هر سال بهار یک ساعت از خوابمان از ما ربوده می‌شود؛ سنتی که در جنگ جهانی اول در تلاش برای صرفه جویی در مصرف زغال سنگ پا گرفت. امروز برخی از کارشناسان خواب نگران اثرات شدید این کار هستند، زیرا بر این باورند که این اختلال می‌تواند خطر حمله قلبی و سکته را افزایش داده و به افزایش تصادفات رانندگی بینجامد. در ادامه به دلایل علمی اثرگذاری تغییر ساعت بر سلامت می‌پردازیم.
سکته مغزی
در طول روز نور خورشید باعث می‌شود مغز سیگنال‌های بیداری ارسال کند و ما را فعال و هوشیار نگه دارد و در شب این سیستم باعث تولید ملاتونین می‌شود؛ هورمونی که خواب را بهبود می‌بخشد.
این ریتم شبانه روزی یا ساعت درونی بدن در متابولیسم، دمای بدن و سطح هورمون‌ها نقش اساسی دارد. بازگشت ساعت‌ها به عقب این فرآیند‌ها را خراب کرده و در نتیجه الگوی خواب ما را مختل می‌کند.
ترکیب کم خوابی و اختلال در ریتم شبانه روزی به‌طور بالقوه می‌تواند باعث سکته شود. افزایش خطر در تئوری به اثر جانبی فشار خون بالا بستگی دارد. فشار خون بالا می‌تواند باعث ایجاد لخته‌های خونی شده و جریان خون را در شریان‌های منتهی به مغز مسدود کند. این موضوع باعث می‌شود سلول‌های مغز شروع به مردن کنند و نشانه‌های سکته مغزی نظیر اختلال گفتار و ضعف در یک طرف بدن ایجاد شود.
بین ساعت ۶ صبح تا ۱۲ ظهر احتمال سکته ۵۰ درصد بیشتر است و اگر مجبور باشید از این هم زودتر بیدار شوید، استرس بیشتری به این سیستم وارد می‌شود. همچنین نتایج مطالعات نشان می‌دهد این خطر برای افراد بالای ۶۵ سال بیشتر است.
حمله قلبی
دکتر جان اونیل از متخصصان برجسته در زمینه ریتم‌های شبانه روزی طی دهه‌ها بررسی به این نتیجه رسیده است که استرس ناشی از تغییر ساعت ممکن است خطر حمله قلبی را افزایش دهد. اما در عین حال اصرار دارد که تغییر ساعت تنها در مقیاسی جزئی بر سلامت اثر می‌گذارد؛ درست مثل جت لگ.
اگر ریتم شبانه روزی به‌طور مزمن، به عنوان مثال در کار‌های شیفتی، مختل شود، می‌دانیم که در درازمدت برای سلامت بدن بسیار بد است. خطر مرگ ناشی از این موضوع بسیار نادر است، اما می‌توان گفت خطر انجام کار شیفتی معادل کشیدن سیگار است.
در مطالعه‌ای در آمریکا مشخص شد بعد از جلو رفتن ساعت تعداد سکته‌های قلبی ۲۴ درصد افزایش داشت و با عقب کشیدن ساعت‌ها این رقم کاهش یافت. در اینجا هم مثل مورد قبلی، دلیل افزایش حمله قلبی، فشار خون بالاست.
افسردگی
تغییر ساعت و بر هم خوردن الگوی خواب علاوه بر سلامت جسم بر سلامت روان نیز تاثیرگذار است. افراد مستعد ابتلا به افسردگی، در اثر کم‌خوابی بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
اگر کمتر بخوابید، مغز خسته شما تمایل دارد تجربیات منفی را به خاطر سپرده و تجربیات مثبت را فراموش کند. در واقع جهان بینی شما با کمبود خواب تحریف می‌شود و به‌طور کل ممکن است دیدگاه‌تان نسبت به جهان منفی‌تر شود.
آلزایمر
برخی از کارشناسان معتقدند علایم آلزایمر با جلو و عقب رفتن ساعت بدتر می‌شود. پروفسور فاستر می‌گوید کارکنان کلینیک مربوط به بیماران آلزایمری متوجه شده‌اند که علائم «غروب آفتاب» که به حالت سردرگمی، اضطراب، پرخاشگری یا سرگردانی بیماران مبتلا به آلزایمر در عصر و اوایل شب اشاره دارد، با تغییر ساعت بدتر می‌شود.
دلیل پدیده غروب آفتاب هنوز کاملا مشخص نیست، اما انجمن آلزایمر می‌گوید ممکن است ناشی از خستگی، گرسنگی، درد، کمبود نور خورشید در طول روز و اختلال در ساعت بدن فرد در اثر آسیب به مغز در طول زمان باشد.
اختلال عاطفی فصلی
با عقب کشیدن ساعت و ورود به ماه‌های سردتر، شاهد شب‌های تاریک‌تری خواهیم بود. ساعات کمتر روز در نیمکره شمالی می‌تواند منجر به افسردگی فصلی یا اختلال SAD شود که علایمی مشابه افسردگی شامل خلق و خوی بد و مشکل در تمرکز دارد.
تصور می‌شود یکی از دلایل اختلال عاطفی فصلی، به هم ریختن ساعت داخلی بدن باشد، زیرا بدن از نور خورشید برای زمان‌بندی عملکرد‌های مهم استفاده می‌کند بنابراین سطوح پایین‌تر نور در طول زمستان ممکن است این امر را مختل کرده و منجر به علایم افسردگی فصلی شود.
تصادفات اتومبیل
یک ساعت بیشتر ماندن در رختخواب پس از عقب کشیدن ساعت با افزایش تصادفات رانندگی مرتبط است، زیرا رانندگان خود را با عصر‌های تاریک‌تر وفق می‌دهند. یک شرکت بیمه با بررسی هزاران تصادف طی دو سال متوجه شد قبل از تغییر ساعت پاییز، یک‌چهارم تصادفات رانندگی بین ساعت‌های ۴ تا ۷ بعدازظهر رخ داده است. این میزان پس از تغییر ساعت به یک‌سوم تمام تصادفات یک ماه افزایش یافت و باعث شد آن‌ها تغییر ساعت را مقصر بدانند.
بیشتر بخوانید
منبع : روزیاتو