آئین سنتی نخل گردانی آیینی کهن و چندین ساله است و این مراسم هرساله در روز عاشورای حسینی در شهر‌ها و روستا‌های مختلف استان مرکزی برگزار می‌شود که شهر‌های تفرش، خمین و نراق از شهر‌های شاخصی هستند که مراسم نخل گردانی را با قدمتی تاریخی اجرا می‌کنند.
نخل نمادی از تابوت وحجله است که عزاداران از چوب می‌سازند و با انواع شال‌های ابریشمین رنگارنگ و پارچه‌های قیمتی و آئینه و چراغ تزئین می‌کنند و برای هر نخل به نام یک حضرت نامگذاری می‌شود برخی نخل را نخل به نام امام حسین (ع) و برخی نخل را به نام حضرت زینب (ع) می‌نامند.
آیین عزاداری و نخل گردانی در شهر نراق از توابع شهرستان دلیجان برگزار شد و مردم عزادار نراق با اجرای مناسک آیینی نخل گردانی، ارادت قلبی خود به اهل بیت را به تصویر کشیدند.
خانواده‌های اصیل و مذهبی در نراق، هر کدام پایه‌هایی از این نخل‌ها را از پدران خود به ارث برده‌اند و نسل به نسل به اولاد ذکور و ارشد خانواده می‌سپارند به طوریکه پایه‌ها به افراد یا طایفه خاصی تعلق دارد و مرسوم است به رسم ادب پایه نخل به افراد صلاحیت دار و محب اهل بیت (ع) واگذار می‌شود.
نخل گردانی یکی از مراسم سنتی شهر نراق است که هرساله در روز‌های روز عاشورا، ۲۸ صفر، ۲۱ رمضان و سالروز شهادت حضرت زهرا (س) انجام می‌گیرد.
نراق دارای دو نخل بزرگ و کوچک است که در روز مراسم جوانان با حضور در کنار نخل‌های شهر با پوشش پارچه‌های مختلف لباس عزا را برتن نخل‌ها می‌پوشانند و با ذکر یا علی یا زهرا، نخل را از محل و جایگاه خود حرکت داده و آن را در میدان اصلی شهر می‌آورند
این مراسم از دیرباز برای مردم نراق از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. سال هاست در شهر نراق در ایام شهادت پنچ تن آل عبا آیین سنتی نخل گردانی برگزار می‌گردد؛ این مراسم همراه با سینه زنی و زنجیرزنی و حرکت هیات مذهبی شهر است، سابقه نخل گردانی در نراق به بیش از۴۰۰ سال می‌رسد.
آیین عزاداری و نخل گردانی در شهر در مسیر مسجد ششناو تا امامزاده محمد، جد رهبر معظم انقلاب در شهرستان تفرش هم برگزار شد و مردم عزادار ارادت خود را به اهل بیت علیهم السلام نشان دادند.
۳ نخل در شهر تفرش به حرکت در می‌آید یکی در صبح روز عاشورا پس از اتمام تعزیه امام حسین (ع) که در میان در محله‌های میانده و ششناو به حرکت درآمده و نخل در هر محله‌ای که تعزیه در آن اجرا شده است با تجمع عزاداری حسینی به سمت امامزاده محمد (ع) به حرکت در می‌آیدو در طول این مسیر مردم در سوگ شهادت امام حسین (ع) به عزاداری می‌پردازند.
همچنین نخل محله زاغرم در صبح عاشورا در کوچه‌های همان محل به حرکت در می‌آید و عصر روز عاشورا نخل مسجد جامع با تجمع پر شور عاشورائیان به حرکت در می‌آیدو این عزاداری در خیابان‌های امام خمینی (ره)، خیابان دکتر حسابی ادامه یافته و نهایتاً در کنار مقبره پروفسور حسابی به پایان می‌رسد.
مراسم نخل گردانی و عزاداری عاشوراییان در سوگ حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و یاران با وفایش در شهرستان خمین با حضور اقشار مختلف عزاداران برگزار شد.
نخل گردانی خمین قدمتی ٤٠٠ ساله دارد و در روز عاشورا نخل از امامزاده أبوطالب به سمت میدان ١٥ خرداد و میدان عاشورا در شهر خمین همراه با سینه زنی و نوحه خوانی عاشوراییان حرکت داده می‌شود.
نخل به همراه هیئات مذهبی و دسته جات سینه زنی به سمت میدان عاشورای خمین به حرکت در می‌آید و پس از اقامه نماز ظهر عاشورا عزاداران حسینی نخل را به امامزاده منتقل می کنند.
عزاداران و عاشقان اهل بیت (ع) نخل را طی مراسمی پیش از آغاز ایام محرم آذین‌بندی و سیاه‌پوش می‌کنند و در روز عاشورا در میان سیل جمعیت به حرکت در می‌آورند وزمانی که نخل در کوچه‌ها و خیابان‌ها به حرکت در می‌آید، نذورات مردمی هم در بین عزاداران توزیع می‌شود.