به گزارش خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، حوزه فناوری و فضا در هفتهای که گذشت با اخبار متعددی مانند «درمان میگرن با دستگاه تحریک الکتریکی فراجمجمهای»، «تولید ۵ برابری انرژی با نسل جدید باتریها ممکن شد»، «درخشش شرکتی دانش بنیان در تولید کودهای بیولوژیک از فاضلاب»، «رتبه ۴ جهانی ایران در ثبت مقاله نانو و بیستم دنیا در ثبت پتنت»، «پیشرفت در صنعت اسباب بازی راهی برای گسترش صنعت گردشگری» همراه بود.
درمان میگرن با دستگاه تحریک الکتریکی فراجمجمهای
مریم وفایی مدیر عامل یک شرکت دانش بنیان در گفتوگو با خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: تا به امروز دستگاههای تحریک الکتریکی فراجمجمهای موجود، جریانهای الکتریکی را به صورت سطحی به مغز میفرستند، اما شرکت ما به عنوان اولین شرکت داخلی موفق شده است تا این جریان الکتریکی را به عمق مغز بفرستد.
او افزود: با توجه به این که به طور طبیعی مغز با جریانهای الکتریکی کار میکند با کنترل کارکردهای مغز به وسیله تزریق جریان الکتریکی میتوان برای درمان بسیاری از بیماریهای شناختی و مغزی از جمله کاهش درد،کاهش مصرف مواد مخدر، بی خوابی، پر خوابی، وسواس، افسردگی و میگرن بهره برد؛در واقع اگر بتوانیم مغز را از بیرون به وسیله یک جریان الکتریکی خفیف، استاندارد و کنترل شده تحریک کنیم میتوان روی کارکرد مغز تاثیر گذاشت.
وفایی بیان کرد: تمام فعالیتهای مغز به صورت الکتریکی هستند بنابراین اگر بتوانیم این جریانات را به صورت مجازی تولید کرده و به مغز بفرستیم، انتظار میرود که برخی کارکردهای مغز را کنترل کرد.
مدیر عامل این شرکت دانش بنیان بیان کرد: دستگاههای متداول به صورت دو پد رسانا روی سر قرار میگیرد و از طریق پوست سر این جریانات خفیف به مغز وارد میشود که معمولا در این نمونه از دستگاهها فرد محقق روی محل ورود و خروج جریان الکتریکی کنترلی نداشته، اما دستگاههای ما میتواند این جریانات را کنترل کند.
این فعال فناور گفت: کارکرد دستگاه تحریک عمقی مغز کنترل و دسترسی به عمق مغز خواهد بود در واقع به وسیله این روش تا ۷۰ درصد میتواند در عمق ۲ تا ۳ سانتی زیر جمجمه کنترل داشت بنابراین این کار یک روش جدید است که روی دستگاههای قبلی وجود نداشته است.
او در خصوص تفاوت این روش در مقایسه با روشهای دیگر افزود: دستگاههای متداول جریانهای مصنوعی تولید میکنند، اما جریانهای تولید شده در این دستگاه بسیار به جریانهای مغز نزدیکتر بوده است. تولید جریانهای عمقی و بیولوژیک از عمدهترین تفاوتهای دستگاههای تولید شده در شرکت ما و دیگر شرکتها خواهدبود.
وفایی اظهار کرد: سالانه حدود یک میلیون دلار برای خرید این دستگاهها صرف میشود که واردات آن در ۲-۳ سال گذشته به دلیل هزینه زیاد نه تنها سخت شده بلکه به صفر رسیده است که همین امر سبب شد تا نمونه محصولات داخلی جایگزین نمونههای خارجی شوند.
او یاد آوری کرد: این دستگاه صرفا جنبه درمانی دارد و بسیاری از بیماریهای شناختی و مغزی را نمیتوان صرفا به وسیله یک دستگاه درمان کرد؛ این دستگاهها در کنار سایر روشهای درمانی باید مورد استفاده قرار گیرد.
تولید ۵ برابری انرژی با نسل جدید باتریها ممکن شد
به گزارش خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، باتوجه به گسترش استفاده از ابزارهای هوشمند، نیاز به منابع انرژی به خصوص انرژیهای تجدیدپذیر در حال افزایش است. از سوی دیگر افزایش آلودگیهای حاصل از استفاده باتریهای موجود و همچنین عدم توانایی تامین انرژی آنها در سالهای آینده، ضرورت روی آوردن به نسل جدید باتریها با مداومت انرژی بالاتر را افزایش میدهد. باتریهای فلز-هوا با مزیتهای گوناگون خود یکی از مهمترین گزینهها هستند.
در باتریهای لیتیوم – یون کاتد را که بیشتر گرافیت است با اکسیژن موجود در هوا جایگزین میکنند که موجب کاهش وزن باتری میشود همچنین در این باتریها از فلزات سازگار با محیط زیست از جمله منیزیم، آلومینیوم و روی استفاده میشود.
باتریهای فلز-هوا یکی از فناوریهای جدید و در حال گسترش است و مزایای زیادی را در بخش تولید انرژی و ذخیره سازها فراهم میکند؛ استفاده از باتریهای مبتنی بر فلز- هوا که تراکم انرژی بالایی دارند و ایمن هستند، بسیار مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است.
این باتریها توسط شرکت فناور نواسی، در پروژهای به نام سانیوا بومی سازی شده است. فلز در این باتریها، نقش آند و هوا در نقش کاتد عمل میکند و این دو عنصر اجزای اصلی یک پیل الکتروشیمیایی هستند و با انجام واکنش الکتروشیمیایی تولید انرژی میکنند.
باتریهای فلز-هوا به دلیل فناوری مدرنی که در ساخت آنها به کار رفته است، با وزن و قیمت پایینی در بازار عرضه میشوند. مهمترین ویژگی این باتریها تولید ۵ برابری انرژی نسبت به باتریهای لیتیومی، تولید ۲۰ برابر انرژی نسبت به باتریهای سرب اسیدی، حجم و وزن پایین، عدم آلودگی محیط زیست، عدم تاثیرپذیری از محیط، قابلیت استفاده در محیط مرطوب، ایمنی بالا و ... است.
یک شرکت دانش بنیان برخی از مشکلات تجاری سازی باتریهای فلز-هوا مانند نیاز به استفاده از فلزات گرانبها را حذف و ماده جایگزینی برای آن استفاده کرده که تکنولوژی و مواد ساخت آن کاملا بومی است.
باتریهای فلز-هوا در صنایع مختلفی مانند خودروهای الکتریکی، نظامی، سیستمهای برق پشتیبان، تامین انرژی در شرایط اضطراری، تجهیزات کشاورزی مدرن، تامین انرژی ابزارهای پایش محیط زیست، صنعت اسباببازی و گردشگری دریایی کاربرد دارد.
در صـورت تجاریسازی این فناوری اتفاقات خوبی در حوزه انرژی، حمل و نقل، صنایع نظامی و محیط زیست رقم خواهد خورد. ورود این باتریها به بازار میتواند ارز آوری قابل توجهی برای کشور داشته باشد و شاهد تحرکات اساسی در انتقال اقتدار به حوزه انرژیهای نوین باشیم.
درخشش شرکتی دانش بنیان در تولید کودهای بیولوژیک از فاضلاب
احمد سلسبیلی مدیرعامل یک شرکت دانش بنیان در گفتوگو با خبرنگار حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: فسفر عنصری قابل ساخت آزمایشگاهی نبوده و صرفا باید از خود معادن استخراج شود. این عنصر برای تمام موجودات زنده مورد نیاز است و چون سنتز آزمایشگاهی و تولیدی ندارد منابع آن بسیار محدود است و کشورهای صادر کننده آن نیز با محدودیتهای مواجه هستند.
او ادامه داد: از این مواد در صنایع غذایی، شوینده و غذایی مورد استفاده قرار میگیرد؛ به گونهای که از معادن استخراج میشود و در حوزههای مختلف مورد استفاده قرار میگیرد؛ همچنین فسفات به عنوان یکی از عناصرمهم سبب حاصل خیز شدن خاک خواهد شد.
سلسبیلی گفت که فاضلاب و آب زبالهها معمولا حاوی مقدار زیادی مواد درشت مغذی از قبل فسفر، نیتروژن و فسفات خواهد بود که معمولا مورد استفاده قرار نمیگیرد.
مدیرعامل این شرکت دانش بنیان بیان کرد: با توجه به این که خاکهای کشورهای خاورمیانه فقر فسفات شدیدی دارند شرکت ما موفق به استخراج این مواد درشت مغذی از فاضلاب و شیرآبه زبالهها و در نهایت تولید کودهای بیولوژیکی شده است.
سلسبیلی بیان کرد: این کود دارای مواد مغذی است که جذب آنها توسط گیاه سبب رشد هرچه بیشتر گیاه خواهد شد. برای تولید این کود نیتروژن، فسفر و فسفات داخل فاضلابها استخراج شده و بعد از خشک شدن کود جامد تولید خواهد شد؛ علاوه بر فاضلاب ، از تصفیه خانهها و دامداریها برای این کار استفاده خواهد شد.
او در خصوص مزیتهای این کود بیولوژیک نسبت به کودهای معمولی اظهار کرد: کودهای فسفردار و دارای مواد مغذی زمانی که بیش از حد به خاک اضافه میشوند آسیبهای بسیار زیادی را از قبیل سوختن ریشه گیاه و سفید شدن خاک را به همراه خواهند داشت؛ در حالی که کودهای بیولوژیک این مشکلات را ندارند.
سلسبیلی بیان کرد: در این روش زمانی که گیاه به مواد مغذی نیاز دارد با ترشح اسیدی از ریشه گیاه، مواد مغذی داخل این کود فعال شده و گیاه میتواند از مواد معدنی موجود در این کود استفاده کند. مواد مغذی آزاد شده در این کود ماندگاری بسیار بالایی داشته و هیچ آسیبی برای خاک ندارد.
او با اشاره به اینکه این ماده قیمت جهانی دارد، بیان کرد: این ماده کاربردهای بسیار متعددی از جمله شخصی سازی دارد و به صورت کپسول، قرص و به طور طبیعی یافت میشود.
مدیرعامل این شرکت دانش بنیان اظهار کرد: این محصول هیچ نمونه داخلی ندارد و شرکت ما تنها شرکت داخلی تولید کننده این محصول است.آمریکا، کانادا، سوئد، ژاپن و بلژیک از جمله دارندگان این کود هستند.
رتبه ۴ جهانی ایران در ثبت مقاله نانو و بیستم دنیا در ثبت پتنت
به گزارش حوزه فناوری گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، نمایه سازی ۱۲هزار و ۱۹۰ مقاله مرتبط با فناوری نانو توسط محققان ایرانی در WoS، ثبت ۲۷۳ اختراع مرتبط با فناوری نانو در دفاتر ثبت پتنت آمریکا و اروپا و کسب رتبه ۲۰ جهانی ایران در پتنتهای ثبت شده در USPTO در سال ۲۰۲۰، دستاورد یک ساله ایران در سال ۹۹ است.
گزارشعملکرد سند گسترش کاربرد فناوری نانو ایران در سال ۱۳۹۹ در راستای اطلاعرسانی در خصوص اقدامات صورت گرفته در زمینه برنامههای سند گسترش کاربرد فناوری نانو مصوب هیئتوزیران و تشریح عملکرد ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در ۵ فصل منتشر شد. در فصل اول گزارش، وضعیت کشور در راستای اهداف کلان پیشرفت فناوری نانو بیان شده است.
بر این اساس در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۱۲هزار و ۱۹۰ مقاله مرتبط با فناوری نانو توسط محققان ایرانی در WoS نمایه شد که معادل ۹۳.۵ درصد از کل مقالات نانو منتشر شده در سال ۲۰۲۰ است. ایران با این سهم از انتشارات نانو، همانند سال گذشته، در رتبه چهارم دنیا قرار گرفت.
این جایگاه در حالی بهدست آمده که ایران در سال ۲۰۰۱ و قبل از تأسیس ستاد فناوری نانو که تعداد معدودی از محققان و دانشمندان ایرانی با این فناوری نوظهور آشنا بودند با انتشار ۱۰ مقاله نانو در رده پنجاه و هفتم دنیا و ششم منطقه خاورمیانه قرار داشت. ایران در سالهای بعد همواره یک روند صعودی را در انتشار علوم نانو طی کرد، بهطوری که از انتشار سالانه ۱۰ مقاله نانو به انتشار روزانه ۳۳ مقاله نانو رسید.
در سال ۲۰۲۰ در بین دانشگاههای ایران، دانشگاه تهران با انتشار ۸۷۷ مقاله نانو (۷.۲درصد) از کل مقالات نانو ایران در این سال در رده اول قرار دارد. پس از آن به ترتیب دانشگاه تربیت مدرس ۵۸۲ مقاله نانو، دانشگاه صنعتی امیرکبیر ۵۳۰ مقاله، دانشگاه علوم پزشکی تهران ۵۱۰ مقاله و دانشگاه علم و صنعت ۴۸۰ مقاله در ردههای بعدی قرار دارند.
تمامی واحدهای مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی نیز نزدیک به یک چهارم از کل مقالات نانو ایران را منتشر کردهاند.
در شاخص اچ (h-Index)، رتبه جهانی ایران برای مقالات منتشر شده در ۵ سال منتهی به ۲۰۲۰ (h-index پنجساله) یازدهم است. سهم مقالات نانوی مشترک ایران با کشورهای دیگر در سال ۲۰۲۰ حدود ۳۰ درصد بود.
ایران در مجموع تا پایان سال ۲۰۲۰ تعداد ۲۷۳ اختراع مرتبط با فناوری نانو در دفاتر ثبت پتنت آمریکا و اروپا منتشر کرده است. تعداد پتنتهای نانوی ایران در USPTO در سال ۲۰۲۰ به تعداد ۳۷ پتنت رسیده است. علاوه بر این، در همین سال، ۲۰ اختراع نانویی دیگر در حال ثبت نهایی در این دفتر هستند. رتبه ایران در پتنتهای ثبت شده در USPTO در سال ۲۰۲۰ بیستم است.
نسبت تعداد پتنتها به تعداد مقالات نانو نشان میدهد که ۴.۶ پتنت نانویی در ازای هر ۱۰۰۰ مقاله نانو ثبت شده است. با این حال، همین تعداد اختراعات مرتبط با فناوری نانو، سهمی در حدود ۲۹ درصد از کل پتنتهای ثبت شده ایران در ادارات ثبت پتنت آمریکا و اروپا را شامل میشوند.
در سال ۱۳۹۸، حجم بازار نانو ایران ۷۴ درصد نسبت به سال قبل رشد داشت. در پایان سال ۱۳۹۸، در مجموع ۲۳۴ شرکت در زمینه تولید محصولات، تجهیزات و خدمات حوزه فناوری نانو فعال بودند که از دادههای جمع آوری شده از این شرکتها، رقم کلی فروش معادل ۴۴ هزار و ۴۸۷ میلیارد ریال به دست آمده است. از مجموع بازار فروش محصولات نانو ساخت ایران در سال ۱۳۹۸، ۲۶۴۸ میلیارد ریال (حدود ۶درصد) مربوط به صادرات این محصولات به کشورهای دیگر و ۴۱ هزار و ۸۳۹ میلیارد ریال آن مربوط به فروش در بازار داخلی بوده است.
محصولات فناوری نانو ایران بهطور کلی در سه گروه کالا، خدمات و تجهیزات دستهبندی میشوند که در ادامه وضعیت کلی هر دسته ارائه میشود. در سال ۱۳۹۸ بیشترین حجم بازار نانو، معادل ۹۶ درصد، متعلق به کالاهاست. بخش خدمات در سال گذشته نزدیک به ۱۳۰درصد رشد داشت و از ۴۴۳ میلیارد ریال به ۱۰۱۵ میلیارد ریال رسید.
در سال ۱۳۹۸، بخش زیادی از بازار خدمات را خدمات پوششدهی و بعد از آن خدمات شبکه آزمایشگاهی تشکیل دادند. فروش تجهیزات آزمایشگاهی و صنعتی فناوری نانو در سال ۱۳۹۸، با وجود تحریمها و کمبود منابع مالی و حمایتی با افزایش ۴۸درصدی همراه بوده است.
در سال ۱۳۹۸، بیش از ۵۵ درصد از حجم بازار کالاهای فناوری نانو، به حوزه ساختوساز تعلق دارد که عبارتند از: شیرآلات، شیشههای کمگسیل، بتن سبک، انواع کفپوش، انواع کاشی و گرانیت آنتیباکتریال. در رتبه بعدی، صنایع اپتوالکترونیک قرار دارد که حدود ۱۲درصد از بازار کالاهای نانو ساخت ایران را به خود اختصاص داده است. خودرو، نفت و گاز، نساجی و پلیمر و کامپوزیت با سهم بین ۲٫۹ تا ۲٫۵درصد در رتبههای بعدی قرار دارند. شیرآلات بهداشتی و خانگی بهدلیل گستردگی بازار مصرف، حجم بالای تولید و همچنین کاربرد خوب تجهیزات لایهنشانی PVD در این صنعت، حجم بالایی از محصولات نانو حوزه ساختمان (بیش از ۷۰درصد) را در سال گذشته به خود اختصاص دادند.
در سال ۱۳۹۸، بخش بزرگی (حدود ۶۶درصد) از بازار خدمات فناوری نانو ایران متعلق به خدمات پوششدهی به روش رسوب فیزیکی بخار (PVD) است که در بخشهای مختلف صنعت ساختوساز از جمله شیرآلات، کاشی و ورق استیل در حال ارائه خدمات فنی هستند. پس از آن خدمات شبکه آزمایشگاهی با سهم ۳۲ درصدی در رده بعدی قرار دارد. محاسبه بازار نانو ایران در سال ۱۳۹۹ در دست اقدام است و گزارش نهایی آن در پاییز ۱۴۰۰ منتشر خواهد شد.
در طول سال ۱۳۹۹، فعالان حوزه فناوری نانو کشور از صرف توان و تخصص خود برای کمک به بهبود وضع کشور در برابر ویروس کرونا فروگذار نکردند. محصولات فناوری نانو مؤثر در مقابله با همهگیری کووید-۱۹ را میتوان به دو دسته کلی محصولات مورد استفاده در پیشگیری و محصولات تشخیصی دستهبندی کرد. «ماسکهای تنفسی بر پایه نانوالیاف، دستگاههای تصفیهکننده هوا بر پایه فناوری پلاسما، مواد ضدعفونیکننده دست و سطوح حاوی نانومواد و مکملهای دارویی برپایه نانومیسل»، مهمترین محصولات برای پیشگیری و «دستگاه تشخیص سریع کرونا برپایه نانوحسگر» محصول حوزه تشخیص هستند. ویژگیهای هریک از این محصولات در فصل اول این گزارش بیان شده است.
در فصل دوم، گزارش عملکرد برنامههای کلان، عملیاتی و اقدامات اجرایی فناوری نانو در کشور بیان شده است. بر این اساس اقدامات مختلف صورت گرفته در ۸ برنامه کلان شامل: «ترویج و آموزش عمومی فناوری نانو، ارتقای کیفیت علمی و پرورش سرمایههای انسانی فناوری نانو، مدیریت توسعه فناوری نانو، سازماندهی و توسعه خدمات و زیرساختهای تجاریسازی فناوری نانو، ارتقای صنایع موجود و ایجاد صنایع جدید بر پایه فناوری نانو، پیادهسازی نظام استاندارد و ایمنی فناوری نانو، توسعه بازار محصولات نانو و ارتقای همکاریهای بینالمللی در حوزه فناوری نانو» تشریح شده است.
در فصل سوم این گزارش، برنامهها و اقدامات صورت گرفته در راستای سیاستگذاری پیشرفت فناوری نانو و ارزیابی برنامهها و نهادها تبیین شده است.
به نقل از ستاد نانو، فصل چهارم گزارش به تشریح اقدامات دستگاههای اجرایی در راستای تکالیف سند گسترش کاربرد فناوری نانو پرداخته است. در فصل پنجم نیز، ارزیابی شاخصها و گزارش تأمین مالی برنامه پیشرفت فناوری نانو ایران در سال ۱۳۹۹ ذکر شده است.
پیشرفت در صنعت اسباب بازی راهی برای گسترش صنعت گردشگری
ابراهیم نبیونی معاون فناوری پارک ملی علوم و فناوری های نرم وصنایع فرهنگی در گفتوگو با خبرنگار حوزه فناوریگروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، بیان کرد: تحریم کشور توسط دیگر کشورهای جهان و همچنین افزایش صادرات نفت و دیگر مشتقات نفتی سبب شد تا در چند سال گذشته صنایع نرم و فرهنگی بیشتر مورد توجه قرار گیرد و از این طریق به اقتصاد کشور کمک شود. صنایع فرهنگی شامل حوزههای مختلفی از قبیل گردشگری، موسیقی، مد و لباس، اسباببازی، هنرهای تجسمی و فناوریهای نرم است.
او افزود: نکته حائز اهمیت در خصوص توجه به صنایع خلاق این است که وجود زیر ساختهای لازم در این حوزه سبب شده است تا بدون تحمیل هزینههای زیاد علاوه بر افزایش تولیدات، در زمینه صادرات موفق عمل کنیم.
نبیونی گفت: چین از جمله کشورهای بوده است که تا چند سال اخیر اسباب بازیهای مورد نیازمان را از این کشور تامین میشد، اما با گسترش حوزه صنایع نرم و فرهنگی توانستیم در این حوزه پیشرفتهای خوبی را داشته باشیم. همچنین علاوه بر اسباب بازی، در حوزه تولید بازیهای کامپیوتری به موفقیتهای بزرگی رسیده ایم.
او در خصوص صادرات اسباببازیها گفت: شرکتهای فعال در این حوزه به برخی از کشورها این بازیها را صادر میکنند نکته مهم این است که برخی از این بازیها که مشابه نمونههای خارجی هستند، اما با فرهنگ ایرانی که با قیمت مناسب تری تولید میشود و به کشورهای دیگر صادر میشوند. اهمیت شناسایی فرهنگ و فرهنگ سازی سبب شده است تا توجه بسیاری به این حوزه شود، زیرا هرچه بازیها و اسباب بازیها به المانهای فرهنگی و سنتی کشور نزدیکتر باشند تاثیر بیشتری در تربیت نسل جدید متناسب با فرهنگ داخلی و سنتی کشور خواهد داشت.
معاون فناوری پارک ملی علوم و فناوریهای نرم وصنایع فرهنگی افزود: اگر ما نیز بتوانیم المانهای فرهنگی و سنتی کشورمان در اسباب بازیها و بازیهای رایانهای به کار ببریم و در زمینه صادرات آنها نیز موفق عمل کنیم، از این طریق میتوان با معرفی فرهنگ، سنت و پیشینه تاریخی خود را به دیگر کشورها گسترش صنعت گردشگری و درنهایت اشتغال زایی داشت.
او در نهایت با اشاره به این که پارک علم و فناوری صنایع نرم و خلاق در برابر این دسته از شرکتها وظایفی دارند تصریح کرد: صنایع فرهنگی حوزههای مختلفی را در برمی گیرد بنابراین پارک در برابر این شرکتها وظیفه تامین فضای مناسب، امکانات کافی، ارائه تسهیلات، تامین مالی و سرمایه را دارد.
انتهای پیام/