به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان، استان کرمان همیشه به بنا‌های تاریخی و کویریش شهرت داشته و در بخش محصولات کشاورزی چون خرما و پسته اش زبانزد است، اما در گرمای کویری کرمان، محصولی هم تولید می‌شود که با اقلیم سرد و خشک سازگار است.
استان کرمان که در تولید پسته و خرما، رتبه نخست کشور را به خود اختصاص داده است در تولید گردو بعد از همدان رتبه دوم کشور را در اختیار دارد. بعد از برداشت انبوه گندم و خرما در استان کرمان، اکنون نوبت به صاحبان باغ‌های گردو رسیده است که دسترنج یک سال زحمت خود را بچینند.
مناطق نسبتاً سردسیر، کوهستانی و خوش آب و هوای استان کرمان این روزها شاهد برداشت این محصول در حجم انبوه است.
عباس سعیدی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان در گفت و گو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان گفت: برداشت گردو در مناطق سردسیری چون، بافت، رابر و بردسیر به عنوان مناطق عمده تولید، از اوایل شهریور آغاز شده است و کشاورزان گردوکار تا اواسط مهر مشغول برداشت این محصول خواهند بود.
او با اشاره به اینکه سطح زیر کشت گردو در استان کرمان ۱۷ هزار و ۱۰۰ هکتاراست، افزود: از این میزان ۳ هزار و ۶۰۰ هکتار نهال و ۱۳ هزار و ۵۰۰ هکتار بارور است.
سعیدی میزان باغات ثمرده گردو در کرمان را حدود ۱۳ هزار هکتار ذکر و گفت پیش بینی کرد: امسال بیش از ۱۶ هزار تن گردو در استان برداشت و به بازار‌های داخلی و خارجی ارسال شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان بیان کرد: میزان برداشت امسال نسبت به پارسال حدود هزارتن کاهش داشته که علت خسارت سرمازدگی وخشکسالی باغات است.
سعیدی تصریح کرد: از هر هکتار باغ گردو، حدود هزار و ۲۰۰ کیلو گرم محصول برداشت می‌شود.
او افزود: سالانه حدود ۱۳ میلیارد ریال درآمد عاید کشاورزان باغدار استان می‌شود.
سعیدی با اشاره به اینکه حدود ۵۰ الی ۶۰ درصد گردوی برداشتی در داخل استان به مصرف می‌رسد، افزود: گردو تولیدی در داخل استان و کشور به مصرف می‌رسد و مقداری نیز به صورت قاجاق به کشورهای همسایه صادر می‌شود.
شهرستان بافت با دارا بودن ۶ هزار و ۵۰۰ هکتار باغات گردو رتبه اول کشور را از لحاظ سطح زیر کشت به خود اختصاص داده و از نظر تولید نیز در مقام دوم قرار دارد. برداشت گردو در شهرستان بافت از شهریور آغاز شده است و تا اواسط مهر ماه ادامه دارد.
الهی فر، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بافت با اشاره به اینکه طی پارسال ۱۱ هزار و ۴۰۰ تن گردو از باغ‌های این شهرستان برداشت شد، افزود: طی امسال به دلیل سرمازدگی‌های مکرر و خشکسالی شدید، این محصول ۱۶ و نیم درصد کاهش داشته است.
او پیش بینی کرد، طی امسال ۹ هزار و ۵۰۰ تن محصول از باغ‌های گردوی این شهرستان برداشت شود.
شهرستان رابر نیز بعد از شهرستان بافت در استان کرمان از لحاظ سطح زیر کشت گردو به شمار می رود و حدود ۵ هزار و ۵۰۰ هکتار در این شهرستان به کشت این محصول اختصاص داده شده است و سالانه ۵ هزار تن گردو برداشت می‌شود.
ایمان کریمقاسمی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رابر سطح زیر کشت محصول گردو در این شهرستان را ۵ هزارو ۵۰۰ هکتار عنوان کرد و گفت: از این میزان ۴ هزار هکتار بارور و مابقی به صورت نهال است.
او با اعلام اینکه برداشت گردو در این شهرستان هرساله از شهریور ماه آغاز و تا اواسط مهر ادامه دارد، افزود: در این شهرستان سالانه تقریبا ۵ هزار تن گردو برداشت می‌شود که با توجه به خشکسالی‌های امسال حدود ۲۰درصد کاهش داشته است.
کریمقاسمی تصریح کرد: امسال حدود ۴ هزار تن گردو در این شهرستان برداشت و روانه بازار مصرف می‌شود.
او بیان داشت: گردوی برداشتی در این شهرستان علاوه بر مصرف داخلی به سایر استان‌ها و حتی مقداری به خارج از کشور ارسال می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان رابر اظهار کرد: محصول گردو در این شهرستان کاملا ارگانیک است و برداشت گردو در این شهرستان به صورت سنتی برداشت می‌شود.
کریمقاسمی نبود صنایع جنبی کشاورز، کارخانه فرآوری، صنایع جنبی گردو و رنگرزی را ازعمده مشکلات کشاورزان گردو کار در این شهرستان اعلام کرد..
او خطاب به کشاورزان تصریح کرد: به موقع آبیاری کردن محصولات و کود دهی به موقع می‌تواند درکیفیت محصول تاثیر بسزایی داشته باشد.
سبک خیز، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بردسیر هم گفت: ۳ هزارو ۳۵۰ هکتار از اراضی شهرستان بردسیر زیر کشت گردو است.
او افزود: با توجه به سرمازدگی ۶۰ درصدی امسال، پیش بینی می‌شود هزار و ۶۵۰ تن گردو برداشت شود که این میزان نسبت به ۲ هزارو ۵۰۰ تن پارسال با کاهش روبرو بوده است.
سبک خیز تصریح کرد: به طور متوسط از هر هکتار، هزار و ۲۰۰ کیلوگرم گردو برداشت می‌شود و در شرایط ایده آل سالانه هزارو۶۰۰ میلیارد ریال از برداشت گردو عاید کشاورزان می‌شود.
او با اشاره به اینکه۶۰ درصد از گردوی برداشت شده داخل استان مصرف می‌شود، بیان کرد: با توجه به اینکه گردو درختی است که تمام قسمت‌های گیاه قابلیت استفاده می‌باشد و نیاز به صنایع جنبی دارد، از چند سرمایه گذار دعوت به همکاری شده است.
سبک خیز برداشت گردو در بردسیر را از شهریورماه تا پایان مهر دانست و افزود: متاسفانه، از زمان شیوع ویروس کرونا تقریبا صادرات گردو در این شهرستان متوقف شده وفقط به استان‌های همجوار حمل می‌شود.
سعیدی رئیس سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان به روش‌های کاشت و پرورش گردو در اروپا و آمریکا اشاره کرد و گفت: در اکثر مناطق استان کرمان هنوز گردو به شکل سنتی هزار سال گذشته کاشته می‌شود، یعنی یک گردو را برمی‌دارند، توی زمین می‌کارند و تبدیل به یک نهال گردو می‌شود، در صورتی که این روش حتی در قرون وسطی در اروپا و آمریکا از بین رفت و کشیش‌ها در آن زمان، گردو را از طریق پیوند تکثیر می‌کردند.
او افزود: هم اکنون در دنیا حتی کشت گردو از طریق پیوند هم دیگر چندان رایج نیست و از طریق کشت به شیوه‌ی بافت انجام می‌شود. در حقیقت دنیا سه پله پیشرفت کرده و ما هنوز در مراحل اولیه هستیم.
سعیدی تصریح کرد: ما در شهرستان بافت و رابر، هر ساله در فصل برداشت گردو، کُشته و قطع نخاع می‌دهیم. از آنجایی که درخت گردو ۲۰ متر است و کرم خراط داخل شاخه‌ها را پوک کرده، لذا وقتی کسی از درخت بالا می‌رود، شاخه‌ها می‌شکنند و فرد آسیب می‌بیند.
او بیان کرد: گرچه محصول گردو با مشکلاتی مواجه شده است که هر کدام از آن‌ها به تنهایی می‌توانند یک بخش کشاورزی را فلج کنند؛ اما به همت باغداران کرمانی، فرآیند تولید گردو، همچنان با فراز و نشیب‌هایی ادامه دارد.
سعیدی با اشاره به اینکه علاوه بر کم آبی، سرمازدگی خسارت بالایی به اقتصاد کشاورزان گردو کار وارد کرد و حدود ۵۰ درصد محصول گردو کاران از بین رفت، بیان داشت: سرما تنها دشمن این درخت تنومند نیست، چند سالی هست، آفت کرم خراط و خشکسالی بلای جان درختان گردو شده و امسال هم ۳۰ درصد به باغداران خسارت وارد کرده است.
سلطانی یکی از باغداران گردوکار در منطقه بافت است که معتقد است، مبارزه با کرم خراط آسان نیست؛ چراکه بر خلاف دیگر آفات با سمپاشی نمی‌توان آن را از بین برد.
او افزود: باید این کرم را در سوراخ‌هایی که داخل درخت ایجاد کرده پیدا کرده و بیرون آوریم و بکشیم. راه دیگری نیست؛ اما درختان گردوی ما ارتفاع زیادی دارند و گاهی به ۱۵ متر هم می‌رسند یعنی معادل یک ساختمان ۵ طبقه، و به علت بلندی درخت به راحتی نمی‌توانیم کرم خراط را شناسایی کنیم و حتی برخی از کارگران هم که برای پیدا کردن نشانه‌های این کرم به بالای درخت رفته بودند از آنجا سقوط کرده و آسیب‌های جدی دیده اند.
سلطانی تصریح کرد: متأسفانه امسال، این کرم ۲۰ درصد درختانم را نابود و از چرخه تولید خارج کرده است.
نجار منصوری باغدار شهرستان رابر به مشکلات کم آبی و صعب العبور بودن زمین‌های کشاورزی در مناطق گردوخیز اشاره کرد و گفت: سال هاست باغداران محصول گردو را به صورت سنتی کشت می‌کنند و برداشت محصول هم به همان روشی است که صد‌ها سال قبل انجام می‌شده است، یعنی استفاده از کارگران چوب به دست که بدین ترتیب فرآوری هم با دست انجام می‌شود.
او افزود: کارگرانی که بخش عمده آن‌ها زن هستند با دست پوست سبز گردو را جدا می‌کنند. گردو در آفتاب خشک می‌شود و از آنجایی که سورتینگ و جداسازی در کار نیست، لذا محصول رسیده و نارس، سالم و خراب، همه با هم وارد گونی برای ارسال به بازار‌های مصرف می‌شود.
سلیمانی از کشاورزان گردو کار منطقه ده دیوان شهرستان رابر به شیوه‌های مدرن در کاشت و برداشت گردو در دنیا اشاره کرد و گفت: متأسفانه در اینجا هنوز به شیوه‌های سنتی چند صد ساله کار می‌کنیم.
او با اعلام اینکه برخی از گونه های محصولات گردوی ما نامرغوب است و حتی ارزش فرآوری ندارد، افزود: شما یک کیلوگرم گردو خریداری کنید و مغز آن‌ها را دربیاورید. مشاهده می‌کنید مغز برخی گردو‌ها سالم است و مغز برخی دیگر خشکیده اند. مغز یکی درشت است و دیگری ریز. برخی مغز‌ها کروی هستند و برخی بیضی شکل. رنگ برخی مغز‌ها روشن است و رنگ برخی تیره؛ زیرا محصولات یک باغ از واریته‌های مختلف بدست آمده است و در حقیقت، کشاورز در گذشته از هرجایی که عبور کرده نهالی آورده وکاشته است. حالا اگر این مغز بخواهد با کمک دستگاه استخراج و فرآوری شود، کاری بسیار سخت است و نتیجه آن هم به هر حال مشتری پسند نیست؛ چرا که دستگاه قادر نیست مغز همه گردو‌های یک کشاورز سنتی کار را یک دست کند.
سلیمانی تصریح کرد: در بسیاری از کشور‌ها، امروزه تکنولوژی به کمک کشاورزان گردو کار آمده و شیوه کشت را تغییر داده است و تمام محصول آن‌ها یکدست، درشت و تجاری است و خبری از مغز‌های سیاه و بی فرم نیست.
او بیان کرد: در کشورهای اروپایی نهالی که در ایجاد باغات جدید گردو مورد استفاده قرار می‌گیرد از لحاظ علمی اصلاح شده است و میزان ثمردهی آن‌ها ۱۰ تن در هر هکتار است که این میزان در کشور ما بین یک تا دو تن است.
سلیمانی افزود: از سوی دیگر در کشاورزی نوین، ارتفاع درختان گردو به بیش از چهار متر نمی‌رسد و به راحتی می‌شود عملیات مراقبت به خصوص شناسایی کرم خراط را روی آن‌ها انجام داد که این امر باید در کشور ما نیز اصلاح شود.
امروز گردوی ایران در زمینه صادرات برخلاف پسته و خرمای کشورمان، کارنامه قابل قبولی ندارد و آمار‌ها نگران کننده است، کشاورزان هم نه رغبتی برای تغییر الگوی کشت دارند و نه برای صادرات کاری از دستشان بر می‌آید.
از سوی دیگر نبود صنایع بسته بندی و فرآوری گردو از دیگر مشکلاتیست که کشاورزان گردوکار این روزها با آن دست و پنجه نرم می کنند و این نیازمند توجه بیش از پیش مسئولان ذیربط است.
انتهای پیام/ب
گزارش از آذر عسکرپور