آقای سید مهدی پاکذات رئیس مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری سازمان برنامه و بودجه، در رابطه با تدوین طرح برنامه هفتم توسعه، در گفت‌و‌گو با باشگاه خبرنگاران جوان به سوالات زیر پاسخ داد.

سوال: تدوین طرح برنامه هفتم توسعه در کدام مرحله قرار دارد؟

آقای پاکذات: برنامه هفتم مانند برنامه‌های توسعه گذشته چند مرحله دارد که نهادهای مختلفی درگیر آن هستند؛ ایده اولیه و سیاست‌های کلی از طرف دفتر مقام معظم رهبری به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال و براساس آن، سیاست‌های برنامه‌های توسعه تدوین و به سازمان برنامه و بودجه کشور ابلاغ خواهد شد. پس از آغاز فرآیند تدوین در این سازمان، برنامه به هیئت دولت ارسال خواهد شد و سپس در اختیار نمایندگان مجلس قرار می‌گیرد.

هنوز سیاست‌های کلی برنامه هفتم توسعه از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام به دولت ابلاغ نشده؛ اما سازمان برنامه و بودجه از اواخر مهر پارسال، ماموریت تدوین مطالعات پشتیبان این برنامه را به مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده نگری سپرده و از اوایل آبان پارسال نیز، بررسی‌ها آغاز شد که کار مطالعات همچنان بعد از ۷ ماه ادامه دارد.  

اردیبهشت امسال، به دلیل الزام تدوین اصل برنامه‌های توسعه در سازمان برنامه و بودجه، شورای هماهنگی و تلفیق برنامه هفتم توسعه کشور تشکیل شد؛ اکنون جلسات این شورا آغاز و پیش نویسی که تهیه شده بود، مبنای کار قرار گرفته است، اما همچنان به سیاست‌های کلی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیازمند هستیم.

سوال: تفاوت سند تحول دولت با برنامه هفتم توسعه چیست و تکلیف احکامی که در برنامه ششم اجرایی نشده، چه می‌شود؟

آقای پاکذات: دلیل تمدید برنامه برنامه ششم توسعه، اجرایی نشدن برخی از احکام آن نبود؛ بلکه تحولات در دولت بود که در پی این تغییرات، تشخیص سیاست‌ها برای تدوین برنامه هفتم ابلاغ نشد. برنامه ششم توسعه امکان پیگیری ندارد، زیرا متناسب با برنامه‌های کلی نگارش نشده و پیش فرض اساسی تدوین آن، رفع تحریم‌ها در اثر برجام بود که به محض خروج ایالات متحده از این پیمان و بازگشت تحریم‌ها، اهداف این برنامه با شکست مواجه شد.

در برنامه هفتم توسعه، طرح‌های مختلفی نسبت به تغییرات احتمالی در نظر گرفته شده است که در صورت لزوم، بتوان کشور را نسبت به آن تغییرات اداره کرد. کارگروه اجرای سند تحول دولت مردمی، ۳۷ مسئله اصلی کشور و چالش‌های پیش رو را شناسایی کرد و متناسب با آن‌ها، به دولت راهکار پیشنهاد داد. همچین این سند را که با مشارکت تعداد زیادی از نخبگان تدوین شده، نمی‌توان رها کرد و به سمت برنامه‌های توسعه‌ای مجزا رفت.

به سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد دادیم که سند تحول دولت مردمی به عنوان یکی از مهم‌ترین ورودی‌های برنامه هفتم توسعه قرار گیرد و به زبان تخصصی سازمان برنامه و بودجه ترجمه شود؛ به همین دلیل، برنامه هفتم توسعه، با قرابت زیادی نسبت به سند تحول دولت، تدوین خواهد شد.

سوال: اجرایی کردن سند تحول دولت و برنامه هفتم توسعه موازی کار به حساب نمی‌آید؟

آقای پاکذات: دولت فعلی برای اینکه شعارهای خود را تحقق بخشد، چاره‌ای جز تنظیم یک برنامه درست برای حل مشکلات نداشت، اما مانند گذشته برنامه‌های توسعه‌ای را برگرفته از همان سیاست‌های کلی که حداکثر شباهت را به سند تحول هم خواهد داشت، تدوین خواهد کرد و همان برنامه توسعه مبنای عمل قرار می‌گیرد و دوگانه و موازی کاری در این زمینه وجود ندارد.

چهارم خرداد، رهبر انقلاب درباره تدوین برنامه هفتم توسعه گفتند: در این برنامه‌های پنج‌ساله، نباید به کلی‌گویی اکتفا شود؛ بلکه دولت و مجلس باید با نگارش مسئله‌محور برنامه، راه را برای دست‌اندرکاران کشور روشن کنند.