نگاهی به شخصیت‌های سفید و سیاه واقعه کربلا

سید محمود سامانی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر دینی، درمورد شخصیت های متفاوت واقعه بزرگ کربلا گفت: نازم آن آموزگاری را که در یک نصف روز/ دانش آموزان عالم را چنین دانا کند/ ابتدا قانون آزادی نویسد در جهان/ بعد ا زآن با خون هفتادو دو تن امضا کند
با توجه به این که در واقعه عظیم کربلا، شخصیت‌های مختلف و متعدد و شاخصی در هر دو جبهه حق و باطل به ایفای نقش پرداخته اند. نخست به نظرم رسید که سخن یکی از شخصیت‌های معاصر را یادآوری کنم که فرمودند: در حادثه کربلا با سه نمونه شخصیت روبرو می‌شویم. اول امام حسین (ع) که حاضر نیستند تسلیم حرف زور شوند و تا آخر می‌ایستند و خودشان و فرزندانشان به شهادت می‌رسند و تاوان انتخاب صحیح خود که آزادگی و جوانمردی است را می‌دهند و به چیزی که نمی‌خواهند تن نمی‌دهند و از آب می‌گذرند، ولی از آبرو نمی‌گذرند.

این پژوهشگر دینی، با اشاره به شخصیت یزید در واقعه کربلا می گوید: یزید، شخصیت دیگر کربلاست که مخالفان خود را تحمل نمی‌کند، سرِ نوه پیامبر (ص) را از تن جدا می‌کند، بی آبرویی را به جان می‌خَرد و ظلم می‌کند و به زعم خودش بر این باور است که پرچم حق را کنار می‌زند در حالی که او هرگز نتوانسته است پرچم حق سیدالشهدا(ع) را کنار بزند.

سامانی گفت: عمر بن سعد از دیگر شخصیت‌های واقعه کربلاست که به روایت تاریخ تا روز هشتم محرم الحرام در تردید بوده است و به اصطلاح، هم خدا و هم خرما را می‌خواهد و در حقیقت، هم دنیا و هم آخرت را می‌خواهد؛ به طوری که هم می‌خواهد امام حسین (ع) و هم یزید را راضی کند و هم عمارت ری و هم احترام مردم را می‌خواهد و درواقع، نه حاضر است از قدرت و نه از خوشنامی بگذرد. اما سرانجام، عمرسعد فردی است که به هیچ کدام از مواردی که می‌خواهد دست پیدا نمی‌کند. یعنی نه سهمی از قدرت و نه از خوشنامی می‌برد و واقعیت این است که درون اغلب ما، یک عمر سعد وجود دارد و به همین دلیل، از عمر سعد شدن باید ترسید.

به گفته این مدرس دانشگاه، عمر سعد فردی بوده که رفتار متضادی داشته و این بروز رفتاری همانند بسیاری از مردم کوفه بوده است که هم می‌خواستند در رکاب امیر مومنان (ع) باشند و هم با توجه به عدالت خواهی حضرت نمی‌خواستند امام علی (ع) بر دشمنان خود پیروز شوند.در حقیقت، آن‌ها هم دنیا را طلب می‌کردند و هم قصدشان آبروداری بوده است. از اینرو، بر اساس پیش بینی امام علی (ع)، مردم کوفه به دلیل یاری نکردن حق، تحقیر شدند و تاوان سختی را در دوران بنی امیه دادند.