سایر زبان ها

صفحه نخست

سیاسی

بین‌الملل

ورزشی

اجتماعی

اقتصادی

فرهنگی هنری

علمی پزشکی

فیلم و صوت

عکس

استان ها

شهروند خبرنگار

وب‌گردی

سایر بخش‌ها

با گذشت ۶ ماه؛

قانون جدید چک روی میز رئیس بانک مرکزی؛ کسبه ناراضی و نواقص پابرجا!

قانون جدید چک که از بهترین نمونه های سیاست‌های پولی و بانکی در چندسال گذشته است، این روزها با مقاومت‌هایی در اجرای کامل آن به سر می‌برد.

به گزارش خبرنگار بانک و بیمه  گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان، قانون صدور چک در سال ۱۳۵۵ تصویب شد و پس از آن در سال‌های ۱۳۷۲، ۱۳۷۶، ۱۳۸۲ و آخرین بار در سال ۱۳۹۷ تحت عنوان «قانون اصلاح صدور چک» اصلاح شد. در اصلاح جدید این قانون، رویکرد پسینی و مجازات محور نسبت به صادرکننده چک برگشتی به یک رویکرد پیشینی و یا پیشگیری محور تغییر کرده است.
 
با این حال، تحولات چشمگیری که قانونگذار در سال ۹۷ برای چک مصوب کرده است نیازمند یک بازوی اجرایی قدرتمند در بانک مرکزی برای پیاده‌سازی بند به بند مفاد و تبصره‌های این قانون جدید است.

با وجود سپری شدن ۳ سال از تصویب این قانون، ۲ نقد مهم به عملکرد بانک مرکزی در قبال قانون چک وارد است. اول اینکه تعداد زیادی از مفاد این قانون در سیستم بانکی بر زمین مانده و یا ناقص اجرا شده است.

عدم اطلاع رسانی و آگاه‌سازی عمومی مناسب در خصوص مفاد اجرا شده این قانون همچون سامانه صیاد نیز از دیگر مواردی است که متولیان بانک مرکزی نسبت به آن غافل بوده‌اند.

معطلی ۳ ساله اجرای قانون چک در ساختمان میرداماد

محمد نوری کارشناس امور بانکی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان با بیان اینکه بانک مرکزی و قوه قضاییه طبق قانون اصلاح صدور چک مصوب سال ۹۷ مکلف به اجرای تکالیفی در دو موعد تاریخی بوده‌اند، خاطرنشان کرد: اجرای موعد اول این تکالیف، ساده و بدون نیاز به ایجاد سازوکار جدید بوده است که در تاریخ در آذر ۹۸ اجرایی شده است، اما موعد بعدی اجرای این تکالیف مربوط به آذر ۹۹ بوده است.


بیشتر بخوانید


وی با بیان اینکه مهم‌ترین تحولات قانون جدید چک می‌بایست از آذرماه ۹۹ توسط بانک مرکزی اجرا می‌شده است، گفت: ثبت مبلغ، تاریخ و هویت گیرنده چک در سامانه صیاد، یکی از برجسته‌ترین نوآوری‌های قانون جدید بوده است که به دلیل شیوع کرونا به ابتدای سال ۱۴۰۰ موکول شده است.

نواقص سامانه صیاد هرچه سریعتر مرتفع شود

نوری با بیان اینکه بخش قابل توجهی از تعهدات مربوط به آذرماه ۹۹ توسط بانک مرکزی عملیاتی شده است و این امر نیز تاثیر مطلوبی در کاهش ریسک معاملات چک داشته است، عنوان کرد:، اما در این بین یکی از انتقادات وارد شده به بانک مرکزی به موضوع عدم دسترسی عمومی شهروندان به گوشی هوشمند برای ثبت در سامانه صیاد باز می‌گردد.


کارشناس امور بانکی با اشاره اینکه ممکن است افراد سالخورده و ساکنین مناطق محروم و دورافتاده به سهولت به گوشی هوشمند دسترسی نداشته باشند، افزود: بانک مرکزی مکلف بوده است تا با اتخاذ تدابیری دسترسی دارندگان چک به خودپرداز‌ها و سیستم پیامکی را برای ثبت، دریافت و انتقال به گیرنده چک را فراهم کند.


وی با بیان اینکه یکسری الزامات عملیاتی باید در نظر گرفته می‌شده است تا کارکرد‌های پیشین چک نیز در قانون جدید چک نیز محفوظ بماند، اظهار داشت: به عنوان مثال صدور چک بابت تضمین و وثیقه در سامانه صیاد مقدور نیست؛ چراکه این چک‌ها قاعدتا بدون تاریخ صادر می‌شوند و امکان صدور چک بدون درج تاریخ در سامانه صیاد امکان پذیر نیست.

تعیین سقف اعتبار صادرکننده چک نیازمند تجمیع دیتا همه دستگاه‌ها است

وی تاکید کرد: در ماده ۲۱ مکرر قانون جدید چک، بانک مرکزی مکلف شده است تا زیرساخت‌های لازم برای برقراری تقارن اطلاعاتی را به گونه‌ای فراهم کند که گیرنده چک قادر باشد وضعیت اعتباری صادرکننده چک شامل سقف اعتبار مجاز، سابقه چک‌های برگشتی در ۳ سال اخیر و میزان مانده تعهدات چک‌های تسویه نشده را به صورت آنی استعلام کند.

نوری با بیان اینکه بانک مرکزی موظف بوده چک‌های برگشتی و سقف اعتبار مجاز هر شخص را به گیرنده چک اعلام کند، خاطرنشان کرد:، اما متاسفانه این رویه اکنون به شکل ناقص از سمت بانک مرکزی انجام می‌شود و صرفا چک‌های برگشتی رفع سوء اثر شده به گیرنده چک اعلام می‌شود.

این کارشناس بانکی با اشاره به اینکه تکالیف بانک مرکزی برای تعیین سقف اعتبار برای دارندگان چک تاکنون عملیاتی نشده است، گفت: تاخیر بانک مرکزی در اجرای این تکلیف شاید به این علت باشد که تعیین سقف اعتبار و دریافت اطلاعات لازم جهت اعتبارسنجی دارندگان چک، مستلزم همکاری نهاد‌های متعدد است.

این کارشناس امور بانکی با اشاره به راهکار اجرایی شدن مفاد باقی مانده از قانون چک، گفت: با توجه به وضعیت فعلی، بهتر است ابتدا زیرساخت‌ها و بانک اطلاعاتی توسط دستگاه‌هایی مثل سازمان امور مالیاتی و وزارت رفاه برای امر اعتبارسنجی افراد تجمیع و پردازش شود و سپس از سوی بانک مرکزی برای تعیین سقف اعتبار برای دارندگان چک اقدام شود.

حساسیت بالای اعتبارسنجی دارندگان چک

وی در ادامه گفت: در ابتدای راه لازم است مبلغ سقف اعتبار صادرکننده چک به گیرنده فقط اطلاع رسانی شود و بعد از مدتی که این رویه دقیق و بدون خطا پیش رفت، سپس محدودیت سقف اعتبار صدور چک به شکل الزامی برای هر فرد اعمال شود.

نوری با بیان اینکه اعتبارسنجی و تعیین سقف اعتبار برای هر شخص به علت آنکه باعث ایجاد محدودیت ریالی برای صدور چک می‌شود از حساسیت بالایی برخوردار است، گفت: اگر رقم پایینی برای سقف اعتبار صدور چک هر شخص در نظر گرفته شود، این امر باعث قفل شدن اقتصاد و عدم گردش پول به شکل صحیح خواهد شد و اگر رقمی بالاتر از اعتبار هر شخص تعیین شود، مشکلات خاص خود را به وجود خواهد آورد.

تبادل اولیه اطلاعات بین بانک مرکزی و قوه قضاییه ایجاد شده است

وی با اشاره به اینکه قوه قضاییه نیز موظف بوده است تا دسترسی بانک مرکزی به احکام ورشکستگی، اعسار و آرای قطعی محاکم در خصوص چک‌ها در سامانه سجل محکومیت‌های مالی را به شکل سیستمی تسهیل کند، گفت: البته در یک ماه اخیر و بعد از ابلاغ سند تحول قوه قضاییه، این فرآیند حرکت‌های مثبتی را تجربه کرده است.

این کارشناس امور بانکی در پایان اظهار امیدواری کرد: اخیرا بین بانک مرکزی و قوه قضاییه تفاهم‌نامه‌ای به امضا رسیده است که طبق مفاد آن، تبادل اولیه اطلاعات بین این دو نهاد برای استعلام سوابق قضایی دارنده چک برقرار شده است.

بررسی های میدانی نشان دهنده این است که هنوز هم چک های صیادی جای خود را در جامعه اقتصادی باز نکرده اند و مقصر این موضوع هر دو مجری این قانون است. اطلاع رسانی ها دیرهنگام و عدم همکاری بانک ها از طرفی و همچنین همگام نبودن برخی از کسبه برای اجرای این قانون زمینه ساز اختلالات زیادی در اجرای قانون جدید چک شده است. 

در سلسله گزارش ها بعدی باشگاه خبرنگاران جوان اخبار مهمی درخصوص قوانین جدید چک و همچنین معضلات مردمی اشاره خواهد شد.

انتهای پیام/

برچسب ها: بانک مرکزی ، چک صیادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳۱
در انتظار بررسی: ۰
ناشناس
۰۸:۵۳ ۲۶ مهر ۱۴۰۰
متاسفانه کسانی این قانون را تدوین و کسانی دیگر انرا تایید کردند که نه از اقتصاد چیزی میدانند و نه از اوضاع اشفته بازار و سطح امکانات اینترنتی.
قانون سفت و محکمیست. اما نه برای اقتصاد مرده ایران و نه برای سطح امکانات اینترنتی و اموزشی ایران.
مانند ان است که موتور بنز کپه را روی ژیان مدل 40 بگذارند و به این ابتکار خود بنازند. باید این قانون برداشته شود چون کلاهبرداری بطور چشم گیری افزایش یافته و موجب درگیری های فیزیکی ولفظی زیادی شده و خواهد شد
ناشناس
۱۷:۴۰ ۲۵ مهر ۱۴۰۰
جکهای قدیم راحت تربود حالابایدبرای گوشی اینترنت بخریبعد بسختی توسایت واردکنی درکل خیلی بیخوده
علی
۰۸:۳۳ ۲۹ مهر ۱۴۰۰
وای چه قدر کار سخت! خسته نشی! باید برای گوشی اینترنت بخری، وااااایییی، چرا باید برای گوشی اینترنت بخری!!! وااای خدا دیدی چی شد!!!
فرهاد
۲۳:۵۴ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
جز علافی و دردسر برای کاسب چیز دیگری نداره همان روال قبلی بهترین گزینه در کشور ما هست.
ناشناس
۲۳:۵۴ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
باسلام من خودم تا حالا ۴ بار دسته چک گرفتم واخریش صیاد بود بدون یک چک برگشتی الان میخوام دسته چک بگیرم نمیدن و شرط گرفتن دسته چک جدید داشتن ۲۵ میلیون پول تو حساب تا ۳ ماه هستش تو بانک رسالت یعنی بعد ۴تا دسته چک صیادی بدون برگشت حالا باید نشون بدم که حسابم خوبه وپول دارم یعنی چی این کار اذیت کردن بیش نیست اگه من چک نگیرم وپاس نکنم شما از کجا سود میکنید
ناشناس
۲۳:۳۰ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
این قانون چک افتضاحه
من چک بانکی گرفتم در وجه یک کسبه
رفتم معامله فسخ شد
چکهار دادم بانک میگم کنسل کن
میگن نه الا بلا اون کسبه باید رضایت بده که چک عوض کنیم
الان یک ماهه اویزون طرف شدم برو صیاد چک هارو رد بزن نمیره
ناشناس
۲۳:۲۷ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
قانون خوبی هست، ولی اون طرف که چک رو صادر کرد و به طرف طلب کار داد بانک باید راحت پاس کنه حالا هر کسی حامل چک باشه، چه فرقی داره من چک دادم ثبت هم کردم اما بانک میگه بلند شو بیا بعد که رفتم خودشون هم نتونستن ثبت کنن مجبور شدم شبا بزنم چک رو بگیرم
ناشناس
۱۸:۵۶ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
قانون چک اینجا
برای مثال .من یک چک 50 دلاری به شخصی میدهم
حتما باید پول در حسابم باشد
در عیر اینصورت به اندازه مبلع چک 50 .چک دهنده و چک گیرنده را بانک جریمه میکند
قوانین چک را در کشورهای دیگه مطالعه کنیم و
هر کدام به سیستم کشور ما خورد
پیاده کنیم .باید قانون چک اینقدر سخت باشه
که کسی جرات چک بی محل بسرش خطور نکند
ناشناس
۱۸:۱۹ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
اینکه سقف اعتبار بزارند برا چک دیگه کلا کاربرد چک رو ازبین میبره خیلی ناعادلانه میشه وقتی سقف اعتبار صدور چک برا دارنده دسته چک تعیین بشه دیگه چک زیاد بدرد نمیخورد
ناشناس
۱۶:۴۹ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
قانون ثبت چک درسامانه صیاد خیلی به درد نخور است اولا بانک ها سقف مبادلات الکترونیکی را افزایش دهند مثلا خرید با کارت خوان حداقل پانصد میلیون وکارت به کارت حداقل پنجاه میلیون باشدثانیا کسی که یک چک برگشتی دارد دسته چک به وی ندهند هرچکی که می خواهد برگشت بخورد بانک با صاحب چک تماس بگیرد ومشکل را حل کند اگر صاحب چک امتناع کرد به دادگاه معرفی وبرای همیشه از دریافت چک محروم شود
ناشناس
۱۶:۳۲ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
چک نباید بصورت کاغذی باشه و باید اس ام اس اون بیاد و اس ام اس هم در دادگاه معتبر باشه
حسین
۱۳:۳۳ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
چک صیادی خیلی هم خوبه
خودم دارم
خیلی ها چون علم و آگاهی ندارن می گن بده
چک صیادی به اسم طرف و با کدملی صادر میشه و کاسب میخواد چک رو حامل بگیره و خرج کنه مخالفه
محمد
۱۶:۴۱ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
خرج کردنش که آسونتره از صادر کردنش فقط باید انتقال بدی
ناشناس
۱۶:۴۹ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
مسخره بازی و بلا تکلیفی مردمه
فرهاد
۱۷:۵۵ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
کجاش خوبه؟؟مناطق محروم و روستاها که اینترنت نداره چکار کنن؟؟ درثانی طرف گفته چک به نامت ثبت کردم اما موقع مراجعه میبینیم نه اینطوری نیس بانک هم برگشت نمیزنه که ناقصه این قانون افتضاح هست مثل قبلی خوب بود فقط اگه طرف چکش برگشت خورد همه حساب مسدود بشه خیلی خوبه
امیرالمومنین
۱۲:۳۱ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
اقای رییس واقعا مردم از خیلی بانک ها ناراضی هستند بخصوص بانک های دولتی فقط آشنا بازی اگه یه وام ازدواج میخوای بگیری ایقد خستت میکنن تا شش هفت ماه میزارنت سر نوبت ای ضامن میاری قبولش نمیکنن البته من شهر اهواز میگم بقیه شهرها نمیدونم خواهشا یکم پیگیر این موضوع باشید
محمد
۱۲:۳۰ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
باسلام:تا وقتی که چک ضمانت پرداخت نداشته باشد تمام قوانین چک باطل نوشته ای بیش نیست.50درصد مشکلات و بدبختی مردم درمسائل مالی مربوط به همین چک است .طرف هیچگونه واقعا هیچگونه اعتبار،پشتوانه ورزومه کاری نداره باکسی که یک تاجرمعتبر،دارای پشتوانه مالی قوی هیچگونه فرقی نداره.میگن طرف مقابل چک برگشتی نداره باید بهش دست چک داد،آقای محترم یعنی حتمابایدیک نفر50برگ چک بکشد و50خانواده رابدبخت کند تا شما به این نتیجه برسید که دیگه بهش دسته چک ندهید.یک کلام نه تنها باید بانک صادرکننده دسته چک در مشکلات قضایی درگیر بش بلکه باید محاکمه هم شود.به والله خودم چک یک نفر رابرگشت زدم وهنگامی که به بانک صادرکننده مراجعه کردم دیدم طرف آمده تا دست چک دریافت کنه(الان میگن این مشکل برطرف شده).با ثبت چک درسامانه هیچ مشکلی حل نمی شود.فقط فقط وفقط پشتوانه پشتوانه
حتمایم نفرباید50نفررابکشدتابگوئیم فلانی50نفررابدبخت کرد
صیاد
۱۲:۱۲ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
مشکل بعدی سامانه صیاد عدم امکان ویرایش چک ثبت شده میباشد که در صورت مغایرت مندرجات چک با اطلاعات ثبت شده در سایت امکان ویرایش مجدد در سامانه صیاد نیست و مشکل باید برای چک هربانک اپلکیشن اون بانک نصب بشه و حتی گاها باید در همون بانک حساب بازکنید نهایتا میشه گفت شفاف سازی رو از مردم آغاز کردن
حامد
۱۶:۳۳ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
برادر من ویرایش معنی نمیده ، خوب من یه چک بکشم به مبلغ 20 میلیون بعد تحویل به مشتری بیام ویرایش کنم 2 میلیون اصلا با عقل جور در نمیاد.
خوب در مورد حساب باز کردن که شمایی که چک میکشی خوب حساب باید داشته باشی ولی اگه دریافت کننده چک هم نیاز داشته باشه تا در بانک مبدا حساب باز کنه این اشکال داره.
ناشناس
۱۱:۰۵ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
باشگاه خبرنگاران چرا در ثبت نظرات دقت نمی کنه و ادم بی ادب هر چی میخواد مینویسه
حسین رضایی
۱۱:۰۳ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
همه روتو دردسر انداختن چرا زور میگین. فقط کارهارو
خراب میکنین بزارین مردم باهمان روال سابق کار خودشان
را انجام بدن هیچ کاسبی چک صیادی رو قبول نمیکنه
چون دردسر داره من که دسته چک صیادی رو پس دادم
از مشتری هم قبول نمیکنم
ناشناس
۰۹:۴۹ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
باید این بانک های حرام خور ربا ده رو با بولدوزر صاف کنند
ناشناس
۰۹:۲۱ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
محاکمه ستاد شبه علمی کرونا
ناشناس
۰۸:۳۰ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
ایراد اصلی سامانه صیاد عدم ضمانت اجرایی ثبت چک در سامانه است صاحب چک تحویل دریافت کننده چک میدهد ولی در سامانه ثبت نمیکند و دریافت کننده چک اسیر میگردد بانک باید تیک امتناع از ثبت چک را طراحی نماید تا بانک بعنوان وکیل دارنده چک بعد از ۷۲ ساعت چک را ثبت نماید
حامد
۱۶:۳۸ ۲۴ مهر ۱۴۰۰
خوب همون موقع که داره چک رو تحویل میگره اصرار کنه که چک رو ثبت کنه ، چرا اصلا باید صبر کنه که طرف بعدا اینکار رو انجام بده؟ خوب شما که پول نقد از یه نفر میگیری میشینی همه رو دونه دونه میشماری ، چطور نمیتونی به طرف مقابلت اصرار کنی چک ثبت شده تحویل بده؟
ناشناس
۲۰:۲۵ ۲۵ مهر ۱۴۰۰
اون آقایی که می‌فرمایند همانجا ثبت کنند در نظر داشته باشن که خیلی جاها اینترنت آنتن نمیده مثل طبقات منفی پاساژها، خصوصا اگه همراه اول باشه