۹۸ درصد زرشک بی دانه جهان در خراسان جنوبی تولید می‌شود که شهرستان زیرکوه دومین قطب تولید زرشک در استان است و ۳ هزار بهره بردار زرشک به تولید آن مشغولند.
مهر و آبان زمان برداشت زرشک است؛ یاقوت سرخی که برای فروش نیاز به خشک شدن دارد و خشک کردن از دو طریق خرمن یا بارگاه انجام می‌شود.
بهره برداران زرشک در شهرستان زیرکوه امکان نگهداری محصول و خشک کردن آن را در بارگاه‌ها ندارند و به ناچار برای از بین نرفتن، محصول خود را با قیمت پایین در زمان برداشت به دلالان می‌فروشند.
قسمت تلخ‌تر ماجرا این است که همیشه در اواخر سال، قیمت افزایش می‌یابد و در نبود بارگاه‌های بهداشتی، دیگر کشاورز سودی از محصول ندارد.
ایجاد ۲۲۵ واحد بارگاه زرشک در زیرکوه
هم اکنون کشاورزان ۳ هکتار بارگاه زرشک سنتی و خود مدیریتی در شهرستان زیرکوه دارند که برای توسعه این بارگاه‌ها ۱۲ هکتار برای ایجاد مجتمع بارگاه بهداشتی زرشک در روستای افین دیده شده است.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان زیرکوه می‌گوید: در این مجتمع ساخت ۲۲۵ واحد پیش بینی شده است که تا پایان هفته ۱۴۰ واحد به بهره برداران تحویل و اجرایی می‌شود.
به گفته امیری برای این بارگاه‌های زرشک، تسهیلاتی نیز برای بهره برداران در نظر گرفته شده است که از اواخر آبان ماه اجرایی می‌شود.
بیشتر بخوانید
او اعلام کرد: برای کمک به بهره برداران، احیای قنوات را هم در دستور کار داریم تا مشکل آب نیز برطرف شود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان زیرکوه تأکید می‌کند: توسعه بارگاه‌ها در به کیفیت رسیدن و خشک شدن زرشک به شکل پفکی کمک می‌کند و محصول مرغوب به دست مصرف کننده می‌رسد؛ همچنین دیگر نیاز نیست کشاورز به صورت فوری محصول خود را با هر قیمتی به دلالان بفروشد.
مهاجرت معکوس، نتیجه توجه به حوزه زرشک
مسئولان می‌گویند با بارگاه‌های بهداشتی، کشاورز می‌تواند در تمام طول سال فروش داشته باشد و خود او مدیریت کننده این جریان باشد که در این صورت عرضه و تقاضا در طول سال به درستی انجام می‌شود و کشاورز بهره کافی را از محصول خود می‌برد.
امیری مدیر جهاد کشاورزی شهرستان زیرکوه تأکید می‌کند: با توسعه بارگاه‌ها شاهد حذف دلالان نیز خواهیم بود و از آنجایی که اقتصاد برخی مناطق زیرکوه به زرشک وابسته است؛ با افزایش حتی ۱۰ درصدی قیمت آن، مهاجرت معکوس از شهر‌های بزرگ را خواهیم داشت.
او بیان می‌کند: تثبیت قیمت زرشک و مدیریت عرضه و تقاضا در طول سال، سود دوچندانی را برای بهره برداران به همراه دارد که با ایجاد بارگاه‌های زرشک امکان پذیر است.
جشنواره ملی زرشک ۲۱ تا ۲۷ مهر در پنج شهرستان قاینات، زیرکوه، درمیان، بیرجند و سربیشه برگزار می‌شود.
کشاورزان امیدوارند برگزاری این جشنواره فرصتی برای معرفی یاقوت سرخ و افزایش تقاضا برای فروش آن باشد.
خام فروشی زرشک و صادرات آن با نشان تجاری دیگر کشور‌ها یکی از معضلات این محصول مزیت دار خراسان جنوبی است که ضرورنت دارد برای فرآوری زرشک به توسعه صنایع تبدیلی و حمایت از آن‌ها بیشتر توجه شود.