در میز اقتصاد امروز آقایان سید مهدی پاکذات رئیس مرکز پژوهش‌ها و توسعه آینده نگری سازمان برنامه و بودجه، علی آقا محمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و سید شمس الدین حسینی رئیس کمیسیون ویژه جهش تولید به بررسی محور‌های اقتصادی برنامه هفتم پرداختند و به سوالات زیر پاسخ دادند.
سیاست‌های برنامه هفتم چیست؟
آقای سیدمهدی پاکذات رئیس مرکز پژوهش‌ها و توسعه آینده نگری سازمان برنامه و بودجه: سیاست‌های کلی برنامه ابلاغ شد و امیدواریم بتوانیم در دولت سیاست خوبی را تدوین کنیم.
مسئله تورم و بحران آب به خوبی در سند پرداخته شده است، همچنین یکی از موتور‌ها کسری بودجه دولت و دیگری در حوزه غذایی است که تحول صنعت غذا در سیاست‌ها تهیه شده است.
در برنامه هفتم رشد اقتصادی ۸ درصد طی ۵ سال برنامه ریزی شده راهکار دست یابی به این موضوع چیست؟
آقای پاکذات: با وجود تورم بالا، اقتصاددانان برای مهار تورم سیاست‌های انقباضی پیشنهاد دادند، هر چند خیلی از کارشناسان اذعان می‌کنند که امکان مهار تورم وجود ندارد، اما ظرفیت‌هایی در کشور وجود دارد که براساس آن امکان تحقق رشد وجود دارد.
برای تحقق سریع‌تر رشد اقتصادی ۸ درصد، بیش از آنکه تمرکز بر رشد صنعتی باشد، باید ظرفیت‌های بالقوه گردشگری، صنایع دستی و ترانزیت را به بالفعل تبدیل کرد چرا که تمامی این مسائل می‌تواند منجر به رشد اقتصادی شود. البته نباید از توسعه صنعتی کالا غفلت کرد.
برای دستیابی به رشد اقتصادی ۸ درصد باید رکود حل شود؟
آقای علی محمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام: در اهداف کلی برنامه هفتم مقام معظم رهبری نرخ رشد اقتصادی بالای ۸ درصد را تعیین کردند که این امر مبتنی بر عوامل تولید و استفاده از سرمایه گذاری‌های موجود است، در بند ۲ لازمه کار آوردند و شرط لازم است که این اتفاق بیفتد، اما کافی نیست.
تفاوت برنامه ششم و هفتم چیست؟
آقای علی محمدی: تفاوت برنامه ششم و هفتم توسعه این است که اهداف مدون‌تر و برنامه‌ها را محدودتر کرده است تا از هدف اصلی دور نشویم.
دولت‌ها به خاطر اینکه کارشان زودگذر وکوتاه مدت است، سعی می‌کنند رضایت مندی مردم را جلب کنند، درحالیکه رضایت بلندمدت مردم مهم است.
لازمه تک رقمی شدن نرخ تورم چیست؟
آقای شمس الدین حسینی رئیس کمیسیون ویژه جهش تولید: در مجموع سیاست گذاری برنامه هفتم نسبت به برنامه‌های قبل قدری شفاف‌تر است، براین نکته باید توجه داشت که واردات پیشرفته با رشد مطرح شده است، اگر بخواهیم رشد با ثبات داشته باشیم، ناگریز بر کنترل تورم هستیم، برای اینکه بدانیم چگونه می‌توان تورم را مهار کرد، باید دید که تورم چگونه ایجاد می‌شود.
طی سال‌های متمادی رشد نقدینگی به مراتب بیش از رشد اقتصادی بوده است، تا مادامی که نتوانیم شکاف این ۲ را اصلاح کنیم، تورم ادامه خواهد داشت.
برنامه هفتم سیاست کلی رشد اقتصادی ۸ درصد را مطرح کرده که علی القاعده نقدینگی باید متناسب با این مدیریت شود، تجربه دنیا نشان می‌دهد که تورم صفر هدف خوبی نیست و دستیابی به تورم تک رقمی مثبت ۸ درصد ملاحظاتی دارد، همان طور که در سیاست کلی آمده است و تجربه اقتصاد ایران نشان می‌دهد، طی سال‌های متمادی نتوانستیم کسری بودجه ساختار حل کنیم، گاهی اوقات از طریق قدهی بانک‌ها به بانک مرکزی و بدهی دولت به بانک مرکزی این امر جبران شده است، درحالیکه ساختار بودجه باید اصلاح شود.
در یکی از احکام بخش اقتصادی تسریع شده که طرح های عمرانی نیمه تمام از طریق مشارکت عمومی و خصوصی مطرح شده است، باید توجه داشته باشیم که این رویکردهای مهم در لابه لای بندها گم‌نشود.
عدد نقدینگی مناسب در پایان برنامه پنج ساله چقدر است؟
آقای شمس الدین حسینی: اگر رشد اقتصادی تا پایان برنامه به ۸ درصد برسد، رشد نقدینگی کمتر از ۲۰ درصد است، درحالیکه هم اکنون این رقم بالای ۴۰ درصد است.
برای بدست آوردن رشد ۸ درصدی اقتصاد چه اقدامی باید کرد؟
آقای پاکذات: سازمان برنامه و بودجه از مهر سال گذشته کار مطالعاتی برنامه هفتم و روش های برنامه ریزی کشورهای پیشرفته و مطالعاتی را انجام داده، همچنین کارهای مقدماتی بودجه از یک ماه گذشته آغاز شده است. بودجه سال آینده بر مبنای سیاست های برنامه هفتم باید نوشته شود و تا آذر تقدیم مجلس می شود همچنین برنامه هفتم تا پایان سال طول می کشد.
آقا محمدی: برنامه چشم انداز ۱۴۰۴ است، یک سری از اهداف منابع مربوط به توسعه انسانی است. مهم ترین بهره وری ها مربوط به نیروی انسانی و بعد سرمایه است، در حقیقت توجه به نیروی انسانی نیاز به سرمایه گذاری دارد، بدین‌منظور ۱۱۰۰ میلیارد دلار برحسب دلار ۲۵ تا ۳۰ هزارتومان اعتبار نیاز است که به رشد ۸ درصد برسیم.از این میزان ۲۰۰ میلیارد دلار خارجی برای خرید ماشین آلات نیاز است، مابقی باید تامین مالی در داخل به گونه ای انجام شود که به سمت سرمایه گذاری رود.
سامانه مودیان و کارهای جدید در حوزه مالیات منطبق با برنامه هفتم است؟
آقای حسینی: ملاحظاتی که در سیاست های کلی پیش بینی شده بهتر از دوره های قبل تدوین شده است، اما باید آسیب شناسی داشته باشیم که چرا در گذشته توفیق حاصل نشده است. از سیاست کلی اصل ۴۴ قانون اساسی فاصله گرفتیم، درحالیکه باید اجازه دهیم که مردم کشور را اداره کنند، در غیراین صورت نتیجه ای جز افزایش پایه پولی نخواهد داشت.
اگر بدنبال آن هستیم که نظام تامین مالی غیرتورمی باشد، باید پایه های جدید مالی را گسترش دهیم و از بهره وری های موجود مالیاتی استفاده بیشتری داشته باشیم.