قنات قصبه گناباد به عنوان تنها اثر ثبت شده خراسان رضوی در فهرست آثار جهانی یونسکو، شاهکاری از پیوند هنر، دانش، فناوری و مدیریت منابع آب است که مهمترین شاخصه آن عمق مادر چاه، فناوری حفر قنات و نیز شیوه بهره برداری آب است که آن را به یکی از جاذبه‌های تاریخی و مهندسی جهان تبدیل کرده است.
این قنات از ۲ رشته اصلی و ۶ شاخه فرعی تشکیل شده و مادرچاه آن در دامنه شمالی سیاه کوه و مظهر کنونی قنات در جنوب محله معروف به قصبه شهر (کوی شرقی) قرار دارد.
طول این قنات بیش از ۳۳ کیلومتر است و عمق مادرچاه اصلی در انتهای رشته دولاب نو با توجه به شیب زمین حدود ۳۰۰ متر و میزان آبدهی آن بیش از ۱۳۰ لیتر در ثانیه است.
اکنون ۶۰ درصد چاه‌های قنات مسدود است و ۴۰ درصد آن‌ها با آبدهی ۱۵۰ لیتر در ثانیه باقی مانده است.
این اثر تاریخی یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری منطقه است که با بررسی باستان شناسان داخلی و یافته‌های سفالین پراکنده در داخل قنات، تخمین زده می‌شود قدمت آن به دوران هخامنشیان برسد.
طرح گردشگری قنات قصبه گناباد
مهدی ذوالفقاری مسئول گردشگری اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد گفت: طرح گردشگری قنات جهانی قصبه در سه مرحله اجرا می‌شود که برای مطالعه مرحله نخست آن بالغ بر یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون ریال هزینه شده که با اتمام کار مطالعاتی، عملیات اجرایی این مرحله با صرف اعتبار هفت میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال اجرایی شده است.
او گفت: طرح گردشگری قنات جهانی قصبه گناباد در پنج سال گذشته در سه مرحله برنامه ریزی و هدف گذاری شده بود.
بیشتر بخوانید
مسئول گردشگری اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد گفت: مرحله نخست این طرح گردشگری از مقابل پارک قصبه در خیابان ناصرخسرو آغاز شده که در قالب آن ساماندهی و استحکام بخشی این مسیر با سنگفرش و آجرفرش انجام می‌شود.
ذوالفقاری گفت: ایجاد زیرساخت‌های گردشگری نظیر اقامتگاه‌های بومگردی، سفره خانه‌های سنتی و ایجاد کوچه باغها، راه اندازی موزه‌های گردشگری نظیر خانه موزه مرحوم نبی پور و اماکن سیاحتی و ورزشی نظیر باشگاه سوارکاری از دیگر بخش‌های طرح گردشگری قنات جهانی قصبه است که با مشارکت شهرداری در حال اجراست.
او گفت: استحکام بخشی ورودی‌های یک و ۲ قنات و ساماندهی مظهر آن همزمان با روند ثبت آن در فهرست آثار جهانی سازمان یونسکو در حدود پنج سال گذشته انجام و سه میلیارد ریال هم برای ساماندهی پارک قصبه هزینه شده است.
تخصیص ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای بهسازی قنات قصبه گناباد
رضا نصیری فرماندار گناباد گفت: ۵۰۰ میلیارد ریال اعتبار برای ساماندهی و بهسازی قنات جهانی قصبه تخصیص داده شد، که بر اساس اولویت برای ساماندهی و بهسازی مظهر، روشنایی و سایر امکانات زیرساختی این اثر تاریخی در سال جاری هزینه می‌شود.
منبع: ایرنا