به گزارش خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، وحید قبادی دانا معاون وزیر و رئیس سازمان بهزیستی کشور در نشستی که به مناسبت سالروز جهانی مبارزه با سوء مصرف مواد مخدر برگزار شد، اظهار کرد: آنچه همگان بر آن اتفاق نظر دارند و شواهد نیز بر آن مهر تأیید می‌زند این است که مصرف موادمخدر غیر قانونی می‌باشد.
وی افزود: اختلال مصرف موادمخدر و اعتیاد یکی از مهمترین آسیب‌های اجتماعی در دنیا است، به طوری که کیفیت زندگی نوع بشر را به چالش می‌کشد، بنابراین ضرورت دارد که برای مقابله همه جانبه با آن عزم جهانی را بسیج کرد.
رئیس سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: بر اساس آخرین گزارش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۸ حدود ۲۶۹ میلیون نفر از مردم دنیا حداقل یک بار در سال گذشته از یک ماده غیرقانونی اعتیادآور استفاده کرده بودند که معادل ۵.۴ درصد از جمعیت جهانی ۱۵ تا ۶۴ سال است و احتمال می‌رود که در سال ۲۰۳۰ این تعداد به ۲۹۹ میلیون نفر برسد.
وی گفت: با توجه به شرایط ژئوپولیتیکی ایران و گستردگی مرز‌های آن با کشور‌های تولیدکننده موادمخدر و الکل و نیز به علل دیگر از جمله جمعیت جوان به عنوان جمعیت آسیب پذیر و در عین حال مولد، سابقه تاریخی درگیری با موضوع تولید و مصرف موادمخدر در ایران مسئله اختلال مصرف مواد همچنان یکی از چالش‌های کشور محسوب می‌شود.
قبادی دانا ادامه افزود: امروز درک روزافزونی در مورد اهمیت کاهش تقاضای موادمخدر در کنار مبارزه با عرضه مواد به وجود آمده و بر همگان روشن شده است که کاهش تقاضای مصرف موادمخدر بدون در نظر گرفتن برنامه‌های جامع و بازتوانی کامل ممکن نیست؛ بنابراین سیستم درمانی باید به نحوی عمل کند که نه تنها به درمان افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد بپردازد، بلکه موفق به بازتوانی کامل آنان شود.
وی با اشاره به اینکه بازتوانی به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌شود که بر اساس آن فرد به زندگی مستقلی دست یابد و سه هدف اصلی بهبود، ارتقاء کیفیت زندگی و بازگشت و یکپارچگی اجتماع، برای بازتوانی را داشته باشد گفت: در همین چارچوب مفهومی و به گواه آمار و شواهد میدانی، جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر تلاش کرده است تا با توسعه متوازن و با تنوع‌بخشی گسترده به شیوه مداخلات، خدمات درمانی و بازتوانی متنوعی را در اختیار جامعه هدف قرار دهد.
رئیس سازمان بهزیستی کشور عنوان کرد: به این ترتیب با برنامه‌ریزی منسجم، ظرفیت‌سازی و تامین امکانات درمان، بازتوانی و حمایتی در کشور به تدریج تعداد خدمت گیرندگان در سطوح مختلف افزایش قابل توجهی یافته است تا جایی که هم اینک جمهوری اسلامی ایران با تاسیس و راه‌اندازی بیش از ۹ هزار مرکز ارائه خدمات متنوع درمان، بازتوانی، توانمندسازی، جامعه پذیری و صیانت در کنار مراکز کاهش آسیب و با تحت پوشش قرار دادن سالیانه حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر، توانسته است به بزرگترین شبکه درمان و کاهش آسیب در منطقه دست پیدا کند.
رئیس سازمان بهزیستی کشور معتقد است که جمهوری اسلامی ایران از دیرباز با نگاه علمی و اتخاذ تدابیر جامع، انتخاب رویکرد‌های نوین، تاکید بر اقتدار افزایی و توانمندسازی آحاد جامعه با هدف توسعه مشارکت اجتماعی و همچنین با برنامه‌ریزی منسجم، مبتنی بر شواهد در درمان و کاهش آسیب اعتیاد پیشرو بوده و توانسته است با تکیه بر ظرفیت‌های علمی خود بهره گیری از نخبگان و صاحب‌نظران عرصه‌های مرتبط و نیز با تعامل سازنده و مستمر با نهاد‌های مسئول در سطح ملی و بین المللی، نهاد‌های مدنی و تشکل‌های غیر‌دولتی، خیریه‌ها و بخش خصوصی اقدام به طراحی و استقرار الگو‌های نوین پیشگیری و درمان اعتیاد کند و خدمات قابل توجهی را به جامعه ارائه دهد.
بیشتر بخوانید
وی گفت: ایران در کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی و به ویژه اعتیاد در چارچوب سیاست‌های کلی نظام و قوانین و اسناد الزام‌آور بالادستی، تعهدات بین المللی و نیز مبتنی بر مبانی نظری متقن و با رعایت تمامی ارزش‌ها، اصول و مبانی مداخلات موثر از جمله توجه به ابعاد مختلف هویت انسان و رعایت کرامت و منزلت نوع بشر، توجه به همه ابعاد وجودی انسان اعم از جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی، توجه به سلامت به عنوان حق مسلم نوع بشر، تاکید بر مشارکت و اقتدار افزایی آحاد جامعه، ایجاد فرصت خود شکوفایی به افراد، تاکید بر مسئولیت اجتماعی جوامع در قبال افراد و اعضای آن، تاکید بر اصول اختصاصی در کنترل و کاهش اعتیاد شامل (توجه به دوران کودکی و نوجوانی به عنوان زمان طلایی برای پیشگیری از اعتیاد، توجه به پیشگیری همگانی، انتخابی و موردی به طور همزمان، تاکید بر ارائه مداخلات مبتنی بر شواهد جامع و بهنگام، به کارگیری فناوری‌های نوین و طراحی مداخلات انعطاف‌پذیر متناسب و تغییرات اجتماعی، توجه به اعتیاد به عنوان بیماری مزمن و عودکننده با ویژگی‌های رفتاری بارز، تاکید بر استقرار پیوستار خدمات از درمان، کاهش آسیب، بازتوانی و جامعه پذیری، تاکید بر ارائه خدمات یکپارچه و تک دوزی شده و متناسب با ملاحظات و ویژگی گروه‌های هدف، توجه و اولویت بندی و واقع‌گرایی در انتخاب اهداف، تاکید بر اختلالات همبود با اختلال مصرف مواد، توسعه متوازن مداخلات مبتنی بر نیاز جامعه و توجه به گروه‌های خاص از جمله زنان، کودکان و نوجوانان، استفاده از رویکرد‌های انگیزشی برای ترغیب معتادان به درمان، استفاده از انگیزه‌های بیرونی برای ارتقاء پیامد‌های درمانی و تغییر رفتار) به طیف گسترده‌ای از خدمات و برنامه‌ها در سطح کشور دست پیدا کرده که بسیاری از آن‌ها در کاهش بار اعتیاد سهم قابل قبولی داشته و نتایج ارزیابی‌ها و ارزشیابی‌های به عمل آمده نیز موید اثربخشی آنان است.
قبادی دانا تصریح کرد: نمونه بارز برنامه‌های درمان و کاهش آسیب اعتیاد در کشور، الگوه‌های متنوع درمان و کاهش آسیب شامل درمان سرپایی، درمان اقامتی با تکیه بر رویکرد گروه‌های همتا، اجتماعات درمان مدار، مراکز جامع با الگوی نوین درمان مبتنی بر استمرار بهبودی، مراکز درمان موضوع ماده ۱۶، مراکز گذری کاهش آسیب، تیم‌های سیار، سرپناه شبانه و واحد‌های سیار کاهش آسیب و موبایل ون هستند.
رئیس سازمان بهزیستی کشور بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران همزمان و در کنار ارائه خدمات به داوطلبان درمان، برای بهبود و بازتوانی معتادان سخت در دسترس، بی‌خانمان و ارتقاء مداخلات مورد نیاز این گروه، اقدام به طراحی الگوی نوین و جامعی تحت عنوان طرح تحول مدیریت معتادان سخت در دسترس و بی‌خانمان با رویکرد درمان دادگاه مدار کرده است که به صورت آزمایشی و برای امکان‌سنجی در تعدادی از استان‌ها به اجرا در آمده و با شناسایی و رفع چالش‌ها در آستانه توسعه در سطح ملی است.
او افزود: جمهوری اسلامی ایران با توجه به ملاحظات اختصاصی گروه‌های هدف خاص برای درمان زنان، مراکز مادران و فرزندان و برای افراد زیر ۱۸ سال الگوی بهبود و بازتوانی اختصاصی طراحی کرده است.
قبادی دانا گفت: در حوزه توانمندسازی و جامعه پذیری با راه‌اندازی مراکز جامعه پذیری و صیانت، کار‌های موثری در زمینه خدمات پس از درمان در دست اقدام دارد و در ادامه روند حمایت اجتماعی از بهبودیافتگان به آن‌ها حرفه آموزی، وام اشتغال، مسکن و سایر تسهیلات ارائه می‌دهد.
رئیس سازمان بهزیستی کشور عنوان کرد: از این اصول پذیرفته شده درمان موثر در اعتیاد توجه به ابعاد زیستی، روانی و اجتماعی به طور همزمان و طراحی مداخلات منعطف و متناسب با ویژگی‌های فردی گروه‌های هدف و به عبارتی تکدوزی کردن خدمات و تامین تنوع کافی از الگو‌های مختلف، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
وی ادامه داد: رعایت این اصول مستلزم داشتن الگو‌های متنوع درمان و از جمله تنوع در درمان‌های زیستی و دارویی مبتنی بر شواهد است.
قبادی دانا گفت: در بین الگو‌های درمانی که شواهد، اثربخشی آن‌ها را تایید کردند استفاده از دارو‌های مخدر و شبه مخدر در قالب برنامه درمان‌های نگه دارنده و جایگزین از معروف‌ترین آن‌ها است.
رئیس سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه طی دو دهه گذشته درمان نگهدارنده با متادون تحت عنوان mmt در کشور ما در قالب مراکز درمان سوء مصرف مواد گسترش چشمگیری داشته است، گفت: هم اکنون با فعالیت بیش از ۷ هزار مرکز، بزرگترین شبکه درمان نگهدارنده در منطقه را داریم.
وی افزود: گرچه این الگوی درمان، تاثیرات موفق فراوانی در کنترل و کاهش آسیب اعتیاد و بهبودی افراد با اختلال مصرف مواد داشته است، اما بدیهی است که به تنهایی قادر به پاسخگویی به تمامی نیاز‌های گروه‌های هدف نیست و لازم است در کنار این الگوی درمانی از سایر الگو‌ها و سایر دارو‌ها نیز بهره برد. با این توضیح که در سال‌های گذشته استفاده از شربت تریاک با قرص بوپرنورفین به عنوان یک داروی شبه مخدر نسبی برای درمان اعتیاد آغاز شده است.
وی با اشاره به اینکه بوپرنورفین داروی ضد درد شبه مورفینی صناعی است که از ویژگی‌های درمانی منحصر به فردی برخوردار بوده و بر اساس کارآزمایی‌های بالینی متعدد در درمان اعتیاد موثر است، اظهار کرد: بوپرونورفین از آلکالوئید تبایین مشتق می‌شود که علاوه بر آثار ضددرد در درمان اختلال مصرف مواد نیز کاربرد دارد، اما به دلایل قیمت بالاتر نسبت به متادون و شربت تریاک، آشنایی کمتر درمانگران، نداشتن پوشش بیمه و تمایل کمتر بیماران برای استفاده آن در سال‌های گذشته از اقبال زیادی برخوردار نبوده است. ِ
رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت: در سال‌های اخیر ستاد مبارزه با مواد مخدر برای ترویج استفاده از این دارو و برطرف کردن موانع استفاده از آن، طی همکاری نزدیک با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و با کمک مراکز رشد و نوآوری و شرکت‌های دانش بنیان اقدام به تولید پیش ساز و محصول نهایی بوپرنورفین و بوپرنورفین نالوکسان کرده است.
قبادی دانا تصریح کرد: ورود شرکت‌های دانش‌بنیان در این عرصه باعث شده تا تولید دارو با قیمتی ارزانتر در داخل کشور میسر شود و علاوه بر قطع وابستگی به خارج، امکان تولید گسترده و حتی صادرات آن به سایر کشور‌ها فراهم شود.
رئیس سازمان بهزیستی کشور ابراز امیدواری کرد که در آینده با آموزش و آشنایی بیشتر درمانگران، تدوین دستورالعمل‌های سهل تر، آگاه‌سازی جامع و پوشش بیمه‌ای استفاده از این دارو برای درمان بیماران مبتلا به اختلال سوء مصرف مواد گسترش یابد.
انتهای پیام/