مُحَرَّمُ الحَرام، اولین ماه سال هجری قمری است. دلیل نامگذاری این ماه، حرام بودن جنگ در آن ذکر شده است.
واقعه کربلا و شهادت امام حسین (ع) و یارانش در ماه محرم اتفاق افتاده است و شیعیان هر ساله در این ماه سوگواری می‌کنند.
امام رضا (ع) فرموده اند: «چون ماه محرم فرا می‌رسید، کسی پدرم را خندان نمی‌دید و اندوه و حزن پیوسته بر او غالب می‌شد تا روز عاشورا. آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و می‌فرمود: امروز روزی است که حسین (علیه السّلام) شهید شده است».
منبع: «منتهی الآمال، ج۱»
میرزا جواد ملکی تبریزی در کتاب «المراقبات» نوشته اند: «برای دوستداران خاندان پیامبر (ص) شایسته است که به ویژه در دهه اول این ماه در قلب و ظاهرشان آثار حزن و اندوه هویدا باشد و بعضی از لذت‌های حلال را به ویژه در نهم، دهم و یازدهم این ماه ترک کنند، به مانند کسی که داغدار عزیزانش است؛ و در دهه اول این ماه هر روز امامشان را با زیارت عاشورا یاد کنند.»