خوشاب در حالی که با بیش از ۱۲ هزار هکتار باغ‌های زیرکشت پسته، رتبه دوم خراسان رضوی را با درآمدی معادل ۲۵ هزار میلیارد ریال دارد، اما دلال‌بازی و واسطه‌گری در زمان فروش محصول یکی از آفاتی است که کشاورزان هرساله در زمان برداشت با آن روبه‌رو هستند و راه‌اندازی بورس پسته، فرصتی طلایی است تا کشاورزان از سود برداشت محصولاتشان عادلانه بهره‌مند شوند.
عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا، زمینه مناسبی برای کاهش هزینه‌های دولت در خرید تضمینی، پرداخت مطالبات کشاورزان، تعیین مناسب قیمت‌ها و کاهش نقش دلالی است.
سیاست خرید تضمینی برخی از محصولات کشاورزی در روند اجرای خود با مشکلاتی مانند تحمیل بار مالی اضافی به دولت نظیر حمل و نقل، خرید و انبارداری و عدم بهبود کیفی محصولات و تاخیر در پرداخت مطالبات کشاورزان مواجه است که مجلس شورای اسلامی به منظور رفع این نواقص در سال ۱۳۸۹ ذیل ماده ۳۳ قانون افزایش بهره‌وری بخش کشاورزی، سیاست قیمت تضمینی را به تصویب رساند.
طبق آیین‌نامه اجرایی بند ۳۳، هیئت وزیران قیمت تضمینی محصولات کشاورزی را که بر مبنای هزینه تمام شده قیمت محصول است، تعیین می‌کنند و کشاورز می‌تواند اقدام به عرضه محصول در بورس کالا کند. پس از معامله محصول در بورس کالا و در صورت پایین‌بودن قیمت معامله نسبت به قیمت تضمینی اعلام شده، دولت موظف است مابه‌التفاوت دو قیمت را به کشاورزان پرداخت کند.
رتبه دوم کاشت پسته
ابراهیم رودسرابی مدیر جهاد کشاورزی خوشاب با اشاره به برگزاری دومین جشنواره پسته در این شهرستان از ۲۶ تا ۲۹ مهرماه امسال در این شهرستان گفت: شهرستان خوشاب یکی از قطب‌های تولید پسته خراسان رضوی است و نیازمند توجه بیشتر مسئولان و سرمایه گذاری بیشتر در زمینه پسته است.
او با بیان این‌که پسته شهرستان خوشاب هم‌اکنون به کشور‌های اروپایی و آسیایی نظیر آلمان، سنگاپور و مالزی صادر می‌شود، افزود: پیش بینی شده است امسال گردش مالی و فروش پسته خوشاب در این شهرستان حدود ۲۵ هزار میلیارد ریال باشد.
مدیر جهاد کشاورزی خوشاب با تاکید بر سرمایه گذاری بخش خصوصی در این شهرستان و بالابودن ظرفیت سرمایه گذاری در بخش‌های مختلف کشاورزی مانند تخمه آجیلی، انگور و پسته ادامه داد: یکی از اقدامات انجام شده در شهرستان پیگیری درخواست سرمایه گذاران برای تشکیل و راه اندازی بورس پسته خوشاب است.
ضمانت‌های سنگین بانکی
رودسرابی با اشاره به برخی از مشکلات راه اندازی بورس پسته خوشاب در پیگیری‌های انجام شده بیان کرد: درخواست ضمانت‌های سنگین بانکی و غیربانکی برای راه اندازی بورس پسته خوشاب از مشکلات بر سر راه سرمایه گذاران بخش خصوصی در این شهرستان است.
او تصریح کرد: بخشی از این ضمانت‌ها نیز به صورت نقدی درخواست شده که در بانک باید قرار بگیرد که اکنون سرمایه گذاران بخش خصوصی را با مشکلاتی در این زمینه روبه‌رو کرده است.
مدیر جهاد کشاورزی خوشاب تاکید کرد: درباره مزایای تشکیل بورس پسته خوشاب گفت: شفاف سازی قیمت‌ها یکی از مزیت‌های اصلی بورس پسته است و در تمام کشور و جهان، قیمت آن یکنواخت اعلام می‌شود و این قیمت به نفع تولیدکننده است.
رودسرابی اظهار کرد: برندسازی و نمادسازی و معرفی پسته خوشاب که اکنون بسیاری از مردم از آن اطلاعی ندارند از مزیت‌های دیگر راه اندازی بورس پسته خوشاب است.
او با بیان این‌که ۱۷ پایانه پسته پاک‌کنی در این شهرستان در حال فعالیت است و جای گسترش بیشتری دارد، افزود: با توجه به تولید پیش بینی شده و سطح زیرکشت بیش از ۱۲ هزار هکتاری پسته در شهرستان در سال‌های گذشته گاهی کشاورزان در پایانه‌های فراوری پسته با مشکلاتی روبه‌رو بودند که با افزایش آن‌ها این مشکلات، امسال حل شده است و تا گسترش ۴۰ پایانه فراوری پسته در شهرستان خوشاب این ظرفیت وجود دارد.
ایجاد صنایع تبدیلی
محمود شم‌آبادی فرماندار خوشاب گفت: شهرستان خوشاب در تولید پسته و صنایع تبدیلی دارای ظرفیت بالایی است و برای حل مشکلات پسته‌کاران انجمن پسته و دفتر مطالعات پسته در این شهرستان راه اندازی شده است.
او با اشاره به این‌که یکی از اقدامات در حال پیگیری راه اندازی بورس پسته در شهرستان خوشاب است، افزود: با توجه به پیش بینی تولید ۲۵ هزار تنی پسته تر، سال جاری در این شهرستان یکی از اقدامات مهم پیگیری درخواست سرمایه گذاران برای راه اندازی بورس پسته خوشاب است و در این زمینه اقدامات اولیه انجام شده است.
فرماندار خوشاب با اشاره به ظرفیت بالای سرمایه گذاری در شهرستان خوشاب در زمینه پسته و محصولات تولیدی وابسته ادامه داد: برگزاری جشنواره پسته در این شهرستان که از ۲۶ تا ۲۹ مهرماه برگزار می‌شود، فرصتی طلایی برای سرمایه گذاران بخش خصوصی است تا از این ظرفیت بتوانند استفاده کنند.
شم‌آبادی بیان کرد: یکی از راه‌های توسعه شهرستان خوشاب استفاده از ظرفیت تولیدات محصولات کشاورزی مانند پسته و ارزآوری موجود است که باعث رونق تولید و اشتغال در این شهرستان و کشور شده است.
مشکلات و موانع بر سر راه
برای بررسی بیشتر به سراغ یکی از صادرکنندگان پسته در شهرستان خوشاب می‌رویم. طاهری با اشاره به برخی از مشکلات تولید پسته و راه اندازی بورس پسته خوشاب در این شهرستان نظیر آشنانبودن برخی از کشاورزان با آخرین دستاورد‌های علمی روز در این زمینه و ناآگاهی برخی کشاورزان از علم روز در زمینه پسته گفت: امسال به دلیل تغییرات دمایی و سرما و تگرگ در کشور تولید پسته کاهش یافته است. وی با اشاره به این‌که قیمت خرید پسته را سال گذشته آمریکا ۸.۵ دلار اعلام کرده بود، ولی امسال ۷ دلار اعلام شده است در صادرات، تاجران بین المللی درصدی از محصولاتشان را معمولا در انبار‌ها ذخیره می‌کنند تا در سال‌های کاهش تولید بتوانند به مشتریان و قرارداد‌های خودشان پاسخگو باشند.
او با اظهار این‌که یکی از نیاز‌های اصلی در کشور وجود آمار دقیق از میزان تولید و ثبات قیمت هاست، افزود: برای راه اندازی بورس پسته نیازمند آمار‌های دقیق تولید هستیم و با توجه به قیمت بالای برخی از تولیدات کشاورزی در ایران گاه تاجران ایرانی همانند من در این بازار برای پاسخگویی به قرارداد‌های مشتریان کشور‌های خارجی در نوسانات قیمت پسته متضرر می‌شوند.
صادرکننده پسته ادامه داد: متضرر شدن تاجران و از دست رفتن سرمایه‌هایشان در بخش بین‌المللی و ثبات نداشتن قیمت پسته باعث از دست رفتن بازار‌های بین‌المللی ایران می‌شود.
سامان‌دهی بازار
بهروز محبی نجم آبادی نماینده مردم سربداران در مجلس شورای اسلامی در زمینه مزایا و معایب تشکیل بورس پسته خوشاب و مشکلات بر سر راهش گفت: برای تشکیل بورس پسته، مقدماتی مانند ارگانیک بودن و پرتودهی لازم برای ماندگاری پسته و افزایش کیفیت آن باید مورد توجه ویژه باشد.
او با تاکید بر بهره‌گیری از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان در این زمینه و حمایت از آن‌ها افزود: فروش پسته همانند سامان‌دهی و بازاریابی فروش زعفران که در سفر رئیس جمهور به قطر آغاز شده است، نیاز به سامان‌دهی بازار، ثبات قیمت‌ها و افزایش ظرفیت بازار فروش در کشور‌های خارجی دارد.
نماینده مردم شهرستان‌های سبزوار، خوشاب، ششتمد، داورزن، جوین و جغتای در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این‌که تشکیل بورس نیازمند پایانه‌های فراوری پسته پیشرفته برای خشک کردن پسته و از بین بردن بار میکروبی محصولات است، ادامه داد: قطعا با پیگیری کشاورزان و سرمایه گذاران در شهرستان خوشاب، دولت و مجلس نیز در این زمینه کمک خواهند کرد تا بورس پسته خوشاب تشکیل شود؛ ولی لازمه آن پیگیری از طریق مسئولان مختلف استانی و کشوری و پیگیری برای ورود سرمایه گذاران به این بخش در شهرستان خوشاب است