هفتمین اجلاس سران کشور‌های ضامن روند آستانه با حضور روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه عصر روز سه‌شنبه ۲۸ تیر در تهران برگزار خواهد شد.
اولین دور از این اجلاس به دنبال برگزاری نشست‌های مقدماتی که با حضور طرف‌های درگیر و نمایندگان ایران، روسیه و ترکیه، به منظور برقراری آتش‌بس و یافتن راه‌حل سیاسی برای بحران سوریه در آستانه قزاقستان برگزار شده بود، اول آذر سال ۱۳۹۶ با حضور روسای جمهور این سه کشور در سوچی روسیه تشکیل شد.
قرار است به جهت برگزاری هفتمین دور از اجلاس سران کشور‌های ضامن روند آستانه ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه طی روز‌های دوشنبه و سه‌شنبه به تهران سفر کنند و ضمن حضور در این اجلاس، دیدار‌هایی را هم با مقامات عالی‌رتبه کشورمان داشته باشند.
به مناسبت در پیش‌بودن برگزاری این اجلاس و برای بررسی اهمیت آن با روح‌الله مدبر کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل و اوراسیا به گفتگو نشسته‌ایم.
متن این گفتگو در ادامه آمده است:
همان طور که مطلع هستید، قرار است هفتمین اجلاس سران کشور‌های ضامن روند آستانه سه‌شنبه به میزبانی کشورمان برگزار شود. شنیده شده که قرار است آقای پوتین رئیس‌جمهور روسیه علاوه بر شرکت در این اجلاس با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و برخی از مقامات ارشد کشورمان دیدار و گفتگو کند. این دیدار‌ها چه میزان اهمیت دارند و دستاورد آن‌ها برای جمهوری اسلامی ایران چه خواهد بود؟
مدبر: یکی از مهم‌ترین رخداد‌هایی که در کنار اجلاس سران کشور‌های ضامن روند آستانه انجام خواهد شد، دیدار و جلسه ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب است.
نتیجه سیاست هوشمندانه رهبر انقلاب در قبال مسئله اوکراین
مدت‌هاست جمهوری اسلامی ایران معتقد بر این است که دوران یک‌جانبه گرایی آمریکا به پایان رسیده و هژمون خودساخته آمریکا که آن را با استفاده از بنگاه‌های تبلیغاتی و رسانه‌ای همسو با خود آن را گسترده می‌کرد رو به افول بوده و در حال رسیدن به نقطه پایانی خود است. امروز پس از بحران اوکراین شکاف و چنددستگی بین متحدان آمریکا به طور شدید افزایش پیداکرده است و دوران یک‌جانبه‌گرایی آمریکا و ابزار همراه آن یعنی ناتو در نظام بین الملل به پایان رسیده است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی همواره تاکید کردند که جمهوری اسلامی ایران با جنگ مخالف است. اما، ریشه بحران اوکراین سیاست‌های خصمانه و ماجراجویانه آمریکا و گسترش ناتو به شرق بوده است. همچنین ایشان می‌فرمایند که رسانه‌های غربگرا و مدعیان حقوق بشر که مسئله اوکراین را بزرگ کردند و به آن پرداختند در مقابل جنایت‌های رژیم صهیونیستی در فلسطین سکوت کردند و حتی به جنایتکاران مدال شجاعت دادند.
این دوگانگی غرب مسئله بسیار مهمی است. سیاست دقیق، هوشمندانه و صحیح که رهبر انقلاب در قبال واقعه اوکراین اتخاذ کردند باعث تقویت بسیار زیاد مسیر همگرایی دو قدرت ایران و روسیه شد. پوتین نیز کاملا معتقد است که دوران یک‌جانبه‌گرایی آمریکا به پایان رسیده و آمریکا دیگر به عنوان آن هژمون خودساخته در نظام بین‌الملل جای ندارد. از سوی دیگر، ائتلاف‌های با محوریت آمریکا رو به افول هستند و یک نظم جدید جهانی در حال ایجاد شدن است.
ایران، روسیه و چین محور‌های این نظم جدید جهانی هستند. لذا، در شرایط فعلی دیدار و گفت‌وگوی پوتین با رهبر معظم انقلاب یکی از مهم‌ترین بخش‌های این نشست (اجلاس روند آستانه) خواهد بود و در این ملاقات به طور قطع دستاورد مهمی خواهیم داشت که راهبردی شدن روابط ایران و روسیه به مسیر عملیاتی خود خواهد رسید.
جزئیات و موانع کوچکی که در این حوزه باقی مانده بود در این دیدار رفع خواهد شد و مسیری که قرار بود ۱۶ سال پیش تحقق پیداکند، محقق خواهد شد. این موضوع در تصمیمات و همکاری‌های چندجانبه امنیتی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی بین ایران و روسیه مد نظر است که در این دیدار بررسی و یک نقشه راه عملیاتی و ساختاری بین طرفین ترسیم خواهد شد.
به طور کلی این دیدار می‌تواند یک دیدار بسیار مهم ارزیابی شود و افزایش سطح همگرایی ایران و روسیه در این زمینه بسیار قابل توجه است. به همین دلیل، بایدن سراسیمه و نگران در عربستان اعلام کرد که اجازه نمی‌دهیم ایران، روسیه و چین از خلاء آمریکا استفاده کنند و به یک محور تبدیل شوند.
اینجاست که جریانات غربگرای تحت فرمان اتاق فکر غربی‌ها فعال هستند دائماً بر طبل اختلاف در روابط ایران و روسیه می‌کوبند و در مجموع غرب به شدت از این دستاورد و ائتلاف عملیاتی راهبردی ایران، روسیه و چین خواهد بود.
آقای مدبر، اجلاس سران کشور‌های ضامن روند آستانه علاوه بر تقویت روابط ایران و روسیه که اشاره کردید در چه ابعادی اهمیت دارد و چه کارکرد‌هایی برای ایران خواهد داشت؟
مدبر: اجلاس سران کشور‌های ضامن روند آستانه که سه شنبه در تهران برگزار می‌شود، نخستین اجلاس بین المللی در دولت سیزدهم است که به میزبانی تهران صورت خواهد گرفت از چند جنبه اهمیت دارد.
نخستین بعد اهمیت این نشست، اتخاد سیاست دقیق، ضروری، عملیاتی، دیپلماسی متوازن و توجه به همسایگان در دولت سیزدهم پایه‌گذاری شده است که مسیر را به سمتی برده که جمهوری اسلامی ایران به عنوان محور تحولات مهم در منطقه و فرامنطقه مطرح شده است. در شرایط فعلی که تحلیلگران غربی نیز به افول هژمونی خودساخته آمریکا پس از بحران اوکراین اذعان دارند، شاهد ایجاد قدرت‌های نوظهور با محوریت روسیه، چین و ایران هستیم و این مسئله در افزایش وزن سیاسی، دیپلماتیک و از همه مهم‌تر وزن امنیتی ایران بسیار حائز اهمیت است.
اخیراً آقای بایدن رئیس جمهور آمریکا به منطقه ما (غرب آسیا) سفر کرده بود و دیدار‌هایی را با مقامات برخی کشور‌های منطقه از جمله نخست وزیر رژیم صهیونیستی، بن‌سلمان ولیعهد عربستان و محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین داشت، آیا این سفر و برگزاری اجلاس سران کشور‌های ضامن روند آستانه می‌توانند با یکدیگر ارتباط داشته باشند؟
مدبر: آنچه می‌توان گفت دومین جنبه اهمیت این موضوع آن‌جاست که پس از سه روز از پایان سفر رئیس جمهور آمریکا به منطقه این نشست باعث می‌شود که سفر تبلیغاتی بایدن به رژیم صهیونیستی و عربستان داشت دچار حواشی جدی و عملیاتی شود.
آمریکا به دنبال ایجاد یک تنش خطرناک در منطقه است
اعلامیه بیت المقدس که طرف آمریکایی و صهیونیست صادر کردند و سخنرانی بایدن در نشست خبری خود در عربستان نشان از این دارد که آمریکا به دنبال ایجاد یک تنش خطرناک در منطقه است و مباحثی مانند برجام، مذاکرات و گفتگو یک دروغ واضح است که از سوی طرف آمریکایی مطرح می‌شود و عوامل خودفروخته غربگرای آن نیز به این دروغ دامن می‌زنند.
در حالی که مشاهده می‌کنیم وقتی جمهوری اسلامی ایران خصوصا در دوره جدید گام‌های متعددی برای مذاکرات برداشته، مواضع طرف آمریکایی در اعلام ایران به عنوان کشوری که در آستانه قرارگرفتن به عنوان یک کشور دارای سلاح هسته‌ای است و بیان کلمات نادرستی که در حد و اختیار طرف آمریکایی نیست مبنی بر استفاده از گزینه نظامی علیه ایران که سال‌هاست توسط عاقل‌تر از بایدن نیز مطرح شده، اما قطعاً این اتفاق (استفاده از گزینه نظامی علیه ایران) رخ نخواهد داد. این ائتلاف سازی آمریکایی‌ها علیه ایران را دچار یک حاشیه جدی خواهد کرد.
توسعه همکاری‌های امنیتی ایران و روسیه تهدید فوق العاده بزرگی برای طرف غربی است. شما نگاه کنید هر موقع رسانه‌های غربگرای داخلی با هماهنگی اتاق فکر رسانه‌های غربگرای خارجی به مناسبات ما با کشوری با این سطح وسیع حمله می‌کنند، نشان از موفقیت، گسترش و تحکیم این مناسبات دارد.
امروز هم بحث تحولات سوریه پساتروریسم و حرکت این کشور به سوی عصر سازندگی و نقش ایران در زمینه بسیار مهم است. پیش‌بینی می‌کنم این (هفتمین) نشست آستانه نسبت به نشست‌های پرتعداد قبلی موثرتر باشد.
همان طور که مطلع هستید دو کشور روسیه و ترکیه اضلاع دیگر نشست هستند و حضور آن‌ها اهمیت بسیاری در این اجلاس دارد. با توجه به اینکه ترکیه در بحران اوکراین از طرف اوکراینی حمایت کرد و تجهیزاتی مانند پهپاد‌های بایراکتار را به این کشور ارسال کرد و روسیه نیز از این اقدام ناخرسند شده است، آیا با این وجود ترکیه می‌تواند در این اجلاس با روسیه تعامل کرده و نقش آفرینی موثر داشته باشد؟
مدبر: طرف ترکیه‌ای در شرایط فعلی با بحران‌های سنگین و متعدد داخلی دست و پنجه نرم می‌کند. این کشور در بحران اوکراین اختلافات هویتی فراوانی با طرف غربی دارد. ترکیه در بحران اوکراین بازی اشتباهی انجام داد و با انجام اقدامات حمایتی از دولت زلنسکی همچون ارسال پهپاد‌های بایراکتار شکاف خود را با روسیه تعمیق کرد و خسارت عمیق در روابط با روسیه ایجاد کرد. البته هیمنه پوشالی تبلیغات ترکیه در حوزه پهپاد‌های خود شکسته شد و به جهانیان اثبات شد که این تجهیزات فاقد قابلیت‌های گفته شده، هستند. به همین دلیل است که اکنون بحث پهپاد‌های ایرانی و توانایی‌های آن‌ها مطرح می‌شود.
امروز طرف ترکیه‌ای در حالی برای ورود رئیس جمهور این کشور به تهران آماده می‌شود که موازنه و کفه قدرت و هماهنگی ایران و روسیه نسبت به گذشته افزایش فوق العاده‌ای داشته است. این افزایش قدرت توانسته ائتلاف غربی را به انزوا ببرد. به همین دلیل، ترکیه منافعش را در این دیده که مجدداً به این ائتلاف بازگردد. این برای طرف ترک منطقی است که به پیشنهادات ایران و روسیه مبنی بر توجه به حفظ حاکمیت سوریه و عدم تلاش برای اقدامات نظامی که در این نشست مطرح می‌شود، دقت بایسته و شایسته‌ای داشته باشد. چون در غیر این صورت، مسیر یک مسیر نادرست خواهد بود.
همزمان با برگزاری اجلاس اجلاس سران کشور‌های ضامن روند آستانه شاهد هستیم که مذاکرات برجام نیز در جریان است. مذاکراتی که پس از مدتی توقف دوباره آغاز شده و در جریان است. اما، طرف غربی چندان برای پیشبرد و حصول نتیجه در این مذاکرات تلاش نمی‌کند، همکاری‌های منطقه‌ای ایران و حضور در ائتلاف‌هایی همانند اجلاس مذکور چه تاثیری در افزایش اقتدار ایران خواهد داشت؟
مدبر: در مجموع، سیاست اتخادشده برای دیپلماسی متوازن به طور رسمی باعث افزایش سطح و توانمندی‌های دیپلماسی متنوع جمهوری اسلامی ایران که سبدی از دیپلماسی سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، ضد تحریمی و ائتلاف‌سازی می‌شود.
غرب می‌داند دولت جدید ایران منافع ملی را معطل توهّمات غرب‌گرایی نخواهد کرد
اتخاذ چنین سیاستی توسط کشورمان باعث این خواهد شد که طرف مغرور، بدعهد و غیر قابل اعتماد غربی که طی سالیان گذشته به ویژه در توافق برجام غیر قابل اعتماد بودن خود را اثبات کرد و به همگان نشان داد که فقط به دنبال امتیازگیری است، آن‌ها را مجبور خواهد کرد به این سمت بیایند که در کنار چماق دروغین تبلیغاتی تهدیدشان به سمت نشان‌دادن هویج مذاکرات برای رسیدن به یک امتیاز برسند.
در واقع، غرب با اتخاذ این دیپلماسی از سوی ایران مشاهده کرده است که ایران مسیر‌های متعددی را در حوزه سیاست خارجی و توسعه مناسبات خود دارد و به این باور رسیده که دولت جدید ایران، کشور، ملت و منافع ملی را معطل غرب و توهمات غرب‌گرایی نخواهد کرد.
منبع : فارس