به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، مجموعه مقالات تاریخ مدرسه سعیدیه زیر نظر حوزه هنری استان فارس و به صورت فراخوان مقاله گردآوری و توسط انتشارات مجمع ذخائر اسلامی با مقدمه استاد محمد نعمتی پژوشگر هنر اسلامی و خوشنویس برجسته کشور منتشر شده است.
مولف کتاب مجموع مقالات تاریخ مدرسه سعیدیه ارسنجان گفت: مشکل اساسی در انجام این پژوهش کمبود منابع بود؛ چرا که درباره‌ی این مدرسه تنها دو معرفی بسیار کوتاه در کتاب آثار العجم و کتاب فارسنامه‌ی ناصری شده بود.
محمدحسین ابراهیمی، با بیان اینکه علت تالیف این کتاب در قالب مجموعه مقالات، کمبود منابع پژوهشی بود، گفت: غیر از بنای مدرسه که زمینه نگارش مقاله درباره معماری اثر را فراهم می‌کرد، درباره موضوعات دیگر منبعی در دست نبود در نتیجه با اعلام فراخوان مقاله توسط حوزه هنری فارس موضوع تلاش شد تا زمینه گردآوری اسناد و ورود پژوهشگران بومی و محلی به این پژوهش نیز فراهم شود.
او اضافه کرد: با این افق، همزمان با اعلام فراخوان، محور‌های پژوهش در منقطه ارسنجان و فارس اطلاع رسانی و همزمان با پژوهشگران بومی و مجموعه داران خانگی نیز رایزنی شد تا اسناد مرتبط با موضوع را در اختیار قرار دهند و در نگارش مقالات همکاری کنند.
ابراهیمی گفت: خوشبختانه تلاش ها نتیجه داد و رفته رفته اسناد تاریخی ارزشمندی از عصر صفوی تا پهلوی به دست آمد و پس از گردآوری، طبقه بندی و بازخوانی آنها، کار نگارش مقالات رقم خورد. اسناد ارائه شده که شامل اسناد وقفی، اجازات شرعی و اجتهاد و ... هستند نقش اساسی را در روشن شدن بخش عمده‌ای از ابعاد این پژوهش داشته اند.
این نویسنده و محقق ادامه داد: در این مجموعه به جوانب تاریخی، فرهنگی و اجتماعی مدرسه سعیدیه و معرفی شخصیتهای برجسته آن بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای، پژوهش اسنادی و تحقیقات میدانی پرداخته و سعی شد که ابعاد گوناگون موضوع مورد بررسی قرار گیرد.
او افزود: در این مجموعه مقالاتی همچون (ارسنجان در عصر صفوی) محمد حسین ابراهیمی، (شرح تأسیس و بنای مدرسهی سعیدیه) محمد حسین ابراهیمی و زهره اسکندری، (موقوفه مدرسه سعیدیه از آغاز تا ۱۳۹۸ شمسی)، محمد فروردین، (مدرسه سعیدیه و خاندان خوشنویس ارسنجانی)، اکبر اسکندری و نسرین اسکندری منتشر شده است.
ابراهیمی گفت: (تأثیر تحولات نوین آموزشی بر مکتب خانه‌ها و مدرسهی سعیدیه) محمد حسین ابراهیمی، (نگاهی به زندگی، آثار و اندیشه‌ی ملا احمد ارسنجانی) آرزو حقیقی، (نگاهی به زندگی و آثار آیت الله محمد مهدی آثاری) کاووس رضایی، (سیری در زندگی آیت الله سید ابوالقاسم فقیه ارسنجانی) روح الله خادمی، (شرح حال و زندگی خاندان ثقه الاسلام ارسنجانی)، سید محمد هادی حسینی و روح الله خادمی دیگر مقالات این مجموعه را شکل داده اند.
او در بیان ضرورت این پژوهش افزود: این مدرسه هرچند در مقایسه با مدارس هم عصر خود که در شیراز ساخته شده اند ابعاد وسیعی ندارد، اما برای قصبه آن روز ارسنجان و در مقایسه با جمعیت آن، بنایی درخور و شایسته به شمار می رفت و عناصر کلی مدارس، چون هشتی، حجره و ایوان در آن در نظر گرفته شده است.
گردآورنده این اثر ادامه داد: مدرسه سعیدیه از یادگار‌های دوره صفویه و نماد علمی، فرهنگی، اجتماعی و مذهبی منطقه ارسنجان است که در گذر تاریخ بر فضای دینی، فرهنگی و اجتماعی منطقه تأثیری ژرف گذاشته؛ از این رو حفظ و نگهداری آن به مثابه ارج نهادن بر تاریخ، فرنگ و تمدن اسلامی است.
او ضمن بیان اینکه در استان فارس به ویژه شهر شیراز مدارس علمیه تاریخی متعددی وجود دارد، گفت: متاسفانه تا کنون این گنجینه بزرگ از نگاه پژوهشگران مغفول مانده اند و پژوهش موردی به شیوه مجموعه مقالات تاریخ مدرسه سعیدیه ارسنجان که ابعاد مختلف موضوع را در بر بگیرد درباره دیگر مدارس انجام نشده است.
ابراهیمی اضافه کرد: ضرورت دارد که نسبت تحقیق و پژوهش درباره مدارس تاریخی فارس به صورت موردی در دستور کار نهاد‌های علمی، آموزشی و فرهنگی قرار گرفته و پژوهشگران تاریخ فارس نیز به این امر همت گمارند.
او ضمن بیان این مهم که مدارس علمیه خاستگاه علما و عرفای برجسته فارس بوده است، گفت: با انجام چنین پژوهش‌هایی به معرفی این بزرگان نیز پرداخته خواهد شد و اسناد مرتبط با آنها نیز گردآوری و منتشر می شوند و منابع مهمی برای پژوهشگران عرصه فرهنگی و تمدن اسلامی و شیعه پژوهشی فراهم خواهد آمد.
این نویسنده و پژوهشگر گفت: مدرسه علمیه سعیدیه ارسنجان در سال ۱۰۸۵ قمری به همت حاج محمد سعید ارسنجانی تأسیس و رقباتی نیز بر آن وقف شده است. این مدرسه در گذر تاریخ از مهمترین پایگاه‌های تدریس و تحصیل علوم دینی در فارس بوده و علما و عرفای برجسته‌ای از آن برخاسته اند.
ابراهیمی افزود: مدرسه به شکل دو ایوانی بنا شده و مساحت آن حدوداً ۸۰۰ متر مربع است که ۲۰۰ متر مربع آن به حیاط و ۶۰۰ متر آن به فضا‌های مسقف از قبیل مَدرس و ۱۴ حجره تعلق گرفته. این بنا در سال ۱۳۵۵ شمسی در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت و همچنان به حیات فرهنگی و دینی خود ادامه می دهد.
انتهای پیام/