به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، استان اصفهان ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار هکتار عرصه مرتعی دارد که ۴۳ هزار بهره بردار دو دوره ییلاق و قشلاق از آنها استفاده می‌کنند.
کارشناسان منابع طبیعی ارزش هر هکتار مرتع را ۵۳۲ دلار در سال برآورد می‌کنند که بیش از ۲۴ درصد آن بابت تولید علوفه و بقیه به دلیل ارزش‌های زیست محیطی نظیر حفظ خاک، دفع آلودگی، حفظ ذخائر ژنتیکی گیاهی و جانوری و ... است.
مراتع با همه ارزشی که دارند گاه و بیگاه قربانی آتش سهل انگاری انسان‌ها می‌شوند. اگرچه شمار آتش سوزی‌ها در مراتع استان اصفهان، امسال چند فقره کمتر از مدت مشابه پارسال بوده، اما به لحاظ وسعت اراضی آسیب دیده از حریق بیش از ۳۰ هکتار افزایش را شاهد هستیم که این زنگ خطری برای توجه بیشتر به طرح‌های حفاظتی از عرصه‌های طبیعی است.
بیشترین حریق مراتع ناشی از بی مبالاتی افراد
حسین اکبری معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: بررسی موارد مختلف آتش‌سوزی نشان می‌دهد که اصلی‌ترین علت حریق‌ها در عرصه‌های زیست محیطی و منابع طبیعی، مربوط به عوامل انسانی است و با رعایت نکات ایمنی می‌توان از این حوادث پیشگیری کرد.
او افزود: ورود به عرصه‌های طبیعی برای تفریح و گردشگری، روشن کدن آتش برای پخت غذا یا تهیه چای، مطمئن نشدن از خاموش شدن کامل آتش، مراقبت نکردن از کودکان و آتش بازی آنها، آتش زدن زباله‌ها و شاخه و برگ خشک در باغ‌ها و عرصه‌های مرتعی بدون رعایت اصول ایمنی به خصوص هنگام وزش باد، مهمترین علل آتش سوزی در عرصه‌های طبیعی است.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: مناطق حفاظت شده و ارزشمندی که بیشتر با خطر حریق مواجه هستند شامل کرکس، موته، دالانکوه، قمصر و برزک و مناطق شکار ممنوع گلستانکوه، دشتک، ستبله بویین میاندشت، حنا، پادنا و ونک سمیرم هستند که خطر آتش گرفتن پوشش گیاهی آنها در فصول خشک مانند نیمه دوم بهار، تابستان و اوایل پاییز، به‌علت گرما و خشکی پوشش گیاهی، دوچندان می‌شود.
اکبری گفت: با برنامه ریزی‌های لازم و تشدید گشت‌های یگان‌های حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی استان و شهرستان‌ها، بیشتر مناطق، به‌صورت منظم پایش می‌شوند تا همراه با ابلاغ و اعمال دستورالعمل و شیوه نامه ها، همکاری‌ها و حمایت‌های بین بخشی همچنین آگاهسازی مردم شاهد کاهش موارد حریق باشیم.
خطر حریق در خشکسالی بیشتر است یا ترسالی؟
او درخصوص میزان احتمالی حریق در شرایط خشکسالی در مقایسه با ترسالی اظهار کرد: در سال‌های پربارش پوشش علفی، فراوان و به سرعت رشد می‌کند و گسترش می‌یابد و پیوستگی پوشش گیاهی مرتعی افزایش پیدا می‌کند. این پوشش علفی و متراکم در فصل گرما به سرعت خشک می‌شود و با کوچکترین سهل‌انگاری فورا آتش می‌گیرد و حریق گسترده و شدید می‌شود؛ با وزش باد هم میزان خسارت بسیار سنگین‌تر خواهد شد، در مقابل، سبز بودن بوته زارها، درختچه‌ها و درختان نوعی مقاومت در برابر سوختن ایجاد می‌کند.
معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان در ادامه گفت: در خشکسالی‌های شدید مانند امسال پوشش علفی وجود ندارد یا بسیار کم است پس ممکن است به نظر برسد مواد اشتعال‌زا وجود ندارد و یا پیوستگی پوشش مرتعی و خطر آتش سوزی کمتر است و حریق احتمالی هم به سهولت مهار می‌شود.
اکبری افزود: باید در نظر داشت در این حالت، پوشش بوته ای، درخت و درختچه‌ای و به کلی مرتع خشک تر، بیشتر آماده آتش سوزی است و خطر حریق افزایش می‌یابد؛ البته این موضوع متناسب با متغیر‌های جغرافیایی و مکانی، آب و هوایی و پوشش گیاهی متفاوت است و در مجموع خطر هم در خشکسالی و هم ترسالی در فصول گرم و خشک، شدت بیشتری می‌یابد و مراقبت‌های خاص خود را می‌طلبد.
او گفت: احتمال حریق در هر نقطه‌ای از جغرافیای استان که تراکم پوشش گیاهی کافی و غنی باشد وجود دارد با این حساب در عرصه‌های طبیعی و کشاورزی غرب و جنوب غرب، نسبت به شرق، شمال شرق و شمال استان احتمال و استعداد آتش سوزی بیشتر است.
از تهیه امکانات ضد حریق تا آموزش مردم
علیرضا طاهری فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان اصفهان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: از اول امسال تاکنون ۲۷ فقره حریق در مراتع استان اصفهان رخ داده که ۱۶ فقره از این حوادث مربوط به مراتع سمیرم است و این شهرستان بیشترین آمار آتش سوزی در مراتع را داشته است.
او افزود: در آتش سوزی‌ها امسال، ۹۶ هکتار از مراتع خسارت دیده، اما خوشبختانه به هیچ درختی آسیب نرسیده است.
فرمانده یگان حفاظت منابع طبیعی استان اصفهان اضافه کرد: سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، اقلام مهار کردن حریق را تهیه کرده و در اختیار شهرستان‌های بحرانی قرار داده تا بتوانند در موارد ضروری از آنها استفاده کنند.
طاهری گفت: با توجه به اینکه سهل انگاری عامل اصلی وقع آتش سوزی هاست، با مدیریت بحران استانداری جلساتی داشتیم تا از طریق صدا و سیما به مردم آموزش داده شود و بدانند مراتع‌ها برای اقتصاد کشور مهم و از لحاظ زیست‌محیطی فوق‌العاده ارزشمند هستند.
او تصریح کرد: قانون‌گذار برای افرادی که اقدام به آتش‌زدن مراتع و جنگل‌ها می‌کنند، مجازات سختی را در نظر گرفته است؛ مردم هم اگر مواردی از آتش‌سوزی در مراتع یا جنگل‌ها را مشاهده کردند به سرعت با شماره ۱۵۰۴ تماس بگیرند.
درخواست بالگرد مجهز برای مهارکردن حریق
منصور شیشه‌فروش مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان در گفتگو با خبرنگار ما گفت: ۸۰ درصد از حریق مراتع‌ها، بر اثر سهل‌انگاری انسان‌هاست؛ به‌طور مثال دامداران یا گردشگران وقتی به مراتع می‌روند آتش روشن می‌کنند که این کار حریق را دوچندان می‌کند.
او تاکید کرد: مردم باید از انداختن اجسام براق مانند بطری آب در مراتع و یا جنگل‌ها خودداری کنند، چون این اجسام زیر نور خورشید مانند عدسی عمل و احتمال آتش‌سوزی را بیشتر می‌کنند.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان اظهار کرد: برای مهارکردن آتش سوزی مراتع از سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، بالگرد مجهز با قابلیت آب‌پاشی روی سطوح را درخواست کردیم.
شیشه فروش با اشاره به ارزش مراتع از نظر تنوع گیاهان دارویی یادآور شد: مراتع از مواهب الهی هستند و به نوعی میراث نیاکان ما برای نسل کنونی و آیندگان به شمار می‌آیند بنابراین هیچ گونه قصور و تقصیری در حفاظت از آنها پذیرفتنی نیست.
اگرچه شمار ۳۵ فقره‌ای حوادث آتش سوزی در چهار ماهه نخست سال قبل در استان اصفهان، امسال به زیر ۳۰ فقره کاهش یافته، اما وسعت ۶۳ هکتاری مراتع آسیب دیده، امسال به ۹۶ هکتار رسیده که این یعنی مراتع خشک و تشنه با کوچکترین جرقه ای، همین اندک سرمایه خود از پوشش گیاهی را هم از دست می‌دهند.
در این میان سهم عوامل انسانی در حریق مراتع هم امسال از ۹۰ به ۸۰ درصد کاهش یافته که می‌توان امیدوار به موثر بودن فرهنگسازی‌ها بود. با این حال برای رسیدن به نقطه مطلوب باید همگان از ارزش مراتع مطلع شوند و خود را در حفظ آنها سهیم بدانند.
گزارش از عارفه ماندگاری
انتهای پیام/ی