به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در جمع اعضای کمیسیون گردشگری و فعالان این صنعت در مشهد، گفت: عرصه سیاستگذاری کشورمان عمدتا صنعت گردشگری را یک ظرفیت تزئینی تلقی می‌کند و آن را یک پتانسیل عمیق برای کمک به توسعه و تعالی اقتصاد نمی‌داند. این امر باعث شده تا سهم و نقشی که گردشگری در توسعه اقتصادی بسیاری از کشور‌های جهان ایفا نموده، برای ایران محقق نشود.
او گفت: یک مصداق این بحث را می‌توان در بودجه ۱۴۰۱ مشاهده نمود. از طرفی، اگر فعالان این صنعت، امروز به رویه‌های قانونی، بروکراسی اداری، ضعف زیرساخت‌ها و عدم حمایت‌ها منتقد هستند، بخشی از آن متوجه همین نگاه غلط به این بخش است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران گفت: گردشگری علاوه بر رویکرد‌های اقتصادی باید یک فرصت مغتنم برای تبادل فرهنگی تلقی کنیم، نه آنکه به چشم تهاجم فرهنگی تفسیرش نماییم. قطعا تا زمانی که این جنس نگرش‌ها اصلاح نشوند بسیاری از مسائل خرد، حل و فصل نخواهند شد.
این عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری کشور، یک دغدغه شاخص دیگر فعالان صنعت گردشگری را نبود یک متولی واحد در این بخش و پاسکاری مسئولیت‌ها در رسیدگی و حل مشکلات آن، عنوان کرد و گفت: البته چالش‌هایی از این دست به همه بخش‌های اقتصادی قابل تعمیم است. مسئولیت‌هایی به اقتضای شرایط، میان افراد و دستگاه‌ها توزیع می‌شود، اما آن فرد یا نهادی که باید پاسخگوی غایی مسائل باشد، مشخص نمی‌گردد و نتیجه آن است که بخش خصوصی در روند مطالبه‌گری مستمرا میان نهاد‌های متولی پاس می‌خورد. این مسئله یکی از بزرگترین چالش‌های فضای کسب و کار کشور به شمار می‌آید.
بیشتر بخوانید
شافعی گفت: در حوزه گردشگری سلامت، مزیت‌های فراوانی داریم، از پزشکان و کادر درمان ماهر و توانمند تا هزینه‌های مقبول در قیاس با دیگر سیستم‌های درمانی جهان، اما چطور می‌توان ایران را به عنوان یک مقصد ایده‌آل برای گردشگری سلامت تبلیغ کرد در حالی که آلودگی هوا، محصولات غذایی و کشاورزی بعضا فاقد استاندارد، حمل و نقل فرسوده و... چالش‌هایی برای سلامت مردم همین کشور به شمار می‌آیند. همه این مسائل می‌تواند نگرش بیرونی را نسبت به کیفیت و حتی پتانسیل گردشگری کشورمان، تحت‌الشعاع قرار دهد. با این اوصاف باید بپذیریم که زیرساخت‌های ما همپای ظرفیت‌هایمان توسعه نیافته‌اند و همین خود یک چالش خلق می‌کند.
او گفت: در بخش گردشگری سلامت، همواره دغدغه جولان دلالان و سودجویان وجود داشته، اما خوشحالیم که امروز تشکل‌های حرفه‌ای به این حوزه ورود کرده و تلاش دارند تا فضای موجود در این بخش را ساماندهی نموده و قانونمند سازند.
رئیس پارلمان بخش خصوصی ایران، گفت: صنعت گردشگری یک ظرفیت شاخص برای ما به شمار می‌آید تا آن نگرش‌های غلطی که محصول جوسازی‌های رسانه‌ای است را در سطح بین‌المللی، اصلاح کنیم. اغلب گردشگرانی که به کشورمان سفر می‌کنند، در تعامل با این جامعه ایرانی، تجربه بسیاری متفاوتی در قیاس با ذهنیت‌های پیشین خود دارند و آن را به هموطنان خود نیز منتقل می‌کنند. از این حیث باید هر گردشگر را یک سفیر فرهنگی تلقی کنیم و این پتانسیل ارزشمند را مغتنم بدانیم.
نبود مدیریت یکپارچه چالش حوزه گردشگری سلامت
علی اکبر علیزاده قناد رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی نیز گفت: نبود مدیریت یکپارچه چالش عمده در حوزه گردشگری سلامت به شمار می‌آید و فعالان این حوزه در خلاء چنین ضرورتی، میان نهاد‌های مختلف پاس می‌خورند و پیگیری‌ها عمدتا با صرف زمان زیاد و نتیجه اندک همراه است.
او گفت: عدم هماهنگی بین وزارت بهداشت و وزارت میراث فرهنگی باعث شده تا افرادی که در بخش گردشگری سلامت به مدد اخذ مجوزها، فعالیت قانونی دارند در قیاس با سودجویان، مشکلات بیشتری را تجربه کنند.
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت: تعالی صنعت گردشگری را در گرو تبلیغات و بازاریابی و جذب توریست دانست، باید رسانه‌های دولتی و سفارتخانه‌های ما در اقصی نقاط جهان به این مهم کمک کنند و ظرفیت‌های گردشگری ایران را معرفی نمایند.
علیزاده گفت: در حال حاضر علی رغم کیفیت بالای خدمات پزشکی در ایران، درآمد و هزینه‌های این خدمات برای گردشگران خارجی ارزان است و این موضوع به واسطه تبلیغات ضعیف در این بخش می‌باشد که باعث شده تا جایگاه ما در بازار منطقه در قواره داشته‌هایمان نباشد.
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی با بیان اینکه اردن و دبی رقبای ما در این حوزه در بازار منطقه محسوب می‌شوند، گفت: علی رغم وجود حدود هزار بیمارستان خصوصی در کشور، طبق آمار نظام پزشکی درآمد گردشگری سلامت برای ایران تنها حدود یک میلیارد دلار در سال بوده و این در حالی است که اردن با داشتن فقط ۸۰ بیمارستان خصوصی و دولتی، درآمد خود را به حدود ۴ میلیارد دلار در سال ارتقا داده است. در دوبی نیز با ایجاد شهرک‌های سلامت، بحث جذب گردشگر این حوزه به صورت جدی پیگیری می‌شود و حتی از پزشکان و کادر درمان ایرانی نیز با پرداخت حقوق بالا و تسهیلات خوب، دعوت به عمل می‌آید تا در این مراکز مشغول به کار شوند.
قناد گفت: گردشگری سلامت صنعت پردرآمدی است، چرا که هر مسافر حدود ۵ تا ۱۵ هزار دلار در کشور مقصد هزینه می‌کند و این مبلغ در ایران به طور میانگین حدود ۲ هزار دلار است که بخش عمده آن مربوط به خدمات هتلینگ و ایاب و ذهاب می‌شود.
رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت: متاسفانه زیرساخت‌های تفریحی برای گردشگری سلامت در کشور ما مهیا نیست که باید برای این حوزه تدبیری اندیشید.
او گفت: کشور‌های عراق، افغانستان، آذربایجان، پاکستان، عمان، بحرین کویت، ترکمنستان و هند، بهترین گزینه‌ها برای برنامه هدف گردشگری سلامت ایران هستند. از این میان، افغانستان و عراق بیشترین گردشگران سلامت کشور ما را تشکیل می‌دهند.
فعال کردن رایزنان سلامت در سفارتخانه‌های ایران
محمد بهشتی منفرد، رئیس نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال و شرق کشور نیز گفت: تاکنون جلسات مختلفی با وزرای گردشگری و بهداشت و درمان برگزار شده است و حمایت‌های ویژه‌ای در حوزه‌های گردشگری سلامتی و زیارتی در دستور کار قرار دارد. امیدواریم در آینده نزدیک نتایج برگزاری چنین جلساتی را در بخش‌های عملیاتی شاهد باشیم.
او گفت: سفر رئیس جمهوری ایران به تاجیکستان و ترکمنستان باعث شد تا مباحث کاربردی خوبی با همسایگانمان مطرح شود و قطعا بیشترین بهره برداری را از اثرات این سفرها، استان خراسان رضوی کسب خواهد کرد.
رئیس نمایندگی وزارت امور خارجه در شمال و شرق کشور گفت: طی دو سال گذشته به دلیل شیوع کرونا با کاهش ورود گردشگر به کشور و استان مواجه بودیم و امیدواریم در آینده با کاهش این موج همه گیری، دوباره رونق گردشگری را در شاخه‌های مختلف آن برای خراسان رضوی و مشهد شاهد باشیم.
بهشتی منفرد گفت: رویکرد وزارت خارجه به عنوان دستگاه سیاست خارجی در دوره فعلی تنها متمرکز بر مباحث سیاست خارجی نبوده و تعاملات اقتصادی نیز به جد در اولویت ما قرار دارد و در حد توان و اختیارات خود نیز به این موضوع کمک می‌کنیم.
او گفت: پرواز کراچی_ مشهد و لاهور_ مشهد را هفته دیگر شاهد خواهیم بود، پرواز از عمان به مشهد نیز از مطالبات به حق بخش خصوصی بوده که تلاش داریم آن را با مقامات عمانی مطرح کنیم و در این حوزه آمادگی لازم از سوی ایران فراهم است.
بهشتی منفرد گفت: وزارت امور خارجه هیچ گونه محدودیتی را برای توسعه گردشگری ایجاد نخواهد کرد و تا حد امکان به توسعه این ظرفیت کمک می‌نماید. آماده هستیم تا در بحث استقرار رایزنان سلامت در سفارتخانه‌های ایران، همکاری لازم را به عمل آوریم.
او گفت: نمایندگان بخش خصوصی در کشور‌های هدف باید تبلیغات لازم را جهت شناسایی و معرفی جاذبه‌های گردشگری داشته باشند. بخش خصوصی مطالبات خود را به صورت مکتوب به وزارت خارجه اعلام کند، این مجموعه نیز تا حصول نتیجه قطعی، پیگیر موارد مذکور خواهد بود؛ لذا آمادگی همکاری کامل خود را با بخش خصوصی در حوزه گردشگری اعلام می‌کنیم.
عدم هماهنگی دستگاه‌های متولی چالش صنعت گردشگری
در ادامه ناصر غفران، دبیر انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی و رئیس کمیته گردشگری سلامت اتاق بازرگانی مشهد گفت: هماهنگی در سیاست گذاری، برنامه ریزی برای حوزه گردشگری پزشکی به استناد مقررات و قوانین طرفین، تقسیم کار تخصصی هر دستگاه و جلوگیری از تداخل وظایف و اختیارات، ایجاد وحدت رویه و جلوگیری از رفتار‌های سلیقه‌ای در مدیریت گردشگری سلامت، ایجاد هماهنگی بین مراکز درمانی دارای مجوز و شرکت‌های خدمات مسافرتی و جهانگردی به عنوان بازوان اجرایی اصلی گردشگری سلامت از جمله ضرورت‌هایی هستند که تحقق آن‌ها می‌تواند تعالی این بخش را رقم بزند.
او گفت: عدم هماهنگی در سیاستگذاری و برنامه ریزی از جانب دستگاه‌های متولی در این بخش، فقدان تقسیم کار مناسب و تخصص بین دستگاه‌های متولی و ایجاد تداخل کاری و عدم وحدت رویه در ساختار‌های اجرایی از چالش‌های اصلی و مهم گردشگری سلامت به شمار می‌آید.
دبیر انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی گفت: شرکت‌های خدمات مسافرتی و جهانگردی و مراکز درمانی دارای مجوز بازوان اجرایی اصلی گردشگری سلامت می‌باشند، به منظور ایجاد هماهنگی بیشتر میان همه ارکان دولتی و خصوصی فعال در این حوزه تقاضا داریم تا زمینه‌ای فراهم شود که هر تصمیم ماخوذه برای این حوزه در کارگروه تخصصی گردشگری سلامت که با پیگیری استانداری خراسان رضوی برگزار می‌شود، بررسی گردد و با هماهنگی کامل میان همه ذی نفعان، به مرحله اجرا درآید.
او گفت: استقرار رایزنان سلامت در سفارتخانه‌های کشور‌های هدف گردشگری سلامت و ایجاد ارتباط میان فعالان این صنعت در دو کشور هدف و مقصد به منظور تسهیل در فرآیندسازی (از سوی میراث فرهنگی)، ایجاد میز خدمت کنسولی به منظور پیگیری مشکلات احتمالی و تسهیل در روند صدور ویزا، ارائه خدمات کنسولی و ... (از جانب وزارت امور خارجه)، راهبری بیماران بین المللی (شرکت‌های گردشگری سلامت) با نظارت میراث فرهنگی و درمان آن‌ها (در بیمارستان‌های دارای مجوز) با نظارت وزارت بهداشت از جمله ضرورت‌هایی هستند که یک تقسیم کار مناسب و تخصصی را میان دستگاه‌های متولی ایجاد نموده و از تداخلات کاری جلوگیری می‌کنند.
دبیر انجمن حرفه‌ای گردشگری سلامت خراسان رضوی گفت: ایجاد یک هم افزایی موثر میان همه متولیان و فعالان این حوزه می‌تواند ارتقای خدمات را در عرصه گردشگری سلامت رقم بزند و ظرفیت‌های بهتر و بیشتری را در این بخش فراهم کند.
ضعف اطلاع رسانی و معرفی ظرفیت‌های گردشگری سلامت ایران در کشور‌های هدف
بهروز جعفرآبادی، جانشین مدیریت گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز گفت: کشور‌های بزرگ دنیا که در حوزه گردشگری سلامت موفق هستند، خدمات و امکانات رفاهی بالایی به گردشگران سلامت ارائه می‌کنند و با تکمیل زیرساخت‌های خود حالا بر موضوع اخلاق پزشکی تمرکز پیدا کرده اند و به ارتقای کیفیت خدمات در این بخش مشغول هستند.
او گفت: پیش از شیوع کرونا گردشگران سلامت از ۷۹ کشور به مشهد سفر کرده اند که این رقم در امسال به دلیل شرایط کرونا به ۵۶ کشور تنزل پیدا کرده است.
جانشین مدیریت گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: یکی از دلایل عمده‌ای که باعث شده تا نتوانیم در این بخش گردشگر کافی جذب کنیم، عدم معرفی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های ایران در حوزه گردشگری سلامت است. قطعا تمرکز بر این مهم می‌تواند اثرات بسیار مطلوبی را در این بخش رقم بزند.
اهمیت توسعه خطوط ریلی با هدف جذب گردشگر سلامت
در ادامه این جلسه مدیرعامل شرکت قطار‌های مسافربری رجا در خراسان گفت: ایران یکی از ارزان‌ترین سیستم‌های حمل و نقل ریلی جهان را دارد. اگر شبکه ریلی کشور در مسیر توسعه زیرساختی خود تا عراق امتداد پیدا کند، می‌توان از این ظرفیت برای انتقال گردشگر سلامت بهره برد و شرکت‌های حمل و نقل ریلی هم از این پتانسیل سود مطلوبی کسب می‌کنند.
او گفت: خوشبختانه در حوزه شمال شرق و کشور ترکمنستان، خط ریلی وجود دارد، اما تقریبا حوزه مسافربری تعطیل است. شاید اگر این حوزه فعال شود، بتوان از این مسیر نیز گردشگر سلامت جذب نمود.
بخش گردشگری سلامت در ایران، متاثر از ضعف زیرساخت‌ها
پروین دلیری، رئیس و مدیرعامل دهکده گردشگری و سلامت طرقبه نیز در گفت: در حوزه گردشگری سلامت صرفا نباید بر بحث درمان متمرکز شویم، چون ظرفیت‌های متعدد دیگری هم در این حوزه وجود دارد که باید به موازات مسئله درمان، مورد توجه قرار بگیرند.
او گفت: کشور‌های موفق در حوزه گردشگری سلامت در بسته‌های پیشنهادی شان، مراکز تفریحی و جاذبه‌های دیدنی را هم تعریف کرده اند تا از ظرفیت حضور گردشگر درمان، حداکثر استفاده صورت بگیرد. این موضوع در کشور ما مورد غفلت بوده و باید در زنجیره خدمات این حوزه دیده شود.
دلیری گفت: مکرر اعلام می‌شود که ایران در زمره ۱۰ کشور برتر به لحاظ ظرفیت‌های گردشگری است، اما متاسفانه هیچ گاه از این پتانسیل‌ها به شایستگی بهره گرفته نشد. این مسئله حتی اثراتی مثل افت جذب گردشگر را در پی خواهد داشت. قطعا مقاصدی برای گردشگران مطلوب هستند که زنجیره گسترده تری از خدمات درمانی، تفریحی و گردشگری ارائه کنند.
رئیس و مدیرعامل دهکده گردشگری و سلامت طرقبه، یکی از چالش‌های مهم برای گردشگری سلامت در ایران را ضعف زیرساخت‌ها دانست و گفت: حتی اگر بهترین پزشکان را هم در اختیار داشته باشیم، باز با وجود ضعف در زیرساخت‌ها نمی‌توانید نتایج کافی و مطلوب را کسب کنیم.
او گفت: دوبی برنامه ریزی خوبی را در حوزه گردشگری اتخاذ کرده و در بحث گردشگری سلامت دست به ایجاد شهرک‌هایی زده که مجموعه کاملی از خدمات را در اختیار مخاطبان می‌گذارند و تمام نیاز‌های گردشگر در آن‌ها لحاظ شده است. این چنین تجاربی باید برای ما نیز الگو قرار بگیرد.
انتهای پیام//ف.ح.