آقای امیر عابدی رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان به پرسش‌های زیر پاسخ داد.
باشگاه خبرنگاران جوان: روند تجاری ایران در سال ۱۴۰۰ به چه صورتی بوده است؟
آقای عابدی: تجارت کالایی با قزاقستان در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹ رشد ۳۴.۳ درصدی داشته، همچنین صادرات ایران به این کشور نسبت به سال ۹۹ دارای رشد ۱۰ درصدی بوده است.
طبق آمار‌های اعلامی گمرک، پارسال ۲۶۰ میلیون دلار تجارت کالایی بین دو کشور انجام شده و در حوزه خدمات فنی و مهندسی نیز حدود ۲۰۰ میلیون دلار صادرات داشتیم که با این وجود تجارت کالا و خدمات ایران با قزاقستان به ۴۵۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار رسید.
باشگاه خبرنگاران جوان: عمده کالاهای صادراتی ایران به قزاقستان شامل چه اقلامی است؟
آقای عابدی: از مهمترین کالاهای صادراتی ایران به قزاقستان می‌توان به پسته، خرما، سیب تازه، محصولات گلخانه ای، مصالح ساختمانی، رنگ، سیمان، مواد شیمیایی، نساجی و خدمات فنی مهندسی در حوزه‌های معدنی، راه و ساختمان و کشاورزی اشاره کرد.
برخی از کالاهای ایرانی مزیت صادراتی دارند اما مقدار اندکی صادر شدند و یا اصلا در بازار این کشور وارد نشده اند.کالاهایی شامل، ادوات کشاورزی، فرش و کف‌پوش ها، شیرآلات، لوستر، تجهیزات پزشکی و ... از جمله این موارد هستند.
باشگاه خبرنگاران جوان: مشکلات تجار ایرانی در تجارت با قزاقستان چیست؟
آقای عابدی: روادید از جمله مشکلاتی بود که باعث عدم همخوانی سطح روابط اقتصادی-تجاری با سطح روابط سیاسی بین دو کشور می‌شد که با پیگیری دیپلماسی فعال وزارت امور خارجه، اتاق مشترک و سفر جدید رئیس جمهور قزاقستان به ایران این مانع برطرف و قرار شد در آینده‌ای نزدیک برای سفر‌های زیر ۱۴ روز روادید لغو شود که در واقع یکی از بزرگترین موانع در مسیر توسعه تجارت برداشته شد.
یکی دیگر از موانع تجارت با این کشور، حمل و نقل دریایی است که باید در این حوزه پروژه‌های سرمایه‌گذاری مشترک بین دو کشور تعریف شود و یا دولت به جهت سودآور نبودن برخی پروژه‌ها با توجه به وظیفه ذاتی خودش، ورود کند تا با اجرای این پروژه‌ها از طریق دریا به مسیر‌های جاده‌ای قزاقستان دسترسی پیدا کنیم.
یکی از این پروژه‌ها تامین کشتی‌های رو-رو۱ است. هم اکنون به دلیل فقدان کشتی رو-رو انتقال محموله‌ها با روش‌های جایگزین و به سختی و با هزینه‌های بالا صورت می‌گیرد.
آقای عابدی: در حوزه ریلی نیز به دلیل کمبود واگن با کاستی‌هایی مواجهیم. از سوی دیگر بالا بودن تعرفه‌های کشورهای عبوری به عنوان مانعی برای تجارت است که در مذاکرات با مقامات قزاقی به توافقاتی رسیدیم.
مسیر جاده‌ای ترکمنستان در دو سال گذشته، به دلیل پاندمی کرونا مسدود بود و ایران محدودیت‌هایی در مبادی ورودی جاده‌ای به کشور آذربایجان برای دسترسی به کشورهای اوراسیا مخصوصا روسیه و قزاقستان دارد، این مسیر با ایجاد کریدور بنادر شمالی مخصوصا امیر آباد و انزلی به بندر آکتاو با فراهم کردن کشتی رو-رو فرصتی برای رساندن کالاهای ایرانی به قزاقستان است.
همچنین ترکمنستان اعلام کرده کامیون‌های خارجی با ایجاد دستورالعمل‌های خاصی ترانزیت شوند و از مرز عبور کنند، که عبور از چند مرز برای رسیدن به قزاقستان مشکلاتی مانند؛ ویزا برای رانندگان را ایجاد میکند که لازم است دستگاه دیپلماسی در این باره پیگیری‌های لازم را برای برطرف کردن این مشکل انجام دهد.
از دیگر مشکلات تجارت با قزاقستان حمل و نقل هوایی بود که پارسال خط هوایی گرگان به "آکتاو" و تهران به "آلماتی" راه‌اندازی شد که هم اکنون دو پرواز در ماه صورت می‌گیرد و انتظار می‌رود طی ۷ روز آینده به یک پرواز در هفته برسد و به زودی هفته‌ای یک پرواز از مشهد به آلماتی نیز اجرایی خواهد شد.
باشگاه خبرنگاران جوان: شناخت تجار ایرانی از بازارهای قزاقستان چقدر است؟
آقای عابدی: مشکل دیگر در تجارت با قزاقستان، عدم شناخت کافی تجار از بازار این کشور است؛ انتظار می‌رو با ایجاد دفتر خدمات مشاوره و بازاریابی توسط بخش خصوصی و برگزاری نمایشگاه، این مشکل تا حدود زیادی برطرف شود. در این ارتباط اتاق مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان از ۱۱ تا ۱۳ تیر ۱۴۰۱ بزرگترین نمایشگاه اختصاصی جمهوری اسلامی ایران را با حضور بیش از ۶۵ شرکت و یک صد فعال اقتصادی در قزاقستان- آلماتی برگزار میکند.
نقل و انتقال مالی (پول) از جمله موانع تجاری است. امیدواریم روسای بانک مرکزی دو کشور در نشستی مشترک راهکاری برای این چالش بیابند البته یکی از راه‌حل‌ها ایجاد شعبه‌ای از بانک ایرانی در کشور قزاقستان است.
بیشتر بخوانید
باشگاه خبرنگاران جوان: به نظرتان میزان تجارت ایران با قزاقستان به چه عددی می‌رسد؟
آقای عابدی: رسیدن تجارت بین دو کشور به ۳ میلیارد دلار طی سه سال امکان پذیر است و امسال با لغو روادید امیدواریم این میزان به یک میلیارد دلار برسد.
رئیس جمهور قزاقستان در سفری رسمی و در راس یک هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی روز یکشنبه وارد تهران شد؛ که در این سفر ۹ سند همکاری و تفاهم‌نامه میان ایران و قزاقستان به امضا رسید.
۱-کشتی رو-رو (به انگلیسی: Roll-on/roll-off) به وسیلهٔ نقلیهٔ آبی گویند که وظیفهٔ ترابری و جابه‌جایی وسایل نقلیهٔ زمینی چرخ‌دار مثل خودروها، ماشین‌های سنگین، تریلر و واگن‌ها را دارد که به داخل کشتی رانده می‌شوند.