ماه محرم، ماه تلنگر و تفکر است. روز و شب‌هایی که نیازمند فکر و اندیشه است، که چگونه حجت خدا توسط مردم زمان خود به فراموشی سپرده شد؟ و آنچنان وحشیانه در ماه حرام مورد حمله اشرار و حرامیان که خود را مسلمان قلمداد می‌کردند، قرار گرفت. همچنین نیز در بسیاری از مقاتل آمده است که بسیاری از حاضرین در صحنه عاشورا امام حسین (ع) را بر حق می‌دانستند، اما به‌دلیل مسائل گوناگونی مثل، ترس، عدم دشمن‌شناسی، مال حرام و... ولیّ خدا را تنها گذاشته مشغول امر دنیا شدند.
بیشتربخوانید
امروزه نیز شیعیان در برابر حجت خدا تکالیفی دارند که باید با عبرت گرفتن از عاشورا و مکتب حسینی، امام خود را یاری کنند، لذا با توجه به ضرورت بررسی عبرت‌ها و درس‌های عاشورا و تطبیق آن با شرایط امروز باحجت‌الاسلام والمسلمین علی ثمری از سخنرانان و پژوهشگران تاریخ اسلام به گفتگو نشسته‌ایم. فیلم این گفتگو را ببینید:
* گزیده‌ای از گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین ثمری:
* سال ۶۱ به‌گونه‌ای فضاسازی شده بود که امام حسین (ع) را آشوب‌طلب می‌دانستند
* ولی فقیه، عَلَم است که مسیر گم نشود.
* امروز دفاع از کیان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بر همه لازم است.
* ویژگی ممتاز و بزرگی که ملت بزرگ ایران دارند این است که آن‌ها به‌روز هستند.
* کسی برداشت درستی از عاشورا نداشته باشد، نمی‌تواند امام زمان (عج) را یاری کند.
* مقتدای زنان جامعه ما حضرت زهرا (ع) و حضرت زینب (س) هستند
* غفلت از هیئت، باعث سر درآوردن در جریان باند «شیعه انگلیسی» می‌شود.
* آن چیزی که امروز باید هیئات و مساجد ما حواسشان باشد، این است که حرکات آن‌ها به‌گونه‌ای نباشد که در دام عنکبوتی شیعه انگلیسی بیفتند.
* امام صادق علیه السلام فرمودند: هر وقت چشمتان ابری و اشکبار برای امام حسین (ع) شد آن لحظه‌ای است که امام حسین به شما نگاه می‌کند.
* هر کسی با نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران زاویه دارد باید برای ما شبهه‌برانگیز و سؤال‌برانگیز باشد که این زاویه برای چیست.
* امت بایستی نسبت به ولایت و ولی، عین این مسیری که وجود مقدس ابوالفضل العباس (ع) طی کردند، یعنی تسلیم، تصدیق، وفا و نصیحت قدم بردارند.
متن این گفتگو را اینجا بخوانید:
بسم الله الرحمن الرحیم. عرض سلام و ادب و احترام جناب آقای ثمری بزرگوار. از حضرتعالی بسیار سپاسگزارم که اجازه دادید خدمتتان برسیم و در خصوص ایام محرم و عزاداری و گفتگویی داشته باشیم.
به‌عنوان اولین سؤال بفرمایید؛ با توجه به این‌که در تاریخ، درس‌ها و عبرت‌هایی نهفته است، واقعه کربلا ـ که سال‌ها از آن می‌گذرد ـ چه درس‌هایی برای ما دارد؟
حجت‌الاسلام والمسلمین ثمری: اعوذ بالله من الشیطان الرجیم. بسم الله الرحمن الرحیم. بسیار مشخص است، حادثه عاشورا و واقعه کربلا، خودش یک درس زندگی است و صرفاً یک واقعه تاریخی نیست. هرچند این واقعه در تاریخ اتفاق افتاده، اما مجموعه‌ای از درس‌های زندگی در آن نهفته است. حال اگر کسی با این نگاه ـ درس‌آموز بودن واقعه کربلا ـ به حوادث عاشورا نگاه کند ایثار، توحید، ازخودگذشتگی، وفا، شجاعت، خداخواهی، ولایتمداری و ... را که جزء پیام‌های واقعه کربلاست، درمی‌یابد. امروز باید درس‌هایی از این حادثه، در زندگی ما ساری و جاری شود، در همین زمینه نیز قرآن تأکید دارد که ما باید ـ از تاریخ ـ عبرت بگیریم.
نقش امام در سال ۶۱ چه بود؟ و چرا امام فراموش شد؟ چرا صدای امام دیده و شنیده نشد؟ که می‌شود در سخنان حضرت سیدالشهدا (ع) و بزرگان کربلا، این پیام‌ها را دریافت و علل و عوامل آن را پیدا کرد، مثلاً امام حسین علیه السلام در آخرین خطبه خود در روز عاشورا میفرمایند: «الناسُ عبیدُ الدنیا و الدین لعق علی السنتهم یحوطونه مادرَّت معایشُهم فاذا مُحَّصوا بالبلاء قَلَّ الدَیّانون»؛ مردم سرگرم زندگی و روزمره‌های خود شده بودند به دین کاری نداشتند و دین چیزی جز لقلقه زبان مردم نبود. نشانه آن، این بود که اگر قرار باشد برای دین هزینه شوند، حاضر نیستند ـ قدم بردارند ـ برای همین در کربلا حاضر نشدند.
یعنی یکی از پیام‌های عاشورا برای ما این است که لازم است انسان در مقطعی برای دین خدا هزینه شود. سال‌های دفاع مقدس و دفاع از حریم آل‌الله تحت عنوان مدافعان حرم بیانگر این معناست. جوانان ما و امت سلحشور ما پای کار دین خدا ایستاده‌اند و هم‌اکنون بیش از ۴۰ سال در برابر دشمنی ظاهری، باطنی، علنی و غیرعلنی دشمن با تمام توان ایستادگی کردند. ملت ایران این درس را به‌خوبی از عاشورا فرا گرفته‌اند، برای همین گفته می‌شود که این نهضت حسینی بوده و مرام و مسلک مردم نیز عاشورایی است، نوع دفاعی هم که الآن داریم بر همین اساس است.
در سال ۶۱ علیه امام حسین (ع) به‌گونه‌ای فضاسازی کردند که کسی فکر نمی‌کرد امام حسین علیه السلام مسلمان باشند، بلکه ایشان را یک انسان (نعوذ بالله و نستجیر بالله) آشوب‌طلب، خشونت‌طلب و اخلالگر معرفی می‌کردند برای همین امام در وصیتنامه خودشان می‌نویسند: «لم‌اخرج اشراً و لا بطـراً و لا مفسداً و لا ظالماً». آن‌ها امام را اینگونه معرفی کرده بودند و مردم هم متوجه این موضوع نشدند و زمانی این موضوع را فهمیدند که نهضت‌هایی مثل مختار و امثالهم شروع شد که آن هم دیر شده بود و متأسفانه امام از دست جامعه رفته بود؛ بنابراین ویژگی ممتاز و بزرگی که ملت بزرگ ایران دارد این است که به‌روز است. این مردم در فتنه‌هایی که دشمن علیه ملت ایران اجرا کرد مثل فتنه ۷۸، ۸۸ و ۹۸ به‌درستی آن را تشخیص دادند و پای کار آرمان انقلاب و نظام ایستادند. آن روزی که احساس کردند باید از حریم ولایت دفاع شود، یوم‌الله بزرگ «۹ دی» را رقم زدند، بنابراین این ملت پیام عاشورا را به‌خوبی درک کرده است، برای همین ملت ایران در زمان حاضر با توجه به همه مشکلات و زحمت‌هایی که متوجه آن‌ها هست، پای‌کار انقلاب است.
نمونه اتمّ و اکمل ولایتمداری قمر منیر بنی‌هاشم، حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام هستند که با تمام وجود کنار ولیّ ایستاد و به مقابله با دشمن پرداخت؛ ما به‌عنوان یک ولایتمدار در زمان، ولی فقیه چه‌حجتی را می‌بایست به‌تأسی از قمر منیر بنی‌هاشم (ع) انجام دهیم؟
حجت‌الاسلام والمسلمین ثمری: تکلیف ما کاملاً مشخص است؛ و حضرت سیدالشهدا تکلیف ما را روشن کرده است. ولی فقیه عَلَم است تا مسیر گم نشود، هزاران، ولی فقیه فدای یک تار موی قمر منیر بنی‌هاشم، حضرت ابوالفضل العباس علیه السلام. اما به آن نکته‌ای که باید توجه داشته باشیم، عنایت به چهار ویژگی بزرگ حضرت مبنی بر «أَشْهَدُ لَکَ بِالتَّسْلِیمِ وَ التَّصْدِیقِ وَ الْوَفَاءِ وَ النَّصِیحَةِ» است.
امروز جلودار جامعه دینی ما که فقیه است، بایستی در تحقق این ۴ آرمان برای حضرت حجت (علیه السلام) قدم بردارند، و امت بایستی نسبت به ولایت و ولی، عین این مسیری که وجود مقدس ابوالفضل العباس علیه السلام طی کردند، یعنی تسلیم، تصدیق، وفا و نصیحت قدم بردارند.
امروز همه ما باید قاسم سلیمانی شویم. قرار این است که مسیر مقاومت تقویت و در راستای منویات، ولی حرکت شود که این کار‌ها در زمان دفاع مقدس و دفاع از حرم اتفاق افتاد. شاخص برای ما شهید عزیز و بزرگوار سردار دلها، سلیمانی عزیز است. ویژگی خاص حاج قاسم همین موضوع بود که در مسیر تحقق آرمان‌ها حرکت کرد، سربازی کرد؛ باید سرباز باشیم، وقتی سر، باز شدیم، بعداً افتخار سرداری نیز نصیبت می‌شود.
حاج آقا مصادیق ولایتمداری که ما باید مثل حاج قاسم داشته باشیم، را بفرمایید.
حجت‌الاسلام والمسلمین ثمری: این موضوع بسیار روشن است، امروز دفاع از کیان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بر همه لازم است. دشمنی‌های دشمنان نیز مشخص است باید حواسمان را جمع کنیم و بصیرتی برخوردار باشیم که ناخواسته در مسیر دشمن بازی نکنیم؛ ناخواسته حرف دشمن را تکرار نکنیم و آن چیزی که دشمن را عصبانی کرده را بدانیم که آن رمزی از رموز انقلاب اسلامی است. اگر این‌ها را درست درک کردیم و فهمیدیم، باید از آن‌ها به درستی مراقبت و مواظبت کنیم؛ از دشمن‌شناسی برخوردار می‌شویم که لازمه آن این است که برداشت صحیح از «عاشورا» داشته باشیم. ما هرچقدر عاشورا را بهتر، زیباتر و دقیق‌تر درک و فهم کنیم به همان اندازه شرایط امروز را می‌فهمیم؛ چراکه فرمودند «کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» و تا ظهور مولا کربلا ادامه دارد و تمام نشده‌است. کسی فکر نکند که حادثه‌ای بود، اتفاق افتاد و در سال ۶۱ هجری قمری تمام شد، بلکه آن نهضت تا زمان ظهور حجت حضرت، ولی عصر (عجل‌الله‌تعالی‌فرجه) ادامه دارد.
برای همین زمانی که امام زمان (ع) ظهور می‌کنند، اولین کُدی که به عالم مخابره می‌کنند این است که یالثارات‌الحسین. یا اهل العالم ان جدی الحسین. برای همین اگر کسی برداشت درستی از عاشورا نداشته باشد، نمی‌تواند، امام زمان (عج) را یاری کند. همچنین اگر کسی از عاشورا فهم درستی نداشته باشد، نمی‌تواند نائب امام زمان (عج) را همراهی کند تا زمینه ظهور را فراهم کند. -برای همین- باید کربلایی زندگی کنیم.
در روز‌های گذشته مقام معظم رهبری فرمودند «هر کسی مردم را از آینده ناامید کند، برای دشمن کار می‌کند چه بداند چه نداند»، با توجه به حضور گسترده مردم در هیئات مذهبی، توصیه حضرتعالی به مادحین و ذاکرین چیست؟
حجت‌الاسلام والمسلمین ثمری: ایشان ناخدای این کشتی هستند و ما هم برای آنکه این کشتی به سرمنزل مقصود برسند باید تحت امر ناخدا در برابر هشدارها، آگاه و توجه داشته باشیم.
ایشان فرمودند هیئت سکولار نداریم؛ همچنان‌که مسجد سکولار نیز نداریم؛ یعنی حقیقت جامعه و واقعیت جامعه در هیئت و در مسجد باید دیده شود والا گرفتار سیاستِ غلطِ جدایی دین از سیاست می‌شود. در هیئت ما اشعاری که مادحین و ذاکرین استفاده می‌کنند باید حماسی، امیدآفرین و ناامید کننده دشمن باشد. شور و هیجان عاشورایی داشته باشد. راوی می‌فرماید امام حسین علیه‌السلام در ظهر عاشورا آنچنان آرامش، سکینه و طمئنینه داشتند، که هیچ کسی باورش نمی‌شد که تمام عزیزانش کشته شدند و هیچ کسی جز خودش نمانده است و این زن و بچه هیچ کسی را جز ایشان ندارد. ما پیرو این امام هستیم. امامی که اینگونه استقامت و پافشاری کرد.
تمام بار سنگین پیغام‌رسانی رسالت حسینی، تماماً برعهده یک بانو است. مصلحت الهی بیمار است تا حجت خدا باشد، اما حضرت زینب سلام الله علی‌ها ایستاد و کم نیاورد. در کمتر از ۴۰ روز خون بر شمشیر غلبه کرد. یزید با تمام قدرت و کسوت و نخوتی که داشت، به ظاهر تسلیم شد. اهل بیت (علیهم‌السلام) کاری کردند، کارستان. حضرت زینب (س) در عصر عاشورا، ۸۴ زن و بچه همراهش بود، اما این بانوی بزرگوار با ۱۶ نفر به مدینه بازگشتند. یعنی تمام این‌ها در این مسیر سوختند، از گرسنگی شهید شدند و از ضربات تازیانه شهید شدند که ۱۶ نفر بیش از آن‌ها نماند، اما باز هم سرافراز بازگشتند، ما هم پیرو همین نهضت هستیم.
زنان ما امروز در این قالب هستند -حالا کاری نداریم به چندتا بازی خوردهِ غافل-، اما شاکله زن جامعه ما این چنین است. چراکه مقتدای او حضرت زهرا و حضرت زینب سلام الله علی‌ها است و نتیجه آن را هم امروز می‌بینیم که بیش از ۴۰ سال، تلاش شبانه‌روزی دشمن، تمام نقشه‌های آن‌ها نقش بر آب شده است؛ لذا باید مراقبت کنیم تا ارتباط با هیئت برقرار باشد. هیئت و مسجد دو مکانی است که آبشخورِ زلال مفاهیم اسلام ناب مکتب آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم) است؛ بنابراین نباید غافل شویم؛ و اگر غافل شویم ناخواسته در جریان باند شیعه انگلیسی سر در می‌آوریم. یعنی هیئت باید آنچنان شسته و رفته خوراک به حاضرین در هیئت ارائه کند، تا در دام شیعه انگلیسی نیفتند. روزی آمریکا، با اسلام حرکاتی کرد که امروز این اسلام آمریکایی میان مردم هیچ جایی ندارد. اماآن چیزی که امروز باید هیئات و مساجد ما حواسشان باشد، این است که حرکات آن‌ها به گونه‌ای نباشد که در دام عنکبوتی شیعه انگلیسی بیفتند.
حاج آقای ثمری با توجه به تاثیرگذاری هیئات در پیشرفت کشور و تقویت بنیان خانواده، دشمن برنامه جدی برای آن دارد، حال با توجه به فرمایش حضرتعالی در مورد شیعه انگلیسی، من به عنوان مخاطب یک هیئت چگونه باید متوجه شوم که این هیئت، تفکرات شیعه انگلیسی دارد یا نه؟
حجت‌الاسلام والمسلمین ثمری: ببینید نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران اتمام حجت خداوند برای ما است و خون‌های بسیاری به نهال نظام ریخته شده است؛ هر کسی با نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران زاویه دارد باید برای ما شبهه برانگیز و سوال برانگیز باشد که این زاویه برای چیست؟
انگلستان همان کفتار پیر، یک لحظه از توطئه علیه ما کوتاهی نمی‌کند و آن اسلام و تشیعی را می‌پسندد که منویات او را تحقق بخشد؛ و الّا دیدیم در جنگ جهانی دوم، قریب به ۱۰ میلیون از ملت ایران را کشتند این‌ها دوستی با بشریت ندارد چه برسد به ملت ایران.
توطئه‌های این دشمنان برای ما مکشوف است؛ هر جریانی که به گونه‌ای حرکت می‌کند که آن‌ها برایش کف می‌زنند باید برای ملاک و معیار باشد. امام کُدِ قشنگی دست ما دادند، آنچه را که دشمن از آن خوشحال می‌شود و روی آن تبلیغ می‌کند؛ به آن شک کنید. اگر نوع نگاهمان این باشد، حواسمان را جمع می‌کنیم تا در دام عنکبوتی آن‌ها قرار نگیریم.
آقای ثمری به عنوان آخرین سوال چه توصیه‌ای به بچه هیئتی دارید تا از برکات دهه اول محرم استفاده کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین ثمری: خیلی سفره قشنگی است. تصور من این است که امام حسین هر سال فریاد می‌زند و همه ما را دور هم جمع می‌کند و دل هایمان را با هم متحد می‌کند. شما ببینید در این ده شب چقدر صفا و صمیمیت در هیئات است، برای همین شیاطین تلاش می‌کنند تا این اتحاد، وفا و صمیمیت را از بین ببرد؛ حواسمان جمع باشد که امام حسین علیه السلام ما را دوست دارد.
این روایت از امام صادق در کتاب کامل الزیاره است. امام صادق علیه السلام فرمودند: هر وقت چشمتان ابری و اشک بار برای امام حسین (ع) شد آن لحظه‌ای است که امام حسین به شما نگاه می‌کند.
می‌خواهم بگویم ببینید در این دهه محرم چند بار امام حسین (ع) نگاهمان می‌کند. آن همان نه نگاه همینطوری. بلکه فرمودند که هر چشمی که گریان شود؛ هر چشمی؛ خواهشاً خط‌کش نگذارید و وسوا هم نکنید- هر چشمی که گریان شد برای امام حسین، امام حسین (ع) نگاهش می‌کند. بلافاصله بعد از نگاه کردن میفرمایند خدایا، خطا‌های این گریه کن را به من ببخش.
ان‌شاءالله به گونه‌ای شود که وقتی آقا نگاهمان می‌کند، بفهمیم. وقتی برای ما طلب مغرفت می‌کند و پاکیزه می‌شویم، بتوانیم این پاکیزگی را حفظ کنیم. در این شب‌های محرم هرجا رفتیم، اشک چشم تان جاری شد آن لحظه، لحظه‌ای است که امام حسین نگاهتان می‌کند آن هم نگاهی با معنا که برایمان طلب مغفرت می‌کند.
در ادامه روایت داریم که به پدرش امیرالمومنین می‌فرماید که تو هم برای این «گریه کن» من طلب مغفرت کن. سپس به جدش سید انبیا می‌فرماید شما هم از خدا برای این «گریه‌کن» من طلب مغفرت کن. در برخی از نقل‌ها هم دارد، بهمادرشحضرتزهرا (س) هممی‌فرماید برای گریه کن من طلب مغفرت کن.
به عشق ابی‌عبدالله و به این حس و شوره -ان‌شاءالله- با شعور حسینی، توجه و توسل داشته باشیم، و هیئات را دست کم نگیریم در این هیئات ناله بزنیم که با اهل ناله و گریه مورد عنایت قرار می‌گیریم و ان‌شاءالله در نهایت مورد بخشش و آمرزش قرار می‌گیریم.
منبع: تسنیم