مجتبی زوربخش به مناسبت هفته شیراز، در نشست تخصصی رشته معماری با موضوع "سبک شناسی در معماری وکیل" گفت: هفته شیراز فرصتی مغتنم برای آشنایی بیشتر با فرهنگ و هنر مردم این دیار و معماری اصیل ایرانی اسلامی است.
رئیس نظام مهندسی ساختمان فارس گفت: از ویژگی‌ها و جلوه‌های مشهود و ملموس هویت تاریخی هر شهر در بافت‌های سنتی و کهن آن مشخص می‌شود و به طور طبیعی با گذشت زمان چنین بافت‌هایی حکم شناسنامه‌ی شهر را دارند.
او گفت: معماری سنتی و اصیل ایرانی که بازتاب آن در مکان‌های تاریخی شیراز، نظیر مجموعه زندیه از ارگ کریمخانی تا مسجد و بازار وکیل هویداست، تجلی هنر، ذوق و خرد هنرمندانی است که خشت‌های این بنا‌ها را برای رسیدن به آرامش درونی بهره برداران، بر روی هم چیده‌اند.
زوربخش گفت: تجلی تفکر و هنرِ خاص در بنا‌های تاریخی ما به روشنی مشخص است، هنرمندان ایرانی را افرادی نابغه با دانش و تفکر منحصر به فرد و خالقان آثاری ماندگار در زمینه معماری سنتی دانست.
او گفت: هنر معماری و دیگر هنرهای ایرانی در واقع تار‌های به هم تنیده‌ای به شمار می‌روند که یکدیگر تأثیر پذیرفته‌اند و در این خصوص ویژگی‌های معماری ایرانی در مقایسه با معماری سایر ملل دارای جایگاه بسیار والایی است.
به گفته زوربخش معماری ایرانی دارای ویژگی‌های خاصی است که این هنر اصیل را از هنرهای دیگر متمایز می‌کند و از مهمترین این ویژگی‌ها می‌توان به داشتن محاسبات دقیق و کاربردی قبل از ساخت و به هنگام طراحی، اهمیت ویژه در رعایت اصولی فنی و حرفه‌ای در کار، ساخت ایوان‌ها و ستون‌های مقاوم و رواق‌هایی بسیار زیبا اشاره کرد.
او گفت: نوعی از معماری که در عین سادگی، دارای پیچیدگی و ظرافت‌های بیشماری‌ست که با اندکی دقت می‌توان آن‌ها را در نوع طراحی و ساخت بنا‌های ایرانی مشاهده کرد؛ فرم‌های زیبای به کار رفته در نوع گچ‌بری ایوان‌ها، طاقچه‌ها و مقرنس‌های زیبا همگی بر تعالی این هنر اصیل گواهی می‌دهد.
زوربخش گفت: پیشینه معماری در ایران و نوع نگرش معماران ایرانی از نوع فرهنگ و مذهب آن‌ها نشات گرفته است، معماری سنتی ایران در زمان خود کاملا پیشرفته، علمی و رو به جلو حرکت داشته؛ معماری ایرانی دارای دانش بومی و پیشینه‌ای طولانی بوده و در طول تاریخ، همواره به عنوان عالی‌ترین بخش هنر ایران شناخته شده است.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان فارس با یادآوری اینکه در معماری اسلامی، استخوان‌بندی بنا مهمترین قسمت و تزئین و پرداخت رویه‌های بنا، از گیراترین عناصر به حساب می‌آید؛ به بنای مسجد وکیل اشاره و گفت: در دنیای اسلام، مساجد دارای بدیع‌ترین و پیچیدترین معماری‌های دست انسان بوده و در کشور ما نیز مسجد‌هایی با هنر و معماری اسلامی خلق شده اند که مسجد وکیل شیراز یکی از شاهکار‌های این آفرینش است.
زوربخش گفت: معماری مساجد، شناسنامه هنرمندان مسلمان در هر دوره از تاریخ بوده و در حقیقت در مساجد، دین با هنر ملاقات می‌کند و مهمترین نمود‌های هنر اسلامی، در معماری این اماکن تجلی می‌یابد. معماری منحصر به فرد مسجد وکیل شیراز و ستون‌های مارپیچ آن از جاذبه‌هایی است که مورد توجه گردشگران از هر گوشه جهان قرار دارد.
رئیس سازمان نظام مهندسی فارس گفت: این ستون‌ها، علاوه بر القای مفهوم عروج انسان، زیبایی خاصی به این بنا داده. البته چند گمانه دیگر از جمله تاثیر مارپیچ در انتقال صدا و گرما، ایجاد خاصیت ارتجاعی برای ضد زلزله شدن سازه، افزایش مقاومت بنا و مفاهیم فلسفی برای ساخت ستون‌های این مسجد، مطرح است.
او همچنین گفت: با نگاهی به گذشته و تاریخ سرزمین‌مان و معماری سده‌های مختلف آن می‌توانیم به شیوه زندگی مردم پی ببریم؛ ابنیه به جا مانده از تاریخ کهن و تمدن غنی ایران نشان می‌دهد، ایرانیان از پیشگامان بوده و در طراحی و معماری ساختمان‌ها و ابنیه‌ها صاحب سبک بوده اند.
زوربخش گفت: متاسفانه امروز در بنا‌های جدید مفهوم خاصی دنبال نمی‌شود و ابنیه ساخته شده با فرهنگ، ارزش‌ها و هویت اصیل شهر‌های ما همخوان نیست؛ حال آنکه جایگاه والا و اثرگذار مهندسی باید همواره مورد توجه معماران، مهندسان و سازندگان عصر حاضر قرار بگیرد.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان فارس بر ضرورت استفاده اصولی از خدمات مهندسی و توجه به احیاء و ترویج معماری ایرانی اسلامی در ساخت و ساز‌های شهری برای ساخت بنا‌های با ارزش و حفظ ارزش‌های فرهنگی جامعه و ایجاد فضای مناسب برای زندگی تأکید کرد.
او گفت: در عصر حاضر، معماری ایرانی به دلایل متعدد نظیر تأثیرپذیری و تقلید نانسنجیده از معماری غرب، از حقیقت و اصالت خود فاصله گرفته است، همچنین متاسفانه امروز جای معماری فاخر و بلندآوازه ایرانی اسلامی که قدمتی هزار ساله دارد در ساخت و ساز‌ها و ابنیه‌های ما خالی بوده و در بسیاری موارد فاصله گرفتن از این سبک معماری و هویت واقعی به ایجاد ظاهر آشفته و نامتوازن نمای ساختمان‌ها و فضا‌های شهری منجر شده است.
زروبخش به ضرورت توجه و استفاده از مقررات ملی ساختمان در موازات خدمات جامع مهندسی در تمام فرایند‌های ساخت و ساز تاکید و گفت: بی‌تردید استفاده از دانش مهندسان صاحب تخصص و صلاحیت، نقش موثری در حفط سرمایه‌های مالی و جانی و نیز تامین ایمنی، بهداشت، سلامت و صرفه اقتصادی بهره برداران دارد.
او ضمن بیان اینکه حضور موثر مهندسان متخصص و با اخلاق رشته‌های هفت گانه نظام مهندسی ساختمان ارتقا کیفیت و افزایش عمر مفید ساختمان‌ها را به دنبال داشته و نظامی کارآمد را ایجاد می‌کند، به فلسفه وجودی این سازمان اشاره و گفت: تمام تلاش و امید ما مشاهده ردپای خدمات فنی و کارشناسانه مهندسان این سازمان در همه ساختمان‌ها و در تمام نقاط فضای شهر است.
زوربخش با یادآوری اینکه حل مشکلات حوزه ساخت‌وساز نیازمند هم‌افزایی و هماهنگی‌های میان دستگاهی بوده و در این راستا سازمان نظام مهندسی ساختمان فارس، آماده همکاری است، گفت: این سازمان با در اختیار داشتن مهندسان صاحب صلاحیت در هفت گروه تخصصی، برای مرمت، مقاوم سازی و تعمیر و نگه داری بنا‌های تاریخی و میراثی نیز آمادگی کامل را داراست.