجاد آلرژی به وسیله تارترازین حتی در مقادیر بسیار کم، افراد دارای سابقه حساسیت تا حد امکان از خوردن غذا‌های حاوی رنگ خودداری کنند.

ذوالفقاری گفت: لازم نیست برای تزئین و شکل دادن به غذا‌ها به ویژه کیک تولد از رنگ‌های مصنوعی و مضر استفاده شود، شناخت و استفاده از رنگ‌های طبیعی می‌تواند سلامتی ما و کودکانمان را تضمین کند.

او گفت: هنگام خرید رنگ‌های خوراکی از فروشنده‌های لوازم قنادی به بسته بندی، تاریخ مصرف و مجوز بهداشتی محصول توجه شود و از خرید رنگ‌های خوراکی به صورت فله و فاقد پروانه بهداشتی خودداری کنیم.