اوره یکی از مهمترین و پرمصرف‌ترین محصولات پتروشیمی است که بیشترین استفاده آن در کود‌های شیمیایی است.
با اینکه ۹۰ درصد این محصول در دنیا برای کود‌های شیمیایی حاوی نیتروژن مصرف می‌شود، اما در صنایع شیمیایی نظیر انواع پلاستیک و چسب و در سیستم‌های خودرو برای کاهش آلایندگی کاربرد دارد.
چین بزرگترین تولیدکننده، مصرف‌کننده و صادرکننده اوره جهان است؛ هند، برزیل، آمریکا و استرالیا مصرف‌کنندگان عمده اوره هستند.
بیشتر بخوانید
هند و آمریکا همچنین از بزرگترین تولیدکنندگان این محصول به شمار می‌آیند و ایران نیز از تولیدکنندگان مهم دنیاست که پیش‌بینی می‌شود در افق سال ۲۰۲۵ سهمی معادل به ۸/ ۲۷ درصد دنیا و ۸/ ۵۰ درصد خاورمیانه را داشته باشد.
به گفته مشاور ارشد شرکت CRU در نخستین کنفرانس تخصصی نیتروژن و گاز سنتز ۲۰۱۷، ایران تا سال ۲۰۲۲ بزرگترین صادرکننده اوره در جهان خواهد بود.
به یکی از بزرگترین واحد‌های تولیدی استان چهارمحال و بختیاری سر زدم؛ مجتمع پتروشیمی لردگان واقع در منطقه فلارد شهرستان لردگان، یکی از ۱۰ شرکت پتروشیمی کشور است.
این مجتمع را که از دور دیدم به ایرانی بودن خود بالیدم؛ اُبهتی درچرخه تولید این مجتمع دیده می‌شود؛ انبوهی از کارگران، حرکت خودرو‌های سبک و سنگین از مرحله تولید تا بارگیری و خروج کامیون‌ها همه و همه صحنه‌هایی بیاد ماندنی بود.
دسترسی به منابع آب و گازی و نزدیکی به سه خط لوله گاز کشور و همچنین دارا بودن زمین و موقعیت مناسب از ویژگی‌های موقعیت مکانی مجتمع پتروشیمی لردگان است.
ساخت مجتمع پتروشیمی لردگان از سال ۱۳۸۷ آغاز شد، اما به دلیل نبود سرمایه و سرمایه‌گذار اجرای این طرح به تعویق افتاد تا اینکه حدود ۵ سال پیش اجرای آن از سر گرفته شد و در نهایت این مجتمع ششم آذرماه ۱۳۹۹ به طور رسمی به چرخه تولید وارد شد.
شرکت پتروشیمی لردگان یکی از شرکت‌های تابعه گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان است که در زمینی به مساحت ۱۰۰ هکتار با سرمایه‌گذاری ۷۵۴ میلیون یورو ارزی و یک هزار و ۱۲۳ میلیارد تومان ایجاد و تجهیز شده است.
درآمدزایی پتروشیمی لردگان سالانه ۲۴۰ میلیون یورو اعلام شده است که چنانچه این مجتمع با ظرفیت کامل خود فعال باشد در مدت چهار سال میزان سرمایه‌گذاری هزینه شده به این مجتمع بازمی‌گردد.
مدیرعامل اوره لردگان گفت: ساخت یک مجتمع پتروشیمی بدون حضور کارگر و افراد متخصص ساخت‌وساز در منطقه، مشکلات زیادی برای ما ایجاد کرد، اما با آموزش افراد بومی موفق شدیم کار ساخت‌وساز را بدون حادثه منجر به فوت پشت سر بگذاریم.
آقای محمودی می‌گوید: مجتمع پتروشیمی لردگان چند رکورد خوب را در ایران جابه‌جا کرده‌است؛ طی این چند سال ساخت ۳۲ میلیون نفر ساعت بدون حادثه منجر به فوت داشته که در صنایع پتروشیمی رکورد قابل توجهی است.
محصول تولیدی این شرکت آمونیاک با ظرفیت تولید روزانه ۲ هزار و ۵۰ تن و اوره با ظرفیت تولید روزانه ۳ هزار و ۲۵۰ تن است.
آقای میرزاخانی رئیس ساخت و نصب پتروشیمی لردگان گفت: لردگان یک پتروشیمی تحریمی است و این مجتمع در شرایط محدودیت‌های بین‌المللی با توان و اتکا به متخصصان داخلی راه‌اندازی شد.
پس از تحریم‌ها، چینی‌ها از ایران رفتند و انتقال پول (فاینانس) سخت شد و چالش جدیدی را پیش روی ما گذاشت؛ فاز یک با ظرفیت ۱۰۰ درصد در حال تولید است.
واحد‌های یوتیلیتی، واحد‌های جانبی و ... که خود هرکدام به‌اندازه یک پتروشیمی بزرگ هستند و تمام نیاز‌های اوره و آمونیاک را تامین می‌کنند به دست متخصصان ایرانی راه‌اندازی شد.
صنعت باید با رقیب بزرگ شود و رشد کند و نقطه قوت ما وجود هلدینگ خلیج‌فارس با یک سیستم فروش قوی است.
رئیس مجتمع پتروشیمی لردگان گفت: در دوران تحریم ساخت و نصب تجهیزات آغاز شد، در دوران تحریم‌ها به بهره برداری رسید و حالا صادرات آن انجام می‌شود.
آقای کریمی می‌گوید: این موفقیت حاصل تلاش جوانانی است که در همین دانشگاه‌های کشور تحصیل کردند، خواستند و توانستند تحریم‌ها را شکست دهند.
ما بهترین‌های اوره و آمونیاک را دعوت کردیم و با متخصصان داخلی مجتمع را راه‌اندازی کردیم؛ به‌طور مثال در ایران تنها دو دستگاه راکتور کازاله وجود دارد که در گذشته از سوی اروپایی‌ها تحویل و راه‌اندازی شده بود؛ متخصصان داخلی توانستند آنها را احیا و راه‌اندازی کنند.
اما جالب بود وقتی فهمیدم که رئیس بهداشت، ایمنی، ومحیط زیست پتروشیمی لردگان ۳۲ میلیون نفر ساعت کارکرد بدون حادثه را ثبت کرد و این اقدام یک رکورد عالی است.
آقای خیری می‌گوید: بیش از ۸۰ درصد نیرو‌های کار این مجتمع، افراد بومی منطقه هستند که در این طرح مشغول به کار شده‌اند.
در زمان ساخت این طرح به طور متوسط ۲ هزار و ۸۰۰ نفر مستقیم و ۴۵۰ نفر غیر مستقیم مشغول به کار بودند و در زمان بهره‌برداری یک هزار نفر مستقیم و هزار و ۵۰۰ نفر غیر مستقیم، از شرکت پتروشیمی لردگان نان بر سر سفره هایشان می‌برند.
واحد‌های تولیدی اوره و آمونیاک مجتمع پتروشیمی لردگان در سه فاز طراحی شده است که فاز نخست آن یوتیلتی بود و در خردادماه ۹۹ در مدار تولید قرار گرفت.
فاز۲؛ واحد آمونیاک، واحدی استراتژیک و مهم، در حال تولید آمونیاک است؛ راه‌اندازی این فاز هم باوجود مشکلات ناشی از تحریم مثل کمپرسور‌های زیمنس‌احیا، کاتالیست‌های کازاله راه‌اندازی رکتور کازاله و دیگر موارد مهم تحریمی انجام شد.
واحد ۳ نیز که برای تولید اوره است.
آقای نامدار زنگنه وزیر وقت نفت اشتغالزایی و محرومیت‌زدایی را دوهدف اصلی ایجاد پتروشیمی در منطقه لردگان عنوان کرد و گفت: اینک که این مجتمع بزرگ به بهره‌برداری رسیده یکی از اهداف مهم اقتصاد مقاومتی که ایجاد صنایع پایین‌دستی است، در جوار این مجتمع راه‌اندازی می‌شود.
سه واحد صنعتی پایین‌دستی در جوار پتروشیمی لردگان ایجاد می شود؛ واحد کریستال ملامین با پیشرفت ۲۵ درصدی یکی از مهمترین این صنایع است که در اشتغالزایی و جهش تولید به مانند پتروشیمی لردگان عمل می‌کند.
برای ایجاد پارک اوره و بازیافت دی‌اکسیدکربن در نزدیکی مجتمع لردگان هم برنامه ریزی شده است.
آقای محمودی مدیرعامل شرکت پتروشیمی لردگان، از امضای ۵۰ قرارداد همکاری با شرکت‌های ایرانی از زمان راه‌اندازی این مجتمع تاکنون خبر داد.
شرکت پتروشیمی لردگان روزانه حدود ۲ هزار و ۴۰۰ تن اوره تولید می‌کند.
پتروشیمی لردگان افزون‌بر اینکه سهمیه جهادکشاورزی و سازمان تعاون روستایی را تأمین می‌کند، در بهمن‌ماه ۷۰ هزار تن صادرات داشته است و از ماه گذشته یکی از بزرگترین صادرکنندگان محصولات جامد در هلدینگ خلیج فارس شده است.
برنامه تولید امسال شرکت پتروشیمی لردگان محقق شده است، این شرکت در سه ماه اخیر، ماهانه ۲۰ میلیون دلار ارز به سامانه نیما عرضه کرده است.
این تولید به رونق اقتصادی و صنعت کشور هم کمک کرده به طوری که آقای عابدینی یکی از راننده‌های کامیون می‌گفت: من بارم را از پتروشیمی لردگان تحویل میگیرم و آذربایجان غربی شهر ارومیه، یا اصفهان و یا فارس تحویل می‌دهیم تا در مصارف کشاورزی استفاده شود.
رئیس بهره برداری مجتمع پتروشیمی لردگان گفت: کود اوره بعنوان یکی از غنی‌ترین کود‌های شیمیایی است و از عناصر اصلی رشد و نمو گیاه محسوب می شود. کود اوره با ۴۶ درصد نیتروژن به شکل بلور سفید رنگ بوده و از آمونیاک و کربن دی اکسید تشکیل شده است این کود‌ها میزان حلایت بالایی دارند بنابراین، علاوه بر خاک، می‌توانند طریق شاخ و برگ گیاه نیز جذب شوند.
به گفته مدیر شرکت خدمات حمایتی کشاورزی قزوین ۲۵ تن کود اوره از پتروشیمی لردگان به استان قزوین ارسال شد.
آقای رسولی می گوید: این شرکت برای تامین نیازکشاورزان منطقه بشاریات قزوین، ۲۵ تن اوره از مبداء پتروشیمی لردگان خریداری و به انبار فرعی کمال آباد منتقل کرد.
شرکت کود و اوره شیمیایی لردگان در سال ۱۳۹۹ افتتاح شد محصول تولیدی این کارخانه آمونیاک با ظرفیت تولید روزانه۲۰۵۰ تن واوره باظرفیت تولیدی روزانه۳۲۵۰تن است.
آقای مهدوی سرپرست شرکت خدمات حمایتی کشاورزی چهارمحال و بختیاری گفت: ۲۲۵ تن کود اوره از مبداء پتروشیمی لردگان به مقصد انبار‌های سازمانی همدان بارگیری و ارسال شد.
هم‌اکنون کود فسفاته و پتاسه مورد نیاز کشاورزان در انبار‌ها موجود است، اما به دلیل بالا بودن قیمت، مورد استقبال کشاورزان قرار نگرفته است و در صورت نیاز بین کارگزاران توزیع خواهد شد.
آقای رستمی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری گفت: تا پارسال بخشی از فضای شهرک صنعتی سندگان خالی بود، اما با بهره‌برداری از پتروشیمی لردگان تمامی شهرک پر شده است و زمین خالی در این منطقه وجود ندارد.
با بهره‌بردای از طرح ملامین کریستال نیز ۱۶۰ نفر در این مجتمع مشغول به کار می‌شوند.
مجتمع کریستال ملامین لردگان با تولید سالانه ۴۰ هزار تن بزرگترین مجتمع کشور در این رسته به شمار می‌رود. کریستال ملامین به عنوان ماده اولیه در ساختمان‌سازی، تولید کف‌پوش، خودروسازی و لوازم خانگی کاربرد دارد.
ایجاد واحد احیای گازکربنیک یا بازیافت دی اکسیدکربن از دیگر صنایع جانبی و تکمیلی پتروشیمی لردگان است که در محوطه پتروشیمی و توسط شرکت بومی استان احداث می‌شود.
برای واحد بازیافت دی اکسیدکربن لردگان جواز تأسیس صادر شده است و عملیات اجرایی این واحد از سال آینده آغاز می‌شود؛ پیش‌بینی می‌شود در حین عملیات اجرا ۴۰۰ نفر و در زمان بهره‌برداری ۱۰۰ نفر در این مجتمع شاغل شوند.
این واحد علاوه بر جلوگیری از انتشار گاز دی اکسیدکربن در هوا از آلایندگی مجتمع جلوگیری می‌کند و از سوی دیگر تولید اوره را به میزان ۱۰ درصد افزایش می‌دهد.
ایجاد پارک اوره از دیگر صنایع پایین‌دستی مجتمع پتروشیمی لردگان به شمار می‌رود که برای ایجاد آن زمینی به مساحت ۳۰ هکتار با ۵۰ لیتر برثانیه آب نیاز است؛ هنوز برای پارک اوره جواز تأسیس صادر نشده است؛ پارک اوره به تولید اوره رزینی اختصاص دارد که می‌تواند ماده اولیه صنایع چسب کشور را تأمین کند.
شرکت پتروشیمی لردگان با فرایند تحقیق، در راستای نیاز داخل و صادرات محصول با کیفیت بالا در سطح جهانی چشم اندازی روشن پیش رویش است ودر سطوح بالایی از این تکنولوژی قرار دارد.
همچنین با هدف توسعه صنایع پایین دستی از سوی بخش خصوصی وتکمیل زنجیره ارزش در استان زیرساخت تامین خوراک این واحد‌ها در سطح بالایی از کیفیت فراهم شده است.
گزارش از افسانه احمدی فارسانی