طرح نهضت ملی مسکن به عنوان یکی از مهمترین برنامه‌های دولت به شمار می‌رود که در این طرح دولت راهکارهایی را برای بهبود و رونق بازار مسکن و جبران عقب ماندگی ها در دستور کار خود قرار داده است.
یکی از برنامه‌هایی که اخیرا دولت برای اجرای آن برنامه ریزی کرده اختصاص زمین و همچنین ساخت مسکن به شکل ویلایی است که در این خصوص در شهر‌های مختلف اجرای این طرح کلید خورده است و هم اکنون شهر یزد به عنوان سکاندار اجرای توسعه افقی شهرها به شمار می‌رود و بخش عمده‌ای از اجرای پروژه‌های نهضت ملی مسکن به جای آنکه به شکل واحدهای متراکم باشد، به شکل افقی ساخته می شود.
یکی دیگر از شهر‌هایی که هم اکنون در قالب طرح توسعه افقی شهرها در دستور کار قرار گرفته، قم است. الحاق زمین به فضای شهری در کشور به منظور افزایش عرضه زمین در طرح نهضت ملی مسکن یکی از مهمترین محور‌های فعالیت وزارت راه و شهرسازی در این بخش به حساب می‌آید.
بر این مبنا اخیراً پس از کش و قوس بسیار در قم با باز شدن خط حریم شهری در این شهر، یک قطعه زمین ۵۶۰ هکتاری با مجوز معاونت معماری و شهرسازی برای ساخت مسکن در نظر گرفته شده است.
بر این اساس مطابق آخرین جزئیات رسیده از صورت‌جلسه کمیته فنی طرح نهضت ملی مسکن که در تاریخ ۵ شهریور در محل دفتر معاون شهرسازی و معماری برگزار شد، مقرر شده است که ۷ درصد از واحدهای مسکونی ساخته شده در قالب ساخت یک میلیون مسکن در شهر قم حداکثر ۵۵ متر متراژ داشته باشند.
رئیس جمهور در آخرین بازدید خود از وزارت راه وشهرسازی دستور داده بود که دستگاه‌ها اراضی خود را به پروژه‌های نهضت ملی مسکن را اختصاص دهند و از سوی دیگر هم باید تسهیلات توسط بانک‌ها برای تسریع در روند اجرای پروژه‌ها اختصاص یابد که در این زمینه هم متاسفانه بانک‌ها همکاری لازم را ندارند.
در همین رابطه هم چندی پیش رستم قاسمی وزیر راه وشهرسازی گفت: یک عقب‌ماندگی جدی در بخش ساخت مسکن در کشور داریم که بخش عمده آن مرتبط با پاسخگویی به نیاز‌های جدید است و بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون مسکن کم داریم.
او گفت: از مهرماه به بعد، تحویل مسکن به متقاضیان ادامه پیدا خواهد کرد، من اعلام می‌کنم، در شهر‌هایی که زمین وجود دارد، زمین رایگان می‌دهیم تا افراد در مدت زمان معین خانه بسازند.
از مهمترین طرح‌هایی که هم اکنون در دستور کار قرار گرفته ساخت مسکن به شکل یک طبقه و دو طبقه است و به گفته بسیاری از کارشناسان اجرای این طرح باعث میشود که هم هزینه‌های ساخت مسکن کم شود و هم سرعت اجرای طرح‌ها در این حوزه افزایش یابد. در این زمینه هم وزیر راه وشهرسازی اعلام کرده که برنامه دولت برای ساخت مسکن یک طبقه و دو طبقه است و هم اکنون ۲۰۰ هزار واحد مسکونی روستایی در مرحله نهایی شدن قرار گرفته و برنامه داریم تا پایان دولت ۸۰۰ هزار مسکن روستایی را تکمیل کنیم.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه ۳۰۰ هزار مسکن خودمالکی در دستور کار است، گفت: هدف ما در کشور افزایش عرضه مسکن است که به صورت شبانه روزی پیگیری میشود.
او افزود: مشکل ما مسئله زمین نیست و ما زمین را برای ۲ سال آتی فراهم کردیم، رئیس‌جمهور دغدغه ساخت مسکن دارد و شبانه‌روزی این مسئله را پیگیری می‌کند و دستور داده همه دستگاه‌ها تا پایان شهریور زمین لازم را تامین کنند.
قاسمی با اشاره به تفاهم وزارت راه و سازمان ثبت اسناد گفت: اگر دستگاه‌ها زمین برای نهضت ملی مسکن ندهند، سند زمین به صورت یک طرفه برای وزارت راه وشهرسازی تامین شده است. زمین‌هایی که از سمت دولت برای نهضت ملی مسکن در نظر گرفته شده، ۴ درصد کل زمین‌ها است.
قاسمی تاکید کرد: ما از بانک‌ها به غیر از بانک مسکن در نهضت ملی مسکن راضی نیستیم و بسته تسهیلاتی ما اجرای مو به موی قانون جهش تولید و تامین مسکن است.
در همین رابطه حسین عبداللهی کارشناس مسکن گفت: بهتر است توسعه افقی شهرها را در راستای احیای بافت فرسوده در دستور کار قرار دهیم و نباید این دو در تقابل با همدیگر در نظر گرفته شوند. توسعه عمودی و بلندمرتبه سازی در فرآیند بازآفرینی بافت فرسوده موجب میشود دوباره تراکم بالا و ریزدانگی و مشکل معابر در این مناطق پا برجا بماند.
این کارشناس مسکن بیان کرد: باید از ساخت واحدهای مسکونی کوچک مقیاس که موجب بالارفتن تراکم در این بافت‌ها میشود نیز جلوگیری شود.
او گفت: برای توسعه ساخت مسکن به زمین نیاز داریم، در تهران زمین کافی برای خدمات عمومی وجود ندارد. باید کمربند تهران را با توجه به طرح تفصیلی گسترش دهیم و با مشوق تهاتر زمین جدید با مسکن موجود ،مردم را به اماکن جدید انتقال دهیم و جمعیت را در سطح تهران پخش کنیم.
همچنین عبدالله اوتادی عضو اتحادیه مشاوران املاک کشور گفت: در داخل شهر تهران اراضی به میزان کافی وجود دارد بنابراین نیازی به ساخت واحدهای بلند مرتبه که خود زمینه ساز ناهمگون شدن واحدهای مسکونی در داخل شهرها می شود نداریم.
هم اکنون ساخت واحدهای ویلایی در کشور رونق گرفته به طوری که ایوانکی به عنوان پرچمدار ساخت واحدهای ویلایی در کلان شهر تهران به شمار می رود و پیشرفت فیزیکی واحدهای این شهر به مرحله فنداسیون و اسکلت رسیده است.
طرح توسعه افقی شهرها یکی از مهمترین راهکار‌ها برای اجرا و تسریع در روند ساخت پروژه‌های نهضت ملی مسکن است که در این بخش دستگاه‌ها هم باید همکاری لازم را برای اجرای هرچه سریعتر این پروژه هادر دستور کار خود قرار دهند.